Verdieping
Homepage
Overzicht
Als een inbreker er vandoor gaat met je televisie, kun je dan voorspellen hoeveel geld je terugkrijgt van je verzekering? In de meeste gevallen niet. Zelfs niet als je zeker weet dat de schade gedekt is. Dat komt omdat 81 procent van alle verzekeraars strikt geheimhoudt hoe snel ze je televisie afschrijven. De verschillen kunnen in de honderden euro's lopen.
Hoewel populaire vergelijkingssites en de Consumentenbond scheutig zijn met cijfers en sterren, is in werkelijkheid de kwaliteit van vrijwel alle reis- en inboedelverzekeringen momenteel zo goed als onmeetbaar. Een lage premie, ruime dekking en klantvriendelijkheid zijn belangrijk, maar uiteindelijk draait een verzekering om geld; krijg je voldoende uitgekeerd als je schade hebt?
Zonder kennis van de afschrijvingslijsten zal geen adviseur een goede vergelijking kunnen maken. Als consument sluit je dus een verzekering af, zonder dat je weet wat je koopt. Onderzoek van Wegwijs toont aan dat slechts 8 van de 65 onderzochte verzekeringen transparant is over de wijze waarop de dagwaarde wordt berekend.
Als je een schade meldt en die schade valt onder de dekking van de polis, dan moet de verzekering je schade vergoeden. De hoogte van die schadevergoeding is afhankelijk van drie variabelen:
Wat is de huidige nieuwwaarde van het beschadigde of gestolen product?
Je krijgt nooit meer vergoed dan de huidige prijs van hetzelfde of een gelijkwaardig product.
Staat er in de polis een maximumvergoeding of is er een nieuwwaarderegeling?
Maximumvergoedingen zijn voor sommige productgroepen gebruikelijk op de reisverzekering. Nieuwwaarderegelingen, waarin voor een extra lange periode de huidige nieuwwaarde wordt uitgekeerd, zijn gebruikelijk op de inboedelverzekering. Meestal krijg je de nieuwwaarde vergoed als van een product nog geen 60 procent van de levensduur verstreken is.
Wat is de afschrijvingstermijn van het product?
Dit is de snelheid waarmee een product door gebruik of veroudering minder waard wordt. Elke verzekeraar staat het vrij om deze termijnen zelf te bepalen.
Het probleem zit bij de derde variabele. Hoewel je zou verwachten dat de termijnen waarop verzekeraars goederen afschrijven grofweg gelijk zijn, is dat zeker niet zo. Verzekeraars hanteren hun eigen lijsten, maar maken die zelden openbaar voor klanten. Consumenten kunnen daardoor voor honderden euro's gedupeerd worden, zonder dat ze daarvan op de hoogte hadden kunnen zijn.
Hieronder twee voorbeelden. Eén schade op de inboedel- en één op de reisverzekering waarin het belang van de afschrijvingstermijnen duidelijk wordt.
Inboedelverzekering
Door een valpartij is een glazen salontafel onherstelbaar beschadigd. De tafel is 5,5 jaar oud. Een vergelijkbare salontafel van hetzelfde merk kost nu 1.200 euro.
Verzekering A
Schrijft salontafels in 10 jaar af. Er is nog geen 60 procent van de levensduur van het product verstreken. Vanwege de nieuwwaarderegeling betaalt de verzekeraar de huidige nieuwwaarde uit. Uitkering: 1.200 euro
Verzekering b
Schrijft salontafels in 8 jaar af. De nieuwwaarderegeling is niet meer van toepassing. De afschrijving bedraagt 69 procent van de huidige nieuwwaarde. Uitkering: 372 euro.
Verschil verzekering A met verzekering B: 828 euro
Reisverzekering
Een iPhone 5S wordt in de metro van Barcelona uit een jaszak gestolen. De telefoon is twee jaar oud en heeft een huidige nieuwwaarde van 400 euro.
Verzekering A
Heeft een maximering in de polis van 350 euro voor telefoons. De telefoon schrijft in 5 jaar af. Uitkering: 280 euro
Verzekering b
Heeft een maximering in de polis van 500 euro voor telefoons, maar schrijft de telefoon in 3 jaar af. Uitkering: 133 euro
Verschil verzekering A met verzekering B: 147 euro
Lagere uitkering en toch beter beoordeeld
Opmerkelijk is dat in het voorbeeld van de iPhone verzekering B doorgaans betere beoordelingen krijgt van de vergelijkingswebsites. Dat komt omdat in de polisvoorwaarden van de verzekering alleen de maximering zichtbaar is. Een hoger bedrag wordt beoordeeld als beter. Als je de afschrijvingstermijn echter niet kent, is die informatie waardeloos.
Wegwijs onderzocht van de 33 grootste inboedel- en reisverzekeraars hoe transparant ze zijn over de wijze waarop ze de dagwaarde berekenen. Slechts 8 verzekeringen geven (deels) hun afschrijvingstermijnen prijs. Publiceert jouw verzekeraar de afschrijvingslijsten? Zoek het hier op!
Verbond van Verzekeraars:
Afschrijvingstabellen concurrentiegevoelig
Volgens het Verbond van Verzekeraars gebruikten verzekeringsmaatschappijen tot enige jaren geleden nog allemaal dezelfde afschrijvingstabellen, maar is dat uit mededingingsoogpunt niet meer toegestaan. Tegenwoordig zijn de maatschappijen vrij om hun eigen beleid te bepalen, al vindt de brancheorganisatie wel dat ze daar zo transparant mogelijk in moeten zijn.
"Verzekeraars zouden met voorbeelden van veelvoorkomende schades kunnen laten zien waar je recht op hebt", zegt woordvoerder Rudi Buis. "Maar ik begrijp ook dat ze niet in één keer hun hele afschrijvingslijst online zetten. Het gaat wel om concurrentiegevoelige informatie."
Dat is opvallend, want in het openbaar beconcurreren verzekeraars elkaar niet met hun afschrijvingstermijnen. Als het intern echter wél als bedrijfsgevoelige informatie behandeld wordt, dan zouden consumenten daarvan op de hoogte moeten zijn. Wanneer een verzekeraar betoogt dat de lijsten naar eer en geweten zijn opgesteld en niet het doel hebben om de schadelast te beperken, waarom zijn ze dan niet vrij toegankelijk?
Buis ziet niets in verplichte publicatie. "Linksom of rechtsom moet een verzekeraar toch naar tevredenheid van de klant een schade oplossen", zegt Buis. "Als een verzekeraar dat niet naar behoren doet, dan loopt zo'n partij tegenwoordig razendsnel imagoschade op."
Consumenten klagen zelden over de hoogte van de vergoeding die ze aangeboden krijgen. Navraag bij het Klachteninstituut voor de Financiële Dienstverlening (Kifid) leert dat het in 2014 voor het laatst was dat een klacht over de dagwaarde het tot de geschillencommissie schopte. De commissie beoordeelt of de vergoeding 'redelijk en begrijpelijk' is.
De meeste verzekeringskwesties gaan over de vraag of er wel of geen dekking is: alles of niets. De dagwaarde heb je als klant gewoon te accepteren.
Het is ook moeilijk om het oneens te zijn over de hoogte van een vergoeding als je niet weet hoeveel een andere maatschappij zou uitbetalen. Of iets redelijk is, weet je alleen als je vergelijkingsmateriaal hebt. Door collectief te zwijgen, maken verzekeraars zich immuun voor eventuele klachten.
De voorwaarden van de meeste inboedel- en reisverzekeringen maken wel melding dat er afschrijving wordt toegepast, maar vertellen niet hoe. ABN Amro verwijst bij vragen door naar een passage in de voorwaarden van de reisverzekering. Daar staat dat als de bagage niet ouder is dan 6 maanden, je de nieuwwaarde vergoed krijgt. Is de bagage ouder, dan ontvang je maximaal de dagwaarde. Hoe die dagwaarde berekend wordt, blijft een mysterie.
De begrippenlijst van ABN biedt evenmin uitkomst: 'Dagwaarde is de waarde van een zaak direct vóór de schade.' Verzekeraar Interpolis is niet veel duidelijker. 'Onder dagwaarde verstaan wij de nieuwwaarde onder aftrek van een bedrag wegens waardevermindering door veroudering of slijtage.' Consumenten kunnen dus alleen maar hopen op een ruimhartige verzekeringsmaatschappij.
Omdat verzekeringsmaatschappijen de kaarten dicht tegen de borst houden, is de mate van verschil in afschrijving niet eenvoudig te bepalen. Dat er verschillen bestaan, blijkt uit de gegevens van een drietal verzekeraars waarvan de termijnen wel bij Wegwijs bekend zijn. In de volgende blokken staan van vijf verschillende producten de afschrijvingsrichtlijnen vermeld.
Schoenen
volwassenen > 3 jaar
kinderen > 2 jaar
sport > 2 jaar
2 jaar
volwassenen > 3 jaar
kinderen > 1 jaar
Fietsen
volwassenen > 8 jaar
kinderen > 4 jaar
5 jaar
tot € 400 > 5 jaar boven € 400 > 10 jaar kinderen > 4 jaar racefiets > 5 jaar crossfiets > 3 jaar
Horloges
tot € 45 > 5 jaar
tot € 225 > 10 jaar
tot € 450 > 15 jaar
boven € 450 > 20 jaar
edelmetaal > geen afschrijving
5 jaar
tot € 50 > 3 jaar
tot € 100 > 6 jaar
tot € 250 > 8 jaar
boven € 250 > 10 tot 15 jaar
Contactlenzen
kinderen tot 16 > 4 jaar
16 tot en met 64 > 5 jaar
65 en ouder > geen afschrijving
5 jaar
harde lenzen > 3 jaar
zachte lenzen > 2 jaar
Tenten
tot € 250 > 5 jaar
boven €250 > 8 jaar
10 jaar
tot € 150 > 4 jaar
boven 150 > 5 tot 10 jaar
Opvallend is vooral dat de verzekeraars verschillende opvattingen hanteren. Hoe snel contactlenzen afschrijven, hangt volgens Aegon samen met de leeftijd van de gebruiker, terwijl Reaal het onderscheid maakt in harde of zachte lenzen. ING trekt de (richt)lijn voor iedereen gelijk: 5 jaar.
ING heeft een even eenvoudige richtlijn als het gaat om horloges. Dat zou te maken kunnen hebben met het feit dat deze richtlijn voor de reisverzekering geldt. De inboedelverzekering van ING heeft een nieuwwaarderegeling van 10 jaar. Voor producten die langer meegaan, bijvoorbeeld dure horloges, bestaat wel een afschrijvingslijst, maar die publiceert ING dan weer niet.
Voorbeeld afschrijving 3 jaar oud horloge
Afschrijving zegt ook niet alles. Om een verzekering op waarde te schatten, heb je ook de maximering nodig die in de polis staat vermeld. Als voorbeeld een realistische vergoeding bij een 3 jaar oud horloge met een huidige nieuwwaarde van 400 euro. Stel deze wordt uit je hotelkluisje gestolen. Hoewel Reaal sneller afschrijft dan Aegon, is de vergoeding bij Reaal toch hoger.
Afschrijving
15 jaar
Dagwaarde volgens de verzekeraar
€ 320
Maximumvergoeding voor horloges op de reisverzekering
€ 250
Uitbetaalde vergoeding
€ 250
Afschrijving
5 jaar
Dagwaarde volgens de verzekeraar
€ 160
Maximumvergoeding voor horloges op de reisverzekering
€ 250
Uitbetaalde vergoeding
€ 160
Afschrijving
10 jaar (minstens)
Dagwaarde volgens de verzekeraar
€ 280
Maximumvergoeding voor horloges op de reisverzekering
€ 300
Uitbetaalde vergoeding
€ 280
Voorbeeld afschrijving 9,5 jaar oud horloge
Hoe anders wordt het als het gaat om een horloge dat je kocht in 2007 en uit je huis werd gestolen. De nieuwwaarderegeling van ING zorgt er voor dat er geen afschrijving wordt toegepast, bij Reaal blijft slechts de gebruikswaarde over. Hoeveel procent dat is wordt niet vermeld, maar meestal is de gebruikswaarde zo'n 10 tot 20 procent van de nieuwwaarde.
Afschrijving
15 jaar
Dagwaarde volgens de verzekeraar
€ 148
Nieuwwaarderegeling op de inboedelverzekering
Niet van toepassing: tot 60 procent van de levensduur wordt de nieuwwaarde vergoed
Uitbetaalde vergoeding
€ 148
Afschrijving
5 jaar
Dagwaarde volgens de verzekeraar
Alleen gebruikswaarde (meestal 10 tot 20 procent van huidige nieuwwaarde)
Nieuwwaarderegeling op de inboedelverzekering
10 jaar lang de wordt de nieuwwaarde vergoed
Uitbetaalde vergoeding
€ 400
Afschrijving
10 jaar (minstens)
Dagwaarde volgens de verzekeraar
Alleen gebruikswaarde (meestal 10 tot 20 procent van huidige nieuwwaarde)
Nieuwwaarderegeling op de inboedelverzekering
Niet van toepassing: tot 60 procent van de levensduur wordt de nieuwwaarde vergoed
Uitbetaalde vergoeding
€ 40 tot 80
Verzekeraars die hun termijnen geheimhouden, doen dat om verschillende redenen. Het meest gehoorde argument is dat de termijnen slechts een richtlijn zijn om het schadebedrag vast te stellen. Een espressomachine in de gemeenschappelijke keuken van een studentenhuis schrijft sneller af dan hetzelfde apparaat in een tweepersoonshuishouden. Aan de richtlijn voor afschrijving van espressomachines kun je dus geen rechten ontlenen.
Dit argument snijdt echter geen hout. Het feit dat van een richtlijn afgeweken kan worden, betekent niet dat het regelmatig gebeurt. Als een espressomachine normaal gebruikt wordt, wat bij de meeste mensen het geval zal zijn, dan hanteert de verzekeringsmaatschappij gewoon de richtlijn. Voor consumenten is het dus wel degelijk relevante informatie.
Voor verzekeraar Generali zou publicatie van de lijsten afbreuk doen aan het persoonlijke karakter van de verzekering. "Als we deze richtlijnen zouden publiceren, dan doen we daar de klant tekort mee", zegt directeur Jaap Oudijk
van Generali Direct. "Wij zijn een persoonlijke verzekeraar. Onze schade-experts kijken naar het product en niet naar een algemene lijst. Voor een individu schept dat alleen maar verkeerde verwachtingen."
Er zijn meer verzekeraars die wijzen op de professionele schade-experts die in persoon poolshoogte nemen om een schade op te nemen. Deze schade-experts worden echter pas ingezet als de schade omvangrijk is. Denk bijvoorbeeld aan een woningbrand of een opengesprongen leiding.
De grote meerderheid van de schades zijn echter lang niet zo groot en worden schriftelijk of telefonisch afgehandeld door kantoormedewerkers van de verzekeringsmaatschappij. Met de algemene afschrijvingslijst in de hand.
Volgens toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) zijn verzekeringsmaatschappijen wettelijk verplicht tot het verstrekken van alle relevante informatie. Voor autoverzekeringen is de afschrijvingsregeling expliciet omschreven als relevant kenmerk van de verzekering. "Voor de inboedel- en reisverzekeringen is de hoogte van de uitkering bij schade als relevant kenmerk niet anders", zegt AFM-woordvoerder Nicole Reijnen. "Over de wijze waarop de hoogte van een uitkering wordt berekend, dient de consument duidelijk en vindbaar te worden geïnformeerd."
Verzekeraar Nh1816 voert een ander beleid. De afschrijvingslijsten worden niet gepubliceerd op de website van de verzekeraar, maar als een klant interesse heeft in de termijnen dan kan hij ze wel bekijken bij zijn eigen assurantie-adviseur. Je mag ze dus pas inzien op het moment dat je al klant bent en alleen op verzoek. De lijst blijft geheim voor mensen die simpelweg een vergelijking willen maken.
Dat het publiceren van afschrijvingstermijnen bijdraagt aan de transparantie van verzekeraars lijkt voor de hand liggend. Bij Klaverblad denkt men daar anders over. 'Wij zien voor onszelf geen toegevoegde waarde om deze informatie te delen met onze klanten", aldus een woordvoerder van Klaverblad.
Twee verzekeraars die alles onverkort publiceren zijn Reaal en Zelf.nl. De twee labels die sinds vorig jaar onderdeel zijn van het Chinese Anbang hebben de afschrijvingslijsten al enige jaren online staan. "Het is goed om te horen dat ook breder wordt gezien dat we moeite steken in de communicatie over onze producten en voorwaarden", zegt woordvoerder Elvira Bos. Volgens Bos was de lijst overigens niet direct gericht op consumenten, maar op partners die een volmacht hebben om namens Reaal schades af te wikkelen. Omdat de lijst voor Reaal geen geheim is, staat deze gewoon online.
ING en Nationale Nederlanden publiceren alleen de afschrijvingstermijnen van de reisverzekering en niet de inboedelverzekering. Volgens het bedrijf gebeurt dat omdat de afschrijvingslijst op de inboedelverzekering nauwelijks gebruikt wordt. De nieuwwaarderegeling van ING en Nationale Nederlanden kent een termijn van 10 jaar voor alle spullen in huis. Omdat vrijwel alle geclaimde zaken binnen die termijn vallen, wordt zelden een beroep gedaan op de afschrijvingslijst.
Hoewel een standaardlijst niet is toegestaan, zouden minimumtermijnen wel kunnen bestaan. Een minimumtermijn is in de huidige situatie niet beschreven. Financieel klachteninstituut Kifid toetst momenteel op verzoek alleen of een uitkering redelijk is. Het zou voor hen mogelijk moeten zijn om een minimale redelijkheid te bepalen voor alle productgroepen.
Verzekeringsmaatschappijen blijven in die situatie vrij om ten positieve af te wijken van de minimumtermijnen. Op deze manier wordt het voor hen ook gemakkelijker om zich te onderscheiden van andere verzekeraars.
Volgens verzekeraars is een afschrijvingslijst te onoverzichtelijk voor consumenten. Dat kan eenvoudig worden opgelost. In 2015 werd door het Verbond van Verzekeraars de verzekeringskaart geïntroduceerd. Deze kaart maakt in één oogopslag duidelijk welke elementen zijn gedekt in een verzekering. De gebruikte iconen zijn hetzelfde bij alle verzekeraars. De verzekeringskaart moet zo het vergelijken van dekkingen voor consumenten vergemakkelijken.
Op dezelfde wijze kan ook de afschrijvingslijst worden opgesteld. De categorieën, omschrijvingen en iconen zijn voor alle verzekeraars hetzelfde, de termijnen kunnen afwijken. Een dergelijke afschrijvingskaart kan zo het vergelijken van vergoedingen voor consumenten vergemakkelijken.
Op deze uitgave rust auteursrecht. Dit betekent dat niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder expliciete toestemming van Wegwijs. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten ontleend worden. Voor meer informatie verwijzen we je naar www.wegwijs.nl/juridisch/gebruiksvoorwaarden-wegwijsnl
