In de jaren na de crisis is de hypotheekrente fors gedaald. In september 2009 betaalde je bij een hypotheek met een rentevaste termijn van tien jaar 5,45 procent aan rente. Inmiddels is dit 3,75 procent. Toch maken banken meer winst dan voorheen. Dit komt omdat ze zelf ook goedkoper geld kunnen lenen. Voor de goedkopere leningen kunnen ze zowel terecht bij spaarders, collegabanken of de Europese Centrale Bank (ECB).

Overheid versus huizenkoper
Een goede graadmeter voor de hypotheekrente is de rente die geldt op een lening van de Nederlandse staat, ofwel staatsobligatie. Hierbij gaat de overheid een lening, met bijvoorbeeld een looptijd van tien jaar, aan in ruil voor rente. Voor een bank is dit een indicatie wat er te verdienen valt als ze het geld aan de regering uitlenen. Zou je ditzelfde geld aan een huizenkoper uitlenen, loop je als bank meer risico. De kans dat hij zijn verplichtingen niet meer kan voldoen is groter dan bij de overheid. Om dit te compenseren, rekent de bank een risico-opslag.

Bank verdient meer aan jouw hypotheek
Na de crisis in 2008 rekenen banken een hogere risico-opslag. Een voorbeeld. De tien jaar lopende lening aan de overheid leverde medio september 2009 circa 3.69 procent op. De laagste hypotheekrente voor een hypotheek met een rentevaste termijn van tien jaar bedroeg destijds 5,45 procent. Het verschil was dus 1,76 procent. Inmiddels is de hypotheekrente zelf gedaald maar het verschil opgelopen. Op dit moment rekent de voordeligste aanbieder Allianz 2,52 procent bovenop de staatsrente.

Naast wanbetaling ook renterisico
Banken geven aan dat de hogere winstmarge noodzakelijk is. Dit om financiële risico's af te dekken. Hierbij gaat het niet alleen om het risico dat woningkopers hun lasten niet meer kunnen voldoen. Banken moeten meer geld als buffer aanhouden van toezichthouders. Dit geld kunnen banken minder goed gebruiken in winstgevende projecten.

Daarnaast is het zo dat een bank ook rekening moet houden met de toekomst. Als ze bijvoorbeeld een hypotheek verstrekken met een looptijd van 30 jaar, kan het zijn dat de bank over 20 jaar meer kosten maakt als de rente op dat moment hoger ligt.

Wie heeft gelijk?
Het is wat kort door de bocht om te beweren dat banken alles aangrijpen om het maximale eruit te slepen, ten koste van jou als weerloze huizenkoper. De kijk op risico's is zeker veranderd sinds 2008 en banken moeten op een andere manier te werk gaan. Dat is maar goed ook, uiteindelijk is niemand gebaat bij een nieuwe bankencrisis.

Aan de andere kant is het wijzen op risico's een gemakkelijke uitvlucht voor het opschroeven van de winstmarge. Zeker als we kijken naar de woningmarkt in Nederland. Het aantal gedwongen woningverkopen is, ondanks de relatief hoge werkloosheid, laag en de verkopen zitten weer in de lift.

Los van de vraag welke winst 'normaal' is, wordt de discussie vooral op papier gevoerd. De banken lijken weinig onder de indruk van kritiek en voeren hun eigen koers. Pas wanneer ze elkaar scherper beconcurreren, is er echt aanleiding voor het verlagen van de marge op hypotheken. De laagste hypotheekrente van het moment houden we actueel op de hypotheekrentepagina. Wil je weten welke hypotheek het best aansluit bij jouw situatie, geef dit dan aan via het onderstaande formulier.