Volgens de KNB kiezen steeds meer mensen voor een levenstestament om financieel misbruik te voorkomen. In het document wordt namelijk niet alleen geregistreerd wie de vertrouwenspersoon is die namens de wilsonbekwame mag handelen, maar wordt meestal ook een toezichthouder aangesteld. De vertrouwenspersoon moet over zijn uitgaven periodiek verantwoording afleggen aan deze toezichthouder, bijvoorbeeld de notaris.

Daders vaak naaste familie
Hoewel mensen vaak huiverig zijn om naast een vertrouwenspersoon ook een toezichthouder aan te stellen, blijkt dat vaak geen overbodige toevoeging. Uit recent onderzoek van sociaal adviesbureau Movisie blijkt dat financieel misbruik meestal gepleegd wordt door de naaste familie, zoals een (ex-)partner, kinderen of kleinkinderen. 

Met financieel misbruik wordt bijvoorbeeld bedoeld het telkens wegnemen van kostbaarheden, ongeoorloofd kopen op naam van het slachtoffer of het misbruik van bankrekeningen. Van alle slachtoffers van financiële uitbuiting is 80 procent vrouw. Slachtoffers zijn meestal alleenstaand en ouder dan 80.

Wat kan er worden opgenomen in een levenstestament?
Een levenstestament zorgt dat mensen beter de regie kunnen houden over hun toekomst. Dat kan in principe op vrijwel alle denkbare vlakken. Het belangrijkste onderwerp naast het financiële onderdeel is de medische zorg. In het document wordt bijvoorbeeld opgenomen in welke gevallen je wel of niet behandeld wil worden. Aan welk verzorgingshuis je de voorkeur geeft en wie de contactpersoon moet zijn voor artsen en verpleegkundigen. Dat hoeft natuurlijk niet per se de persoon te zijn die ook de financiële zaken behartigt.

Wanneer regelen?
Het regelen van een levenstestament is typisch iets wat uit wordt gesteld omdat je verwacht dat het nog niet nodig is. Het lastige is bepalen op welke moment het wel relevant wordt. Want dat de gemiddelde leeftijd van slachtoffers hoger ligt, neemt niet weg dat je ook op jongere leeftijd in de problemen kan komen. Bijvoorbeeld als je door een ongeluk niet meer in staat bent zelf over alles te beslissen.

Levenstestamenten bestaan al enige tijd, maar pas sinds kort worden ze ook geregistreerd in een centraal register, waardoor ze voor alle notarissen in Nederland te vinden zijn. Je kunt ook zonder een notaris een levenstestament opstellen, maar overleg dat wel altijd met de eigen bank. Veel banken accepteren een levenstestament alleen als het document notarieel is opgesteld en vastgelegd. De kosten voor het opstellen van een levenstestament lopen flink uiteen. Notarissen zijn vrij om hun eigen tarieven vast te stellen. De meest eenvoudige variant is er soms al vanaf 250 euro. Over het algemeen geldt: hoe complexer hoe duurder.