"De aankoop van een woning is een heel grote investering. Als je inkomensstroom niet zeker is, dan is het de vraag of het een goede afweging is. Daarom het advies om te huren. Mobiliteit op de arbeidsmarkt wordt steeds belangrijker. Als je die investering gedaan hebt op één plek, dan beperk je jezelf wel."

Drie jaarinkomens
Zelfstandigen die een hypotheek willen, moeten hun inkomen aantonen met de drie meest recente jaaropgaven. De hypotheek wordt berekend op basis van het gemiddelde inkomen van die drie jaren; het gemiddelde mag niet hoger zijn dan wat er in het laatste jaar binnen kwam.


Met deze methode is niet zekergesteld hoe hoog het toekomstige inkomen zal zijn, zoals bij een regulier arbeidscontract. Maar het geeft banken wel een goed beeld van de financiële stabiliteit en functioneren van de hypotheekaanvrager. Aan die norm is niets mis. De algemeenheid van de regel voorkomt dat succesvolle zelfstandigen zich in bochten moeten wringen om überhaupt een hypotheek te kunnen krijgen.

Zzp'ers alleen met garantie
Maar niet als het aan de Rabobank ligt. Voor de Rabobank geldt nog steeds dat er geen hoger aangeschreven document bestaat dan het vaste arbeidscontract. Als dat er niet is, wordt het al gauw moeilijk.

Omdat Stegeman voorspelt dat ondanks zijn pleidooi voor meer zelfstandigen op de huurmarkt, toch veel zzp'ers een huis willen kopen, pleit hij ervoor dat de overheid de risico's van de bank overneemt. Wanneer de inkomensstroom onzeker is, dan zou er volgens de Rabo-econoom een NHG-achtig vehikel moeten komen dat de hypotheekbetalingen aan de bank garandeert. Stegeman noemt dat 'toe naar een ander soort woningmarkt'.

Stuitend paternalisme
De Rabobank is als grootste hypotheekverstrekker van Nederland niet gespecialiseerd in maatwerk. De bank stond nooit te trappelen om zelfstandigen aan een hypotheek te helpen. Maar de opmerkingen van Stegeman gaan een stapje verder dan de gebruikelijke afkerigheid van de bank.

Een zelfstandige afraden een huis te kopen omdat het 'een heel grote investering' is, getuigt van stuitend paternalisme. De overheid oproepen om de risico's van de bank af te dekken en dat vervolgens 'een ander soort woningmarkt' noemen, is de bank onwaardig.

Stegeman gaat er ook aan voorbij dat vrijwel niemand een koophuis in de eerste plaats als investering ziet. Koophuizen geven meer vrijheid in locatie, in woningtype, en geven de vrijheid om een woning naar eigen behoeften aan te passen. Kopen is voor zelfstandigen met een goed inkomen bovendien goedkoper dan de private huurmarkt. Blijven huren om mobiel te blijven is wellicht verstandig voor pas afgestudeerden zonder kinderen, maar voor gevorderden met een gezin is mobiliteit zeker niet alleen afhankelijk van een koopwoning.