Even terug naar de basis. Een pensioenfonds zorgt er simpel gezegd voor dat de premie die jij nu betaald, genoeg in waarde stijgt om je van een fatsoenlijk pensioen te voorzien wanneer jij de pensioengerechtigde leeftijd bereikt hebt. Jouw inleg in waarde laten stijgen, dat doet een pensioenfonds onder andere door te beleggen.

2014 was een goed jaar qua beleggingen...

Pensioenfondsen hebben in 2014 tientallen miljarden euro’s verdiend op hun belegging. Maar de meeste werknemers en gepensioneerden profiteren niet van deze winsten. Al eerder werd bekend dat bij de meeste fondsen de pensioenopbouw en –uitkeringen dit jaar niet met de inflatie meestijgen. De reden hiervoor? De lage rente.

...maar toch moeten de buffers omhoog

Overheidsregels schrijven voor dat pensioenfondsen hogere financiële buffers moeten aanhouden als de rente daalt. Hoe lager de rente, hoe lager de dekkingsgraad, die bepaalt of de pensioenen mogen stijgen. De hoge rendementen van 2014 hebben niet kunnen voorkomen dat de dekkingsgraad van veel pensioenfondsen is gedaald.

Lage rente is de boosdoener

Omdat pensioenfondsen de bij hen aangesloten deelnemers een minimumzekerheid moeten bieden, kunnen ze bij beleggingen minder risico nemen dan de gemiddelde particuliere belegger.

Als jij zelf gaat beleggen, kies je er bijvoorbeeld voor om je geld in aandelen te steken, omdat je verwacht dat daar veel rendement mee behaald kan worden. Gaat het goed mis op de beurs, dan ben je misschien de helft van je inleg kwijt. Vervelend, maar wel alleen voor jouzelf. Pensioenfondsen moeten veel voorzichter zijn omdat zij verplichtingen hebben naar al hun deelnemers. Ook moeten ze wettelijk gezien in verschillende soorten beleggingen investeren.

Mindere tijden op komst

Naast beleggen in aandelen is het uitlenen van geld uit aan bedrijven en overheden een belangrijke bron van inkomsten. Afgelopen jaren leverde de rente die ze hiervoor ontvingen voldoende op. Met name omdat er toen nog geprofiteerd werd van eerder gemaakte afspraken, toen de rente nog hoog was. De rente is nu echter zodanig gezakt, dat deze leningen niet meer voldoende opbrengen.



Door het ECB-besluit om voor honderden miljarden euro’s staatobligaties en leningen op te kopen, zullen de rentes in Europa voorlopig laag blijven. En het rendement voor pensioenfondsen dus ook.

Onder het minimum

Bij een aantal pensioenfondsen is de dekkingsgraad onder het minimum vereiste gekomen. Wanneer dit gebeurt, moet een pensioenfonds de pensioenen gaan korten. Dit betekent voor werknemers dat er minder pensioen opgebouwd wordt en voor gepensioneerden dat er minder pensioen overgemaakt wordt. Maar, omdat 2015 door de overheid bestempeld is als overgangsjaar, worden deze beperkingsmaatregelen dit jaar nog niet in gang gezet.

Wat betekent dit voor jouw pensioen? Voorlopig is er weinig positief nieuws. Pensioenfondsen mogen de pensioenen pas weer gaan aanpassen aan de inflatie (ook wel indexeren genoemd), wanneer de dekkingsgraad weer helemaal op niveau is. En daar is voorlopig geen sprake van.