Met kwetsbaar bedoelt DNB bijvoorbeeld dat het vermogen van het fonds aan het krimpen is, bijvoorbeeld omdat de instroom aan nieuwe deelnemers aan het pensioenfonds achterblijft. Dit terwijl de kosten van het in stand houden van het fonds hetzelfde blijven of zelfs stijgen. Een andere reden voor krimp is dat een fonds in verhouding veel meer ouderen dan jongeren onder de deelnemers heeft. De pensioenuitkeringen stijgen in dat geval, terwijl minder deelnemers nog bezig zijn met hun pensioenopbouw.

Rommeltje?
Hoewel de toezichthouder de fondsen nog nergens toe gedwongen heeft, is de druk bij de fondsen in kwestie wel voelbaar: "Ze gingen er hard in en er werd openlijk gesuggereerd dat we zo snel mogelijk naar een fusiepartner moesten zoeken omdat we er een rommeltje van zouden maken", aldus één van de aanwezige topmannen. Geen van de fondsbeheerders wilde in het openbaar reageren.

De topman van het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP ligt te piekeren.

Welke fondsen zijn kwetsbaar?
DNB heeft niet bekend gemaakt welke pensioenfondsen op de gastenlijst stonden voor de bijeenkomst. Wel is bekend welke factoren een pensioenfonds kwetsbaar maken.

• Als de kosten per deelnemer twee keer hoger zijn dan de gemiddelde kosten bij andere pensioenfondsen
• Als 60 procent of meer van het vermogen bestemd is voor reeds gepensioneerden
• Als er minder dan 1 procent winst te behalen is wanneer de premie flink wordt opgeschroefd
• Als het fonds in de komende vijf jaar meer dan 20 procent in omvang afneemt
• Als de dekkingsgraad een neergaande lijn laat zien

Harde aanpak
De fondsen moeten voor 1 september openbaar hebben gemaakt waar hun kwetsbaarheden liggen. Bovendien moeten ze tegelijkertijd een duidelijk geformuleerd plan publiceren hoe ze hun stabiliteit willen verhogen. Ondanks dat het niet letterlijk zo gezegd is, staan de fondsen dus praktisch onder curatelen bij DNB. Verwacht wordt dat fondsen die in september onvoldoende weten te overtuigen, te maken krijgen met dwingendere maatregelen.

Publieke macht ontbreekt
Laatst werd ING nog aan de publieke schandpaal genageld door de publieke opinie en de ING-klanten zelf. Het plan om gegevens van klanten commercieel uit te baten werd in allerijl afgeblazen. Ook andere bedrijven zijn beducht voor kritiek van de klant. Bij pensioenfondsen werkt het niet zo. De deelnemer is in veel gevallen door zijn werk automatisch 'klant' bij het fonds en heeft weinig keus. Het fonds hoeft aan hem of haar geen directe verantwoording af te leggen. Als je het niet eens bent met de manier waarop het pensioenfonds met jouw geld omgaat, dan stap je niet even over naar een andere. Dat maakt een strikt toezicht van DNB nog belangrijker.  

De lijn en toon van de DNB zijn opvallend hard. Hiervoor was de toezichthouder veel milder in haar uitingen. De Centrale Bank vindt echter al langer dat er teveel pensioenfondsen zijn in Nederland. Mede op aandringen van DNB hebben al vele fondsen hun zelfstandigheid opgezegd. Van de 726 zelfstandige fondsen uit 2007 zijn er nog maar 400 over. Voor DNB gaat dat echter nog niet ver genoeg. De directie mikt voor de toekomst op maximaal 100 zelfstandige pensioenfondsen.