Een obligatie is een lening aan een bedrijf of overheid. Als belegger leen je door het kopen van de obligatie geld uit. In ruil daarvoor krijg je een rentevergoeding. Vaak staat deze rente voor een langere periode vast. Je kunt bij een broker obligaties kopen en verkopen, de prijs ervan fluctueert.

Obligaties van bedrijven en overheden

Bedrijven als Google, Shell en Philips geven obligaties uit. Hiermee gaan ze een lening aan. Het geleende geld gebruiken ze onder andere om te investeren in het bedrijf of om oudere schulden af te lossen. Hetzelfde geldt voor overheden, die hebben geld nodig voor bijvoorbeeld het dichten van gaten in de overheidsbegroting. Met obligaties ontstaat de mogelijkheid om buiten banken om geld te lenen.

Rente op obligaties

Als koper van een obligatie ontvang je rente. Een bekende obligatie is bijvoorbeeld de 10-jaarsobligatie van de Nederlandse overheid. Deze obligatie geeft voor de periode van tien jaar recht op een jaarlijkse vaste rente. Overheden en bedrijven lenen ook geld voor een langere of juist veel kortere periode.

De hoogte van de rente hangt af van verschillende factoren, waaronder het risico dat jij als eigenaar van een obligatie loopt. Stel het gaat slecht met een bedrijf en het bedrijf moet geld lenen om te overleven. Aan een dergelijk bedrijf wil je niet graag lenen. Ter compensatie van het hoge risico moet de rentevergoeding dus hoog zijn. De Nederlandse overheid wordt gezien als erg betrouwbaar. De rente op Nederlandse staatsobligaties is dan ook relatief laag.

Prijs van een obligatie

Obligaties zijn verhandelbaar. Met andere woorden, je kunt ze kopen en verkopen. Dat staat los van de looptijd van de lening. Bijvoorbeeld: de overheid geeft een obligatie uit met een waarde van € 1.000. De rente op deze obligatie bedraagt 2 procent. Over de duizend euro ontvang je dus tien jaar 2 procent en aan het einde van de looptijd krijg je de oorspronkelijke inleg van € 1.000 weer terug.

Prijs fluctueert

De waarde van een obligatie kan dalen en stijgen. Dat heeft met de rentevergoeding te maken. Stel dat de overheid vijf jaar geleden een obligatie heeft uitgegeven met een rente van vier procent en een looptijd van tien jaar. Inmiddels is de rente gedaald en als de overheid nu een obligatie uitgeeft, zou de rente slechts 2 procent bedragen.

De obligatie die vijf jaar geleden is uitgegeven, neemt bij dit voorbeeld in waarde toe. Deze waardestijging valt goed te verklaren. In de resterende looptijd van de obligatie krijg je namelijk een hogere rentevergoeding dan op een nieuwe obligatie. Het kan ook andersom. Dan ligt de rente op een nieuwe obligatie hoger en wordt die in het verleden is uitgegeven minder interessant en neemt de waarde ervan af.  

Betrouwbaarheid bedrijf of instelling

Of geld uitlenen aan een bedrijf of overheid verstandig is, hangt onder andere af van de financiele betrouwbaarheid van de lener. Onafhankelijke instanties als Standard Poors en Moody’s onderzoeken dit en geven bedrijven en overheden een betrouwbaarheidsstatus. Daarbij staat AAA voor het meest solide en is er bij DDD sprake van een naderend faillisement.

Obligaties kopen en verkopen

Obligaties kun je kopen en verkopen bij een broker. Deze rekent bij een koop- of verkoop transactiekosten. De hoogte verschilt per aanbieder. Ook bij het beleggen in obligaties geldt dat het niet vrij van risico is. In het deel beleggen voor beginners lees je meer over de aandachtspunten bij de eerste beleggingsacties.