Wanneer consumenten zelf het eigen risico op hun autoverzekering mogen bepalen, dan kiezen ze vaak voor een heel laag bedrag of zelfs helemaal geen eigen risico. Verhoudingsgewijs betalen ze daar veel te veel voor. Volgens Amerikaanse wetenschappers komt dat omdat consumenten geen realistische inschatting kunnen maken hoe groot de kans is dat ze echt schade rijden.

Voorbeeld huurauto: eigen risico afkopen schreeuwend duur

Een goed voorbeeld is het afkopen van het eigen risico als je een auto huurt. Stel dat het eigen risico van een huurauto 500 euro bedraagt. Het verhuurbedrijf biedt je aan om voor 9 euro per dag het eigen risico volledig terug te zetten naar 0 euro. Omdat je de auto niet goed kent, besluit je dit te doen.

Het terugzetten van het eigen risico is in feite niets anders dan een gewone verzekering, met als uitzondering dat deze verzekering extreem duur is. Op jaarbasis is de premie 365 x 9 =  3.285 euro. Veel geld voor een maximale uitkering van 500 euro. Ter vergelijking: voor dat bedrag kun je een nieuwe auto gemakkelijk 6 jaar all-risk verzekeren met een maximale waarde van vele duizenden euro's.

Onderzoekers: 'geen eigen risico is een marketingtruc'

Hoewel minder extreem dan in het geval van de huurauto, werkt het met je eigen autoverzekering net zo. Je betaalt per maand een extra bedrag om geen 300 euro, maar 0 euro eigen risico te krijgen. Op de lange termijn staat die extra premie zelden in verhouding tot wat het oplevert.

Volgens het Amerikaanse onderzoek wordt de autoverzekering zonder eigen risico toch door veel consumenten gekozen omdat verzekeraars gebruik maken van een verkooptrucje: het zogenaamde referentie-effect.

Referentie-effect

Verzekeraars tonen als uitgangspunt (referentie) eerst de prijs van een verzekering zonder, of met een zeer laag eigen risico (situatie A). Pas je het eigen risico naar boven aan, dan gaat de premie die per maand betaald moet worden omlaag. Consumenten interpreteren dit als een korting op de normale verzekering.

Zou de verzekeraar je eerst de polis met het hoge eigen risico en de lage maandpremie laten zien, dan maak je als consument waarschijnlijk een andere beslissing (situatie B). In dit geval zal je een aanpassing van het eigen risico interpreteren als een kostenpost bovenop de normale verzekering.

Verzekeringsmaatschappijen kunnen veel beter dan jijzelf inschatten hoe groot de kans is dat je schade zult maken. Consumenten zijn meestal te pessimistisch over hun eigen rijkwaliteiten. Verzekeraars maken daar gebruik van door een polis met een laag of helemaal geen eigen risico als uitgangspunt te nemen. Wil je een hoger eigen risico? Dan krijg je het gevoel dat je wel héél zeker moet zijn over je eigen rijden.