Wanneer een financieel adviseur of bemiddelaar een financieel product, zoals een hypotheek of verzekering, van een bepaalde aanbieder verkoopt, krijgt hij provisie van die aanbieder. Provisie is dus de beloning die een adviseur krijgt voor het verkopen van een bepaald financieel product. Sinds 2013 geldt een provisieverbod voor veel producten. Dat verbod kwam er, omdat provisie zorgde voor te weinig transparantie.

Het beste voor de adviseur in plaats van het beste voor de klant

Een nadeel van provisie was dat adviseurs verleid werden om alleen producten te verkopen die veel provisie opleverden. Dit waren lang niet altijd producten die het beste bij de klant pasten. Klanten liepen voor het provisieverbod het risico niet goed geadviseerd te worden. Ze kregen het product ‘aangesmeerd’ waar de adviseur het meest aan verdiende. Hierdoor is de term woekerpolis ontstaan. 

Nadelen provisie: onduidelijkheid

Een tweede nadeel aan provisie is onduidelijkheid. De provisie die aanbieders betaalden aan de bemiddelaar of adviseur moest uiteindelijk door de klant betaald worden. Het bedrag zat versleuteld in de premie die de klant betaalde. De klant betaalde dus indirect, via het product, voor advies. Hoeveel advies kostte, was nooit duidelijk.

Provisie schond vertrouwen

Door provisie is het vertrouwen in financieel dienstverleners flink geschonden. Met nieuwe regels, zoals het provisieverbod, probeert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) dat vertrouwen in de financiële dienstverlening te herstellen. Ook werkt inmiddels iedere financiële dienstverlener verplicht met een dienstverleningsdocument. Hierin staat helder beschreven staat welke diensten de adviseur verleent en wat de kosten daarvan zijn. 

Producten met provisie

Voor een aantal financiële producten geldt het provisieverbod niet. Voor schadeverzekeringen, zoals een autoverzekering of aansprakelijkheidsverzekering, ontvangen adviseurs en bemiddelaars nog altijd provisie. Ook voor consumptief krediet geldt het provisieverbod niet. Een consumptief krediet is een lening om een product te kunnen kopen, zoals een auto.