De Belastingdienst heft namens de Nederlandse Staat allerlei belastingen. Eén van de bekendste daarvan is de inkomstenbelasting. Voor de inkomstenbelasting werkt de Belastingdienst met een boxenstelsel: box 1, box 2 en box 3 gaan over verschillende vormen van inkomstenbelasting. Als je aangifte inkomstenbelasting gaat doen, is het handig om de werking van het boxenstelsel te kennen.

Box 1 van de inkomstenbelasting

In box 1 heft de Belastingdienst belasting over inkomen uit werk en woning. Denk aan loon, een uitkering of je pensioen. Maar ook aan winst uit een onderneming, eigenwoningforfait en fooi. Box 1 is opgebouwd uit belastingschijven (ook belastingschalen genoemd). Hoe hoger je inkomen is, des te meer belasting je moet betalen.

Hoeveel inkomstenbelasting betaal ik in 2016? 

Hoeveel inkomstenbelasting betaalde ik in 2015?

Box 2 van de inkomstenbelasting

In box 2 doe je belastingaangifte over aanmerkelijk belang. We spreken van aanmerkelijk belang wanneer je minimaal 5% van de aandelen van een bedrijf bezit. In box 2 betaal je belasting over dividend dat periodiek uitgekeerd wordt en over de opbrengst van aandelen die je verkoopt.

Over inkomsten die vallen onder box 2 betaal je, net als in 2015, 25%.

Box 3 van de inkomstenbelasting

De Belastingdienst ziet het rendement dat jij haalt uit sparen of beleggen als inkomen. Dit rendement wordt belast in box 3. Deze belasting wordt ook wel de vermogensbelasting genoemd.

Beleggen kan op de beurs, maar ook door een tweede huis te kopen.

De Belastingdienst gaat uit van een rendement van 4% op je spaargeld en beleggingen. Daarover heft de Belastingdienst 30% belasting. In totaal komt dat neer op 1,2% (4% × 30% = 1,2%) belasting die je betaalt over je vermogen boven het heffingsvrij vermogen. Vanaf 2016 bedraagt het heffingsvrij vermogen € 24.437 voor alleenstaanden en € 48.874 voor fiscale partners.

Inkomstenbelasting box 3 in 2017

Op 1 januari 2017 gaat een nieuw belastingstelsel in voor de vermogensbelasting. Dat gaat er als volgt uitzien:

• Het heffingsvrij vermogen gaat van € 21.330 per persoon naar € 25.000 per persoon
• Het fictieve rendement waarover 30% belasting moet worden betaald verandert. Voor mensen met een vermogen tot € 100.000 wordt het fictieve rendement 2,9% in plaats van 4%
  

Rekenvoorbeeld inkomstenbelasting box 3 in 2017

Stel, je hebt samen met je fiscaal partner een spaarrekening met daarop € 60.000. Dat is jullie vermogen in 2017. Het heffingsvrij vermogen voor jullie samen is € 50.000. Over € 10.000 betalen jullie dus vermogensbelasting. De Belastingdienst gaat er vanaf 2017 vanuit dat je een rendement behaalt van 2,9% over die € 10.000 = € 290. Over die € 290 betaal je 30% vermogensbelasting = € 87.

Aftrekposten inkomstenbelasting

Wie Belastingaangifte doet, krijgt te maken met aftrekposten. Dat zijn bepaalde kosten die je maakt en die je mag aftrekken van je belastbare inkomen. Daardoor betaal je minder belasting. Voorbeelden van aftrekposten zijn de hypotheekrenteaftrek, studiekosten en bepaalde zorgkosten.

Heffingskorting

Via heffingskorting betaal je minder belasting. Op de algemene heffingskortingheeft iedereen recht. Daarnaast zijn er diverse heffingskortingen voor specifieke doelgroepen, zoals de alleenstaande ouderkorting. Dat is een heffingskorting voor ouders zonder fiscale partner en met minstens één kind dat jonger is dan 18 jaar. De alleenstaande ouderkorting vervalt in 2016.

Wanneer aangifte inkomstenbelasting?

Wanneer belastingaangifte doen? Voor iedereen is belastingaangifte verplicht. Elk voorjaar is het de bedoeling dat je belastingaangifte doet. Maar, je kunt wel uitstel belastingaangifte vragen. Uiterlijk 1 mei kun je uitstel vragen via de BelastingTelefoon, internet of per brief.