Nieuws

Van Willem III tot Willem-Alexander

Een blik op de geschiedenis

maandag 29 april 2013
Van Willem III tot Willem-Alexander

Nederland krijgt op 30 april na bijna 123 jaar weer een mannelijk vorst. Na regentes Emma en de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix, is het de beurt aan Willem-Alexander. Hij wordt koning Willem-Alexander en niet koning Willem IV. Beatrix' oudste zoon verbreekt daarmee de continuïteit in de lijst met Willems. Drie belangrijke verschillen tussen de laatste Willem en de volgende Willem.

Willem de militair

Willem III
De vader van Willem III was een gevierd oorlogsheld. Willem II vocht op het slagveld van Waterloo tegen Napoleon, werd door een kogel geraakt en kon bij de bevolking voor de rest van zijn leven niet meer stuk. Zo niet zijn zoon. Willem III werd minder dan een jaar na de grondwetswijziging van 1848 koning. Niet meer de koning was verantwoordelijk voor het beleid, maar de ministers. Willem had zich graag laten gelden binnen het leger, maar mocht daar geen rol van betekenis meer spelen. Teleurgesteld besteedde hij zijn tijd aan paardrijden, jagen en landbouwexperimenten.

Willem-Alexander
De nieuwe koning heeft een ruime ervaring bij defensie. Hij doorliep zijn dienstplicht bij de marine en volgde na zijn afstuderen in Leiden diverse cursussen bij de landmacht. Sindsdien is hij commandeur bij de marine en heeft hij dezelfde soort opperofficiersrang bij de andere krijgsmachtonderdelen. Als Willem-Alexander op 30 april de troon overneemt, legt hij al zijn militaire functies neer. In de wet staat dat een militair in dienst geen deel uit kan maken van de regering. Wel blijft Willem-Alexander bij gelegenheden nog wel militaire uniformen dragen, al zullen deze niet voorzien zijn van een rangteken.

Willem de grootverdiener

Willem III
De grootvader van Willem III was een ondernemer. Hij bouwde stevig aan kanalen en wegen en richtte, deels uit eigen zak, de Nederlandsche Handelsmaatschappij op.  Een voorloper van ABN-AMRO, inmiddels weer terug bij de staat. Kleinzoon Willem III kreeg echter 'slechts' een uitkering van jaarlijks een miljoen gulden, vastgesteld in de grondwet van 1848. Niet veel? In het midden van de negentiende eeuw bedroegen de inkomsten op de hele staatsbegroting nog geen honderd miljoen gulden. Willem III overigens wel geacht flink aan liefdadigheid te doen met het geld dat hij ontving.

Willem-Alexander 
Als Willem-Alexander ook een procentpunt op zou mogen strijken van de rijksbegroting, dan zou zijn tegmoetkoming inmiddels € 2,47 miljard bedragen. Per jaar welteverstaan. Helaas voor Willem-Alexander moet hij het doen met een toelage van € 4,7 miljoen. Daarvan is ongeveer € 4 miljoen ingeruimd voor personeel en materieel en € 700.000 euro zijn (onbelaste) inkomsten. Maxima krijgt een uitkering van ruim € 800.000, waarvan zo'n € 300.000 onbelast inkomen. Wat Nederland exact kwijt is aan het koninklijk huis, is moeilijk te berekenen. De kosten zijn verdeeld in posten over meerdere ministeries. Hoewel lastig te onderzoeken, is een monarchie waarschijnlijk wel goedkoper dan een republiek. 

Willem de vader

Willem III
Willem III was de laatste in een rij mannelijke vorsten. Toch zag dat er aanvankelijk niet zo uit. De eerste drie kinderen van Willem III waren mannen. De oudste, Willem, kreeg geen toestemming van zijn vader voor een huwelijk en verdween in het vrijgezellenbestaan van Parijs. De tweede, Maurits, overleed op 6-jarige leeftijd. Nummer drie was Prins Alexander. Ook hij overleefde zijn vader niet. Een tijdgenoot omschreef hem bovendien als 'alleronbehagelijkst, mensenschuw en zonder belangstelling voor vrouwen'. Uit het tweede huwelijk van Willem III werd alleen Wilhelmina geboren. Het begin van ruim een eeuw koninginnen.

Willem-Alexander
Zodra Willem-Alexander koning wordt, verandert de lijn van de troonsopvolging. Prinses Amalia wordt eerste in de lijn van de troonsopvolging, gevolgd door haar zussen Alexia en Ariane. Na de inhuldiging van Willem-Alexander zijn de kinderen van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven geen officieel lid meer van het Koninklijk Huis. Als Amalia onverhoopt voor haar 18e jaar de troon over moet nemen, zal waarschijnlijk Maxima optreden als regentes. Net als Emma dat deed toen haar dochter Wilhelmina als minderjarige het staatshoofd moest worden.

Voor een optimale gebruikservaring maakt Wegwijs.nl gebruik van Cookies. Accepteren Meer informatie