Beneficiair aanvaarden betekent de erfenis van iemand gedeeltelijk accepteren. Wanneer de overledene schulden had, is het verstandig om de erfenis beneficiair te aanvaarden. Je krijgt dan jouw deel van de erfenis nadat de schulden zijn afbetaald. Is de erfenis niet voldoende om de schulden af te kunnen betalen? Dan kunnen de schuldeisers niet bij een beneficiair erfgenaam aankloppen.

Omgaan met erfenis op drie manieren

Wanneer je een erfenis krijgt, kun je daar op drie manieren mee omgaan. Je kunt de erfenis accepteren, dit heet ‘zuiver aanvaarden’. Maar, je kunt de erfenis ook beneficiair aanvaarden of verwerpen. Zuiver aanvaarden wil zeggen dat je jouw deel van de erfenis krijgt, maar ook persoonlijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden. De erfenis verwerpen heeft als gevolg dat je niets krijgt, maar ook niet aansprakelijk bent voor schulden. 

Beneficiair aanvaarden betekent dat je alleen een deel van de erfenis krijgt als er na afbetaling van de schulden geld overblijft. Het komt er dus op neer dat de schuldeisers zoveel mogelijk van de schuld vergoed krijgen en dat de erfgenamen pas recht hebben op geld uit de erfenis als dat er na de afbetaling van de schulden nog is. Erfgenamen zijn nooit persoonlijk aansprakelijk voor schulden van de overledene.

Wanneer beneficiair aanvaarden

Beneficiair aanvaarden klinkt aantrekkelijk, maar brengt wel veel geregel met zich mee. Beneficiair aanvaarden is vooral verstandig als je weet dat de overledene schulden had of wanneer je niet voldoende inzicht hebt in wat de erfenis precies inhoudt. Weet je zeker dat de overledene geen schulden had, dan is zuiver aanvaarden een minder ingewikkelde optie dan beneficiair aanvaarden.

Gevolgen beneficiair aanvaarden

• Beneficiair aanvaarden kun je volgens de wet (het erfrecht) alleen doen samen met alle erfgenamen. Vanaf dat moment kun je ook niet meer in je eentje beslissingen nemen over jouw deel van de erfenis. 
  
  
• Snel nadat alle erfgenamen samen hebben besloten de erfenis beneficiair te aanvaarden, moeten ze een beschrijving van de nalatenschap maken. Ze moeten dus zo snel mogelijk zien te achterhalen wat de overledene had aan bezittingen en schulden. Meestal doet de executeur testamentair, degene die de erfenis afwikkelt, dat.
  
  
• Daarna moeten ze die beschrijving van de nalatenschap bij een notaris of kantonrechter laten zien aan alle erfgenamen. Zijn er meer schulden dan bezittingen, dan moeten de erfgenamen dat melden aan de kantonrechter.
  
  
• Vervolgens lichten de erfgenamen de schuldeisers in over het overlijden van hun schuldenaar. De schuldeisers kunnen dan bij de beneficiair erfgenamen aangeven hoeveel schuld nog openstaat. Wanneer het adres van een schuldeiser niet bekend is, kan de kantonrechter bepalen dat die schuldeiser wordt opgespoord.

• De erfgenamen betalen met de erfenis zoveel mogelijk schulden af. Blijft er dan nog iets over, dan kunnen de erfgenamen dat onderling verdelen. Ze betalen daar natuurlijk ook nog erfbelasting (successierecht) over.
  
  
• Voordat de nabestaanden het overblijfsel van de erfenis mogen verdelen, moeten ze eventueel onbekende erfgenamen opsporen.
  
  
• Soms kan de kantonrechter bepalen dat de erfgenamen hun verdeling van de erfenis over de schuldeisers en nabestaanden openlijk bekend moeten maken. Mensen die het hiermee niet eens zijn, kunnen zich verzetten tegen de beslissingen van de erfgenamen. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als er toch nog een erfgenaam in het buitenland bleek te zijn die niet heeft kunnen meebeslissen.

Beneficiair aanvaarden brengt dus veel gedoe met zich mee, maar het voordeel is de veiligheid. Je weet zeker dat schuldeisers niet van jou kunnen eisen dat je de schulden van de overledene afbetaalt met je eigen geld. Volg je bovenstaande regels echter niet op, dan vervalt die veiligheid en ben je wel met je eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de overledene.

Een item meenemen = zuiver aanvaarden

Wanneer iemand overlijdt en jij erfgenaam bent, is het verstandig om niet gelijk allerlei acties te ondernemen omtrent de erfenis. Het kan namelijk al snel gebeuren dat je per ongeluk iets doet, waardoor je de erfenis zuiver aanvaardt.

Haal je bijvoorbeeld het huis van de overledene leeg en ga je in het testament kijken wie de stoel krijgt en wie de kast? Dan heb je de erfenis zuiver aanvaard. Overleg altijd eerst met de andere erfgenamen en een notaris hoe je het beste kunt handelen als het om de erfenis gaat.