Als het gaat om aansprakelijkheid na een ongeval, zijn niet alle verkeersdeelnemers gelijk. De wegenverkeerswet maakt bij ongelukken onderscheid tussen zwakke verkeersdeelnemers en sterke verkeersdeelnemers. Alle motorvoertuigen worden tot de sterke verkeersdeelnemers gerekend. Deze groep weggebruikers levert extra risico's op voor het overige verkeer, door hun gewicht en de snelheid die zij kunnen maken.

Zwakke en sterke deelnemers
Door deze regels ligt bij een aanrijding tussen bijvoorbeeld een fietser en een auto de aansprakelijkheid, ongeacht de schuldvraag, altijd voor minimaal de helft bij de bestuurder van de auto. Maar hoe werkt dat in de praktijk?

• Situatie 1: Een fietser rijdt door rood, met als gevolg een aanrijding met een auto

Bij een aanrijding tussen een fietser en een auto is de automobilist altijd aansprakelijk voor ten minste 50%, of hij nu schuld aan het ongeval heeft of niet. Ook als een fietser door rood rijdt, geen licht heeft of plotseling oversteekt.

Een automobilist kan dus aansprakelijk zijn voor een schade waaraan hij geen schuld heeft. Met de WA-autoverzekering, die elke bestuurder verplicht moet afsluiten, zijn schadevergoedingen voor de fietser in ieder geval verzekerd. Dat geldt niet voor de schade aan de auto. Maar, heeft de fietser schuld, dan is het mogelijk de schade aan de auto te verhalen op de aansprakelijkheidsverzekering van de fietser. Er moet dan wel bewijs zijn dat de automobilist er alles aan gedaan heeft om de schade te voorkomen en niets te verwijten is.

• Situatie 2: Een kind op de fiets steekt onverwacht over, met als gevolg een aanrijding met een auto

Kinderen zijn vaak nog roekeloos en onvoorzichtig in het verkeer. Als zij een weg oversteken dan wordt er niet altijd goed uitgekeken.

De wet bepaalt dat de regels over aansprakelijkheid bij een ongeluk waarbij een kind betrokken is, anders liggen. Indien de fietser jonger is dan veertien jaar, vervalt de 50 procentregeling en is de automobilist altijd voor 100 procent aansprakelijk. Kinderen zijn in het verkeer extra beschermd. Ook al was de jonge fietser volledig schuldig en kon de automobilist er helemaal niets aan doen, de bestuurder van de auto is volledig aansprakelijk voor alle schade.

• Situatie 3: Een fietser steekt onverwacht over, waardoor jij met je auto moet uitwijken en een paaltje raakt. 

Een aanrijding waarbij geen andere verkeersdeelnemer geraakt wordt, heet een eenzijdig ongeval. Heb je een all-risk verzekering dan krijg je de schade gewoon van je verzekeraar vergoed. Ben je WA of WA-plus verzekerd, dan zul je de schade zelf moeten betalen.

Het verhalen van de schade op de fietser, is alleen mogelijk als deze de verkeersregels overtrad en je dit kunt bewijzen. Plotseling uitwijken of oversteken vallen hier niet onder. Je had als automobilist simpelweg beter op moeten letten. Ging het wel om een verkeersovertreding, dan kun je proberen de schade te verhalen op de aansprakelijkheidsverzekering van de fietser. Een rechtsbijstandsverzekeraar kan je hierin bijstaan.

• Situatie 4: Een fietser rijdt een voetganger aan.

Bij een aanrijding tussen een fietser en voetganger is er sprake van een verkeersongeval tussen twee zwakke verkeersdeelnemers. De ‘normale’ verkeersregels zijn dan van toepassing. Degene die schuldig is, is dan aansprakelijk voor de schade.

Door het onderscheid in de wet tussen zwakke en sterke verkeersdeelnemers, kun je als automobilist aansprakelijk gesteld worden voor een schade waar je eigenlijk geen schuld aan had. Sommige verzekeraars hebben een regeling voor dit soort situaties: de no-blame-no-claim-regeling. Heb je geen schuld aan het ongeluk, dan zijn er geen gevolgen voor je no-claimkorting en het aantal schadevrije jaren dat je hebt. In de polis van je autoverzekering kun je lezen hoe het bij jouw verzekering zit.