Ruim 80% van de scholieren praat minimaal eens per maand met zijn of haar ouders over geld. Dat gaat bijvoorbeeld over afspraken rondom zak- en kleedgeld. Maar ook het sparen of lenen voor grote uitgaven en hoe zaken als internetbankieren of automatische incasso's werken komen aan bod.

Ouders vullen hiermee een belangrijke rol in voor het spaar- en leengedrag van hun kinderen. Uit onderzoek van Nibud blijkt bijvoorbeeld dat scholieren die regelmatig met hun ouders over geld praten, minder vaak geld lenen. En dat geldt niet alleen voor nu, maar ook als zoon of dochter later volwassen is.

Leergeld als basis
Je zou zakgeld en kleedgeld kunnen zien als de basis van de financiële opvoeding. Of leergeld, zoals het Nibud dat noemt. Met een vastgesteld maandelijks bedrag voor specifieke doeleinden leer je je kind wat de waarde is van geld en dat het maar één keer uitgegeven kan worden. Mooi detail is dat jongeren zélf vinden dat hun ouders hier veel strenger in mogen zijn. Blijkbaar mogen we als ouders onze kinderen nog altijd graag wat extra's toestoppen.

Het goede voorbeeld geven
Uit het Nibud-onderzoek blijkt wel dat ouders hun kinderen steeds meer laten betalen. "Een paar jaar geleden waren ouders geneigd hun kinderen minder verantwoordelijkheid te geven, misschien ook door de berichtgeving dat jongeren niet goed met geld omgaan. Vervolgens zagen we dat jongeren wel binnen hun budget bleven, maar minder zelf betaalden. Zo moet het natuurlijk niet. We zien nu dat ouders toch meer verantwoordelijkheid geven aan hun kind. Nu door de economische crisis ouders een beter voorbeeld geven, zie je dat meteen terug. Scholieren zijn spaarzamer dan twee jaar geleden" aldus Gerjoke Wilmink, directeur van Nibud.

Tijden veranderen
De huidige generatie twintigers is opgegroeid in een tijd waarin het niet op kon, aldus Wilmink. Logischerwijs is de overgang naar op eigen benen staan dan groot, zeker in economisch mindere tijden. Dit is een van de redenen dat steeds meer jongeren tot 25 met schulden kampen.

Dat de overgang naar op eigen benen staan lastig kan zijn, wordt bijvoorbeeld duidelijk bij lageropgeleiden met een minimuminkomen. Of zij nu al werken of nog naar school gaan, zo lang zij nog bij hun ouders wonen, is het ook met een laag inkomen vaak goed toeven. Maar zodra zij het ouderlijk huis verlaten, komen er veel nieuwe verantwoordelijkheden en uitgaven op hen af. Twee op de drie komt meteen zodra ze het huis uit gaan in de schulden. Een zorgwekkende constatering.

Meer bewustzijn over inkomsten en uitgaven op jonge leeftijd kan dit tegengaan. Het betalen vankostgeld of een andere eigen bijdrage is wat dat betreft een prima keuze. Ook kennis over rechten (zorgtoeslag, huurtoeslag) en plichten (verzekeringen, belastingaangifte) is een stap in de juiste richting. Het Nibud biedt veel aanvullende informatie over financiële opvoeding voor kinderen en jongeren. Denk bijvoorbeeld aan gangbare bedragen en bijbehorende afspraken omtrent zakgeld en kleedgeld. Ook kosten voor mobiele telefonie, een bijdrage voor thuiswoners en financiële verantwoordelijkheid komen aan bod.