Hypotheekrenteaftrek weer ter discussie?
Directeur DNB zaait paniek op onhandig moment
De hypotheekrenteaftrek moet versoberd worden. Tenminste, dat vindt Klaas Knot, voorzitter van De Nederlandse Bank (DNB). Het was eigenlijk maar een klein zinnetje over de hypotheekrente in een lang interview met de Volkskrant, maar kranten en media pakten er groot mee uit. Het zinnetje veroorzaakt echter onzekerheid, bij eigenlijk iedereen. De kans dat er iets verandert in de Den Haag is gelukkig bijzonder klein.
Het kabinet heeft er de afgelopen jaren hard op ingezet om de woningmarkt te saneren. Hiervoor hebben ze onder andere de volgende maatregelen genomen.
- (annuïtair) aflossen verplicht gesteld voor recht op renteaftrek
- de renteaftrek in kleine stapjes afgebouwd (terug naar 38% in 2041)
- ruime leenmogelijkheden aan banden gelegd
- de mogelijkheden om de kosten koper mee te financieren verkleind
- diverse subsidies afgebouwd
“Help! Nog meer bezuinigingen!”
Moeten we in paniek schieten om nog meer bezuinigingen? Nee, de overheid is niet blind en ziet dat de huizenmarkt langzaam aantrekt. Die aantrekkende beweging komt met name omdat mensen weten waar ze aan toe zijn. Niet meer ‘wachten’ dus op nieuwe subsidies of ruimere hypotheekmaatregelen. Wat moest worden doorgevoerd, is doorgevoerd.
Knot doet onhandige uitspraak
Wie het interview leest met Klaas Knot, leest ook dat hij voor 90% oordeelt op ratio en voor 10% op emotie. Iets dat voor economen niet ongewoon is. Consumenten handelen juist grotendeels op emotie, ofwel gevoel, en minder op ratio, ofwel kennis. De rationele opmerking van Knot zorgen voor een ‘angstig’ gevoel bij de consument. En dat is vooral ‘onhandig’.
Oude wijn in nieuwe zakken
De uitspraak van Klaas Knot is overigens niets nieuws. Bij de verkiezingen in 2010, presenteerden Groen Links en de ChristenUnie hetzelfde idee. Alleen toen hadden deze partijen alle bovenstaande maatregelen nog niet genomen. De uitspraak van Knot lijkt dus erg veel van het goede. In hetzelfde interview geeft Knot overigens ook aan dat hij niet precies weet of verder bezuinigen wel zo’n goed idee is.
Gaat de politiek morrelen aan de hypotheekrenteaftrek?
Dat lijkt er niet op. De maatregelen zoals ze bedacht zijn door het kabinet, zijn genomen. Knot beschouwt het vraagstuk, zoals verwacht, economisch. Economen denken in kaders. Klaas Knot vindt dus dat een huis, zijnde bezit, thuishoort in box 3. Rationeel gezien zit daarin een kern van waarheid. Praktisch zal het niet zo’n vaart lopen.
De laatste economische berichten zijn positief. Dat betekent dat de regering wellicht ook positieve maatregelen kan nemen. Als ze nu nog verder doorzetten met bezuinigen, dan verliezen ze te veel kiezers. Zelfs voor nieuwe verkiezingen in 2017 is de hypotheekrenteaftrek over het algemeen eerder een onderwerp om kiezers mee te verliezen dan om mee te winnen. De discussie in de media lijkt dus een storm in een glas water.
