Nieuws
Als nuchtere Hollander tussen de Obama-fans
Column: sfeerverslag Amerikaanse verkiezingen
Door redactie Wegwijs op
donderdag 8 november 2012
Het is dinsdag 6 november, iets na tienen 's ochtends. Ik zit te ontbijten in een koffietentje in het Canadese Toronto, een stad ter grootte van Parijs op een uurtje rijden van de Amerikaanse grens. Het is de dag van de Amerikaanse verkiezingen. Vanavond weten we of Obama nog eens vier jaar mag, of dat zijn republikeinse opponent Mitt Romney de scepter overneemt. Tot mijn verbazing is de horeca hier er helemaal op ingesteld: in vrijwel alle coffeeshops, kroegen en restaurants kun je op groot scherm de tussenstanden volgen. Hoewel er zo vroeg nog helemaal niets te melden is, heeft de Amerikaanse media er geen enkele moeite mee om de aandacht vast te houden. Met allerlei visuele trucjes, touchscreens en animaties worden alle denkbare scenarios uitgebreid besproken. Ik raak aan de praat met een andere ontbijtganger, die me vertelt dat de gemiddelde Canadees de Amerikaanse verkiezingen véél interessanter vindt dan die in eigen land. Zeker een levendige stad als Toronto, internationaal handelscentrum, studentenstad en smeltkroes van identiteiten, staat garant voor ongepolijst politiek commentaar. Ongeacht de uitkomst, het belooft een mooie dag te worden.
Zes uur 's avonds. Veel gezien en gedaan vandaag, tijd om wat te gaan eten. Mijn gezelschap bestaat uit drie Nederlanders die stuk voor stuk geen enkele interesse hebben in al het moois dat nieuwszender CNN laat zien. Ze hebben pech, want aan die grote schermen valt redelijkerwijs niet te ontkomen. Als gevolg kijk ik gedurende het diner naar beelden van rijen bij de stembureau's en interviews met prominente Amerikanen, en significant minder naar mijn tafelgenoten. De voorlopige peilingen geven al weken aan dat het vanavond erg spannend gaat worden. Dat beeld wordt alleen maar versterkt: het lijkt een nek-aan-nekrace te worden. Het zou wel eens erg laat kunnen worden vanavond.
Bij het dessert maken we plannen voor de rest van de avond. Er zijn verschillende bars die vanavond volledig op de presidential elections gericht zijn. Vanzelfsprekend kun je ook daar de vorderingen op groot scherm volgen, maar er is meer: van Obama-burgers en Romney-cocktails tot typisch Amerikaanse snacks, betting pools en live entertainment. Mijn reisgenoten besluiten uit pure wanhoop maar een bioscoopje te pakken, terwijl ik de stad in ga.
Tegen achten loop ik door downtown Toronto. Republicans Abroad, een organisatie voor Amerikaanse republikeinen buiten Amerika, heeft een bijeenkomst in de Harbour Sports Grille, een sportbar in het financiele centrum van Toronto. Tegen een entree van $20 kun je er met andere republikeinen de berichtgeving volgen en natuurlijk de eventuele overwinning vieren. De sfeer is er prima en met een biertje in de hand zie ik hoe op het conservatieve Fox News Channel de eerste resultaten binnendruppelen. Het grootste deel van de stembureaus is zojuist gesloten en de eerste paar staten hebben weinig verrassende uitslagen. Georgia, Indiana, Kentucky, South Carolina en West Virginia gaan naar Romney, Vermont kiest voor Obama en de swing states Virginia, North Carolina en Ohio houden het nog even een spannend. Dit zijn drie van de staten die vanavond het verschil gaan maken, waarvan met name Ohio voor de republikeinen erg belangrijk is. Ik raak aan de praat met Jonathan, een ondernemer uit Ohio en geregistreerd Republikein. Hij heeft geen goede hoop voor vanavond. Al zuchtend legt hij uit dat er nog nooit een republikein aan de macht is gekomen zónder de steun van Ohio. Deze conservatieve staat is goed voor 18 zetels en geldt vaak als indicatie van het verdere verloop van de avond. De uitslag laat echter lang op zich wachten, onder de noemer too close to call.
Om een uur of negen heb ik het wel gezien bij de republikeinen. Zonder enig recht van spreken heb ik het vermoeden dat een kroeg vol Obama-supporters gezelliger is. Op de terugweg naar het centrum loop ik langs een aankondiging voor de Democrats Abroad election night viewing party in de ballroom van een groot hotel middenin de stad. Hoewel ik van plan was een gewone kroeg op te zoeken, kan ik het niet laten toch even te gaan kijken. $25 entree later sta ik in een stampvolle zaal, overladen met supporters en zowel lokale als nationale pers. De stemming is er veel uitbundiger, dus ik vraag een van de aanwezigen of ik onderweg iets gemist heb. Joanna, afkomstig uit Florida en werkzaam in Toronto, geeft aan dat ze het staat per staat bekijken, maar vooralsnog gaat alles naar wens. Binnen een paar minuten heeft ze me aan tien mensen voorgesteld, een Obama-button opgespeld, een extra stoel tevoorschijn gehaald en een plekje aan tafel vrijgemaakt. Het lijkt of ik er in één keer tien vrienden bij heb: we kijken naar de berichtgeving, drinken Obama-cocktails en klappen en juichen bij de positieve uitslagen. Een uitzinnig applaus bij de uitslag van Pennsylvania maakt duidelijk dat we hier met een groep fanatiekelingen te maken hebben: zelfs de uitslag van deze traditioneel democratische staat wordt onthaald als de grootste overwinning van de avond.
Inmiddels heeft CNN voor de democraten ook minder positief breaking news: de uitslag wat betreft het huis van afvaardigden is rond, de republikeinen blijven aan de macht. Dat heeft vermoedelijk tot gevolg dat Obama, mocht hij herkozen worden, de eerste twee jaar van de ambtstermijn weinig gedaan zal krijgen. Het is geen verrassend nieuws, wel een lichte teleurstellig.
Om tien uur zijn de stemmen in swingstate New Hampshire geteld. In Toronto gaat het dak eraf: vier zetels voor Obama. Een relatief kleine staat, maar wel een belangrijke. Er kan nog van alles gebeuren, maar het lijkt erop dat Romney alleen nog kan winnen als hij Ohio, Florida én Virginia wint. En hoewel dat kan, het zijn immers allemaal swing states, is de kans erg klein dat de republikeinen ze alle drie weten te veroveren.
Intussen heeft Joanna me met ongekend enthousiasme voorgesteld aan tig andere mensen, ze lijkt iedereen te kennen. Met trots introduceert ze me overal met nadruk op from Holland, wat keer op keer met een hartelijk welkom ontvangen wordt. Ondertussen komt de ene na de andere uitslag binnen, zonder grote verrassingen in de rode en blauwe staten. Tussen het juichen of boegeroep bij de uitslagen door word ik uitgehoord over Nederlandse en Europese visies op Amerika en haar regering.
Rond elf uur wordt het écht spannend. Verschillende staten worden verrassend lang aangeduid als too close to call, uren na het sluiten van de stembureau's. Daarnaast ontstaat er een interessante situatie: president Obama loopt voorop wat betreft het aantal vergeven zetels, terwijl Mitt Romney de popular vote heeft. De democraten staan dus op winnen, maar feitelijk is er meer gestemd voor de republikeinen.
Om kwart over elf horen we de uitslag van Ohio: Obama! Daarmee is de herverkiezing van president Obama een feit, hij zal nogmaals vier jaar aan het roer van Amerika staan. Wat er in de zaal gebeurt, is niet te omschrijven. Mensen huilen, lachen, dansen, omhelzen, applaudisseren, sommigen doen het allemaal tegelijk. Er wordt gebeld met het thuisfront, onbekenden feliciteren elkaar en de pers maakt gretig foto's. De zaal is de hele avond in feeststemming geweest, maar deze explosie van emoties hadden we nog niet gehad. Tot ver na middernacht komen er nog resultaten binnen. Maar het geeft niet zoveel meer: we kijken wel, applaudisseren en juichen, maar de spanning is er af.
En dan, de langverwachte victory speech. Tegen half twee geeft Barack Obama een overwinningstoespraak van maar liefst 21 minuten. En dat is misschien wel het mooiste moment van de avond. De zaal luistert vol aandacht en wisselt continu tussen goedkeurende stilte en luid applaus. Obama praat over plannen voor de komende jaren, hij uit zijn dank, maakt hier en daar een grapje. Mijn tafel van tien zit ademloos te luisteren, bij verschillende mensen lopen de tranen over de wangen.
Ik denk terug aan de beelden van winnaars en verliezers bij onze eigen verkiezingen afgelopen september; een compleet ander beeld. Voor een nuchtere Hollander als ikzelf is het wat lastig te bevatten, de ultieme blijdschap en passie die vanavond in de zaal heerste. Wat een ervaring. Op de schermen worden beelden getoond van de supporters bij het Obama Hoofdkwartier in Chicago en de uitzinnige menigte op Times Square in New York. Ik denk dat ik vast een ticket boek voor election night 2016.
Ik denk terug aan de beelden van winnaars en verliezers bij onze eigen verkiezingen afgelopen september; een compleet ander beeld. Voor een nuchtere Hollander als ikzelf is het wat lastig te bevatten, de ultieme blijdschap en passie die vanavond in de zaal heerste. Wat een ervaring. Op de schermen worden beelden getoond van de supporters bij het Obama Hoofdkwartier in Chicago en de uitzinnige menigte op Times Square in New York. Ik denk dat ik vast een ticket boek voor election night 2016.
