Net als iedere overheid heeft ook de Nederlandse regering geld nodig om het land te besturen. Dit geld is bijvoorbeeld nodig voor het bekostigen van de zorg en voor het afbetalen van eerdere schulden. Idealiter wordt dit allemaal betaald uit de belastingpot, maar die inkomsten zijn helaas niet afdoende. Het resterende bedrag leent de overheid van beleggers en andere investeerders. Die krijgen daarvoor in ruil jaarlijks een rentevergoeding terug, de zogenaamde staatsrente.

Nederland leent goedkoop

Sinds de crisis betaalt de overheid steeds minder aan rente bij het aangaan van een lening. Dit komt omdat investeerders weten dat het risico bijzonder klein is wanneer zij hun geld uitlenen aan de Nederlandse overheid. Deze zal niet snel in de financiële problemen komen. Door deze zekerheid nemen de beleggers genoegen met een minimale rentevergoeding.

Dit is niet de enige reden voor de lage staatsrente van dit moment. Ook de Europese Centrale Bank (ECB) heeft hier aandeel in. Dit is geen bank waar je als inwoner van een land terecht kunt voor je bankzaken. De ECB heeft het economisch gezond houden van Europa als doel. Op dit moment stelt de ECB honderden miljarden beschikbaar aan banken en overheden, die hiermee tegen een lage rente de kas gevuld kunnen houden.

Forse stijging staatsrente

In het afgelopen jaar daalde de staatsrente tot 0,197 procent. Het laagste punt sinds 1580. Afgelopen dagen kwam aan daling ineens een einde. De rente schoot omhoog en passeerde zelfs de 0,82 procent. Vanuit historisch persectief nog steeds bijzonder laag. Maar de explosieve stijging is opvallend na een lange periode van dalingen.

De reden voor de stijging is niet direct duidelijk, ook economen tasten in het duister. Een veelgehoord argument is dat de rente te ver is doorgeschoten en dat dit een logische compensatie is.

Kijken we verder terug, dan wordt duidelijk dat de huidige lage rente uniek is. Voor de crisis in 2008 betaalde de Nederlandse overheid nog meer dan vier procent rente. Nog verder terug in 1981 hebben we het zelfs over 12,75 procent.

Terug naar de hypotheekrente

De link met jouw hypotheekrente en de schatkist lijkt vergezocht. Toch ligt het voor de hand dat de hypotheekrente, zeker voor hypotheken met een rentevast termijn van tien jaar of langer, meebeweegt met de rente die de overheid betaalt. Geld aan jou als huizenkoper uitlenen is risicovoller voor de bank, daarom rekent deze een renteopslag met de staatrente als uitgangspunt. Stijgt de staatsrente, dan gaat vroeg of laat ook de hypotheekrente omhoog.

Op dit moment is de hypotheekrente zeer laag. Net als bij de staatrente zal deze op termijn weer stijgen. De hamvraag is wanneer. De abrubte stijging van de staatrente heeft in ieder geval tot gevolg dat banken eventuele verlagingen uitstellen en afwachten of het geen schijnbeweging blijkt. Wanneer de staatsrente inderdaad het dieptepunt voorbij is,  valt te wachten op de eerste prijsvechter die een verhoging doorvoert. We houden het nauwlettend in de gaten en schrijven hier opnieuw over als er nieuws is. De laagste hypotheekrentes houden we per moment bij op de rentepagina.