Van zakgeld tot eerste baan
Financiële opvoeding kinderen van groot belang

Jong geleerd is oud gedaan. Zoals dat geldt voor vele zaken in het leven, is gevoel voor geldzaken hierop geen uitzondering. Ouders hebben bijzonder veel invloed op de financiën van hun kinderen. Dat gaat niet alleen op voor leen- en spaargedrag tijdens de tienerjaren, maar ook voor de visie op verantwoordelijk omgaan met geld als de kinderen al lang volwassen zijn. Wat kun je als ouder doen?
Ruim 80% van de scholieren praat minimaal eens per maand met
zijn of haar ouders over geld. Dat gaat bijvoorbeeld over afspraken
rondom zak- en kleedgeld. Maar ook het sparen of lenen voor grote
uitgaven en hoe zaken als internetbankieren of automatische
incasso's werken komen aan bod.
Ouders vullen hiermee een belangrijke rol in voor het spaar- en
leengedrag van hun kinderen. Uit onderzoek van Nibud blijkt
bijvoorbeeld dat scholieren die regelmatig met hun ouders over geld
praten, minder vaak geld lenen. En dat geldt niet alleen voor nu,
maar ook als zoon of dochter later volwassen is.
Leergeld als basis
Je zou zakgeld en kleedgeld kunnen zien als de basis van de
financiële opvoeding. Of leergeld, zoals het Nibud dat noemt. Met
een vastgesteld maandelijks bedrag voor specifieke doeleinden leer
je je kind wat de waarde is van geld en dat het maar één keer
uitgegeven kan worden. Mooi detail is dat jongeren zélf vinden dat
hun ouders hier veel strenger in mogen zijn. Blijkbaar mogen we als
ouders onze kinderen nog altijd graag wat extra's toestoppen.
Het goede voorbeeld geven
Uit het Nibud-onderzoek blijkt wel dat ouders hun kinderen steeds
meer laten betalen. "Een paar jaar geleden waren ouders geneigd hun
kinderen minder verantwoordelijkheid te geven, misschien ook door
de berichtgeving dat jongeren niet goed met geld omgaan. Vervolgens
zagen we dat jongeren wel binnen hun budget bleven, maar minder
zelf betaalden. Zo moet het natuurlijk niet. We zien nu dat ouders
toch meer verantwoordelijkheid geven aan hun kind. Nu door de
economische crisis ouders een beter voorbeeld geven, zie je dat
meteen terug. Scholieren zijn spaarzamer dan twee jaar geleden"
aldus Gerjoke Wilmink, directeur van Nibud.
Tijden veranderen
De huidige generatie twintigers is opgegroeid in een tijd waarin
het niet op kon, aldus Wilmink. Logischerwijs is de overgang naar
op eigen benen staan dan groot, zeker in economisch mindere tijden.
Dit is een van de redenen dat steeds meer jongeren tot 25 met
schulden kampen.
Dat de overgang naar op eigen benen staan lastig kan zijn, wordt
bijvoorbeeld duidelijk bij lageropgeleiden met een minimuminkomen.
Of zij nu al werken of nog naar school gaan, zo lang zij nog bij
hun ouders wonen, is het ook met een laag inkomen vaak goed toeven.
Maar zodra zij het ouderlijk huis verlaten, komen er veel nieuwe
verantwoordelijkheden en uitgaven op hen af. Twee op de drie komt
meteen zodra ze het huis uit gaan in de schulden. Een zorgwekkende
constatering.
Meer bewustzijn over inkomsten en uitgaven op jonge
leeftijd kan dit tegengaan. Het betalen vankostgeld of een andere
eigen bijdrage is wat dat betreft een prima keuze. Ook kennis over
rechten (zorgtoeslag, huurtoeslag) en plichten (verzekeringen,
belastingaangifte) is een stap in de juiste richting. Het Nibud
biedt veel aanvullende informatie over financiële
opvoeding voor kinderen en jongeren. Denk bijvoorbeeld aan
gangbare bedragen en bijbehorende afspraken omtrent zakgeld en kleedgeld. Ook kosten voor
mobiele telefonie, een bijdrage voor thuiswoners en financiële
verantwoordelijkheid komen aan bod.