Het verschil met regulier vrijwilligerswerk is dat Vierstroom een vrij dwingend appèl doet op de achterban van bewoners. De mantelzorg daadwerkelijk verplicht stellen druist tegen de wet in, dat doet Vierstroom dan ook niet. De instelling wijst familie van nieuwe inschrijvers echter wél nadrukkelijk op de wens om ten minste vier uur per maand bij te dragen.

Niet te betalen
Vierstroom wil met de zorgbijdrage van familieleden de zorg voor iedereen op peil te houden. Dus ook voor bewoners die zelf geen familieleden of kennissen hebben om op terug te vallen. Zo kan ook deze groep, naast de noodzakelijke zorg, genieten van een wandeling, spel of andere 'extra's'. Het budget dat de instellingen ter beschikking hebben, is naar eigen zeggen niet toereikend voor het bieden van ontspanning en het geven van extra persoonlijke aandacht.

De eerdere testperiode is positief verlopen, zo meldt Vierstroom. Van de 18 'proeffamilies' schreef er één zich elders in vanwege de vraag om bij te dragen. Twee families twijfelden aan verdere deelname en de overige 15 vonden het geen probleem, aldus het bestuur.

Kritiekpunten
Niet iedereen ziet de plannen van Vierstroom zitten. Bestuursvoorzitter Jeroen van den Oever is mikpunt van kritiek. Zo vraagt de SP zich af of zijn salaris van € 239.000 te verantwoorden valt, als je de achterban van bewoners min of meer verplicht kosteloos te assisteren. Los van deze vraag staat ter discussie wat er onder de basiszorg valt. Gaat het niet behoorlijk ver om het ronddelen van koffie of een praatje maken als 'iets extra's' te zien? Ook geven sommige familieleden aan sowieso al veel tijd te steken in de zorg voor hun vader of moeder: taken als boodschappen doen, de administratie regelen, mee naar doktersbezoeken en basale huishoudelijke zaken als de planten water geven nemen veel familieleden nu al op zich.

Wel of geen goed idee?
Het initiatief heeft twee kanten. Enerzijds kan het geen kwaad om de kwaliteit van de zorg te verhogen door een moreel appèl te doen op de familie van bewoners. Vierstroom zelf wijst daarbij naar andere landen, waar de zorg voor ouderen al meer wordt opgepakt door de eigen omgeving. De andere kant van de medaille is dat de toegankelijkheid van ouderenzorg niet in het geding mag komen. Als iedere woonvorm op eigen houtje aanvullende eisen stelt, dan beperkt dat de vrijheid van degene die een keuze moet maken. De overheid heeft een leidende rol wat betreft de basiszorg die verwacht mag worden. Dit initiatief van Vierstroom zal dan ook de nodige aandacht trekken in politiek den Haag.

Het is de vraag wat je te doen staat als het om je eigen vader of moeder gaat. Voordeel is dat je weet dat je ouders extra aandacht krijgen die wellicht elders niet voorhanden is. De praktijk wijst echter uit dat het frequent bezoeken en mantelzorgen voor je eigen familie vaak al een uitdaging is. In dat licht is het voor velen geen prettig idee dat zorginstellingen ook de extra zorg voor andere bewoners op jou afwentelen. Was vroeger dan toch alles beter?