Schaamteloze fraude kost Rabobank imago
774 miljoen euro nog niet het grootste probleem

''Deze vorm van schaamteloze fraude staat mijlenver van de coöperatieve gedachte van Rabobank" Met deze uitspraak laat de minister van financiën geen spaander heel van Rabobank. De smetloze bank, die zich in crisistijden profileerde als een betrouwbare en eerlijke partij, gaat nu diep door het stof. De reden: gesjoemel met rentestanden. De fraude levert ze een boete op van 774 miljoen euro. Topman Moerland stapt op en gisteren in nieuwsuur kreeg bestuurder Sipko Schat het ook zwaar te verduren. Is dit het definitieve einde van Rabobank als onkreukbare bank?
Wat moet je als bank doen om 774 miljoen euro boete opgelegd te
krijgen van toezichthouders? Je kunt beginnen met het manipuleren
van rentestanden. Laten we beginnen bij de basis: Banken lenen geld
uit aan elkaar. De rentetarieven die hierbij gelden komen op een
ingewikkelde manier tot stand. Iedere dag geven 16 daartoe bevoegde
banken aan voor welke rentetarieven ze geld kunnen lenen. Iedere
dag wordt op basis van deze renterarieven één gemiddelde berekend.
Dit gemiddelde is bepalend voor de rente die banken rekenen bij het
lenen van geld aan elkaar.
Verkeerde rentes doorgegeven
De fraude zit hem in de rentetarieven die de banken doorgeven. Als
zij dat niet naar waarheid opgeven, hebben ze daar zelf voordeel
van. Bij een te laag tarief kunnen ze goedkoper lenen. Geven ze
bewust een te hoog tarief op, dan verdienen ze meer aan het geld
dat ze zelf hebben uitgeleend. De fraude gaat om minieme
renteverschillen. Toch is het effect groot, omdat het dagelijks om
tientallen miljarden euro's gaat. Zo heeft ook het kleinste
renteverschil grote gevolgen.
Heb ik er last van?
Ja. Indirect heb je nadeel van de schimmige praktijken, al is niet
precies duidelijk in welke mate. Wanneer bewust een te hoge rente
wordt doorgegeven, werkt dit ook door in kosten voor leningen. Een
klein verschil kan hierbij voor jou nadelig uitpakken, terwijl de
bank er meer aan verdient. In het geval van Rabobank komt er nog
bij dat de opgelegde boete uiteindelijk niet door de boosdoeners
zelf wordt betaald: die raken hoogstens hun bonus kwijt. De boete
wordt simpelweg gefinancieerd uit de winst van de Rabobank. Winst
die uit de zakken van de klant komt.
Niet de enige
Rabobank is overigens niet de enige op de strafbank. Ook
Royal Bank of Scotland en Barclays werden eerder beboet voor
rentefraude. Rabobank heeft de op een na hoogste boete ooit
ontvangen. De uitsmijter is voor het Zwitserde UBS, dat in totaal
bijna 1,1 miljard euro moet betalen.
Imagoschade groot
De boete is niet de enige schade. Het imago van de Rabobank loopt
een forse deuk op. De bank leunt sterk op haar imago als veilige,
transparante en maatschappelijk betrokken bank. Het is bovendien de
enige grote Nederlandse bank die zonder oveheidssteun de crisis
overleefde. Deze promotieboodschap kan nu de prullenmand in.
Toezichthouders verwijten het bestuur van de bank dat het eerdere
waarschuwingen in de wind sloeg. Het zijn uiteindelijk bepaalde
werknemers van de bank die de fraude pleegde, maar daar kan de top
zich natuurlijk niet achter verschuilen.
Het is te kort door de bocht om alleen naar de Rabobank te
wijzen met een beschuldigende vinger. Suggereren dat de zaken bij
andere banken wél volgens het boekje lopen getuigt van weinig
realisme. Rabobank krijgt nu het door de bank zelf gecreëerde imago
als een boemerang terug. Vervelend voor de bank, maar niet in het
minst voor haar klanten, die juist op zoek waren naar een bank die
'het anders doet...'