Het bekendste kenmerk van recessie is de werkloosheid. Hoe zit het daar eigenlijk mee? In de afgelopen 15 jaar waren er gemiddeld 374.000 mensen werkloos. Dat is precies 4,99% van het aantal mensen in Nederland dat in staat is om te werken. Een deel van deze mensen is structureel werkloos. Dat wil zeggen: zelfs als de Nederlandse economie op volle toeren draait, zitten deze mensen thuis en wijken bedrijven bijvoorbeeld uit naar het buitenland om personeel te vinden. Dit zijn er 252.000.

Hoogste werkloosheid in 15 jaar
In 2012 is het aantal mensen zonder baan gestegen naar 507.000. Dit is 6,4% van de totale beroepsbevolking. Van deze groep zijn er dus 255.000 mensen die écht liever aan het werk zouden zijn. Dat is twee keer zoveel als normaal. Procentueel waren er in 2004 en 2005 overigens net zoveel werklozen als in 2012.

Geld oppotten
Kenmerk van een recessie is dat mensen sparen. Want geld dat je uitgeeft, kun je later niet meer besteden. En zolang je niet weet dat het einde van de recessie nadert, bewaar je je geld liever op een veilige plaats voor nóg slechtere tijden.

Het klopt echter niet helemaal dat er alleen maar extra wordt gespaard door deze recessie. Een flinke toename zien we eigenlijk de afgelopen 15 jaar al: we spaarden elk jaar gemiddeld 6,66% meer dan het jaar ervoor. En dat terwijl een gemiddelde stijging van 2,14% (de inflatie) normaal zou zijn. In cijfers: in 1998 spaarden we € 16.491 per gezin. In 2012 was dat € 41.809. Het hoge spaarsaldo maakt dus onderdeel uit van deze recessie. Maar of het dé belangrijkste reden is, kun je je afvragen. Het spaargeld is overigens lang niet altijd direct beschikbaar, en zit vaak in 'onbereikbare' zaken als de pensioenopbouw en de eigen woning. 

Extra problemen anno 2013
In de huidige recessie speelt nog iets extra's: de woningmarkt. Steeds vaker kunnen we niet verhuizen omdat onze hypotheek te hoog is. We lossen daarom extra af op onze woning om de kans op restschuld bij verkoop te verminderen. Dus buiten het feit dat we veel sparen, lossen we dus ook nog extra af. En tot overmaat van ramp ontbreekt het volledig aan concurrentie tussen banken. Hierdoor is de hypotheekrente, voor mensen die wel een nieuwe woning kopen of die hun hypotheek oversluiten, veel te hoog. Dat extra geld gaat naar de bank.

Verder moet de Nederlandse politiek bijdragen aan een aantal grotere problemen zoals bijvoorbeeld het redden van de SNS Bank maar ook het 'redden' van een aantal andere landen in de Europese Unie, zoals Griekenland en Spanje. Dat kost ons land geld. Dat zorgt ervoor dat de overheid heeft moeten besluiten om te bezuinigen. Zo kwam er het besluit dat de hypotheekrenteaftrek wordt beperkt, je minder geldt terugkrijgt bij kinderopvang, het eigen risico in de zorg elk jaar hoger wordt en de gemeentelijke belastingen stijgen. Dat geld gaat dus extra naar de overheid.  

Vicieuze cirkel
Met al het extra gespaarde geld, het extra afgeloste geld, het geld dat extra naar de bank gaat en het extra geld voor de overheid, hebben we minder geld over om spullen te kopen: minder auto's, minder wasmachines en minder vliegtickets. Omdat er daarom dus ook minder van deze goederen nodig zijn, verlagen bedrijven hun productie, houden ze minder voorraad aan en moeten ze personeel ontslaan. En zo groeit dus de werkloosheid.

Omdat het niet alleen in Nederland maar ook  in andere Europese landen minder goed gaat met de economie, lijkt herstel nog even te duren. Europa handelt namelijk veel met Duitsland en ook daar is de economie gekrompen. Nederland moet bovendien veel problemen oplossen voordat het weer aan groei kan denken. Gelukkig is er inmiddels een aantal zware maatregelen genomen. Een eerste kleine stap naar herstel.