De apotheekrekening bestaat uit twee delen: je betaalt voor de medicatie, plus een tarief voor de diensten van de apotheek. De medicijnen zelf kunnen qua prijs variëren: soms worden medicijnen duurder, misschien is de vergoeding vanuit je verzekering gewijzigd of heb je een andere variant van hetzelfde medicijn meegekregen. Maar ook de vergoeding voor dienstverlening van je apotheek kan per keer verschillen.

Inzicht in de kosten
De vergoeding voor de dienstverlening noemen we het aflevertarief. Dit is simpelweg bedoeld om de kosten voor de apotheek te dekken: denk aan het in orde maken van je medicatie en het controleren van je gegevens, maar denk bijvoorbeeld ook aan personeel en opleidingskosten.

Sinds 2012 worden deze kosten apart op je rekening vermeld. Voorheen werden de kosten verwerkt in de prijs van de medicatie: feitelijk betaal je nu dus niet meer of minder, er wordt enkel duidelijk aangegeven hoe de prijs opgebouwd is.


Verschillende aflevertarieven
Er zijn verschillende tarieven die je op je nota terug kunt vinden. De meestvoorkomende

• Standaarduitgifte (± 6 euro) betaal je voor een recept dat je regelmatig nodig hebt.
• Eerste uitgifte (± 12 euro) betaal je voor medicatie die je voor het eerst, of voor het eerst sinds 12 maanden, voorgeschreven krijgt.
• Uitgifte buiten kantoortijd (± 30 euro) betaal je bijvoorbeeld tijdens de weekenddienst.

Daarnaast zijn er nog andere tarieven voor bijvoorbeeld geneesmiddelen in weekdosering of medicatie waarbij je apotheker zelf het een en ander moet bereiden. De prijzen kunnen overigens per apotheek verschillen, bovenstaande prijzen zijn richtlijnen.

Eerste uitgifte
Wanneer je een nieuw recept afhaalt, betaal je dus eenmalig ongeveer € 6 extra. Je apotheek of zorgverzekering noemt dit de 'eerste uitgifte' of 'eerste terhandstelling'. Het hogere aflevertarief heeft te maken met de extra zorg die je apotheker verplicht is te leveren bij een nieuw medicijn: er wordt bijvoorbeeld gecontroleerd of je nog andere medicatie gebruikt en zo ja, of (en op welke wijze) deze middelen gecombineerd kunnen worden.

Daarnaast hoort je apotheker bij de eerste uitgifte een schriftelijke én mondelinge toelichting te geven over het gebruik, de werking en eventuele bijwerkingen. Je hebt dan ook de mogelijkheid zelf vragen te stellen over de medicatie.

Eerste uitgifte in de praktijk
In de praktijk blijkt helaas dat die mondelinge toelichting nog wel eens te wensen overlaat. "Lees de bijsluiter, dan spreekt de rest voor zich," is een veelgehoorde tekst. Dat mag natuurlijk niet. Wanneer je apotheker het eerste-uitgiftetarief in rekening brengt, hoort daar een gesprek. In dit gesprek wordt doorgenomen wat het medicijn inhoudt en waar het voor nodig is. Ook wordt besproken hoe het medicijn werkt, hoe je het moet gebruiken en welke bijwerkingen kunnen optreden. Tenslotte wordt er gevraagd of alles duidelijk is en verteld dat je altijd contact kunt opnemen met de apotheek en dat je de informatie eventueel ook nog na kunt lezen.

Daar staat tegenover dat je bij eenvoudige medicijnen mogelijk het idee hebt dat zo'n gesprek overbodig is. Want inderdaad, de meeste informatie vind je ook in de bijsluiter terug. Je kunt het eerste terhandstellingsgesprek dan weigeren, waarna de apotheker weer mag weigeren de medicatie mee te geven. Per saldo schiet je daar dus niets mee op.

Wie betaalt de afleverkosten?
Het aflevertarief wordt vergoed conform dezelfde voorwaarden als de medicatie: als de medicatie vergoed wordt door je verzekeraar, betaalt deze ook het aflevertarief. Het aflevertarief telt hierin mee voor je eigen risico. Valt de medicatie niet onder je zorgverzekering, dan zijn de kosten inclusief aflevertarief voor jouzelf.

Omdat je per uitgifte een vast bedrag betaalt, kan het raadzaam zijn om in één keer voor langere periode medicijnen af te halen. Zo betaal je voor zes losse maandrecepten € 36 aan afleverkosten, terwijl je voor één halfjaarrecept slechts € 6 betaalt. Natuurlijk is dit niet voor alle medicatie mogelijk: sommige recepten moeten tussentijds bijgesteld worden of zijn uit veiligheidsredenen niet voor langere periode uit te schrijven. Maak je echter langdurig gebruik van een medicijn, overleg dan eens met je arts of het recept aangepast kan worden.

Het aflevertarief is één van de vele manieren waarop de Nederlandse Zorgautoriteit probeert de kosten binnen de zorg transparanter te maken. Buiten dat je nu als consument weet wat je voor de dienstverlening voor de apotheek betaalt, kun je ook controleren of het in rekening gebrachte tarief correct is. Als je de nota ten minste onder ogen krijgt: verreweg het grootste deel wordt rechtstreeks bij de verzekeraar gedeclareerd. Een volgende stap…?