De vermogende arme: ‘overwaarde zit muurvast’
Banken moeilijker over opeethypotheek
Nederland krijgt steeds meer vermogende armen. Dat zijn mensen die moeite hebben met rondkomen, terwijl ze soms honderdduizenden euro's overwaarde vast hebben zitten in hun woning. Het huis verkopen en elders huren of goedkoper wonen is voor hen vaak geen optie, vanwege een emotionele binding met het huis of omdat ze niet weg willen bij hun sociale contacten. Tot een paar jaar geleden hadden zij echter nog vele mogelijkheden. Door de slechte toestand van de woningmarkt en de striktere leenregels bij banken wordt dat steeds moeilijker of duurder. De overheid heeft een werkgroep verzocht een oplossing te zoeken.
Het zijn voornamelijk 65-plussers die zich in deze situatie bevinden. Mensen die een woning kochten in de tijd dat de huizenprijzen nog laag waren. De overwaarde van nu is voor ongeveer 300.000 huishoudens moeilijk uit de woning te halen waardoor ze in problemen kunnen komen, zo berekende de Vereniging Eigen Huis (VEH). Tot voor kort konden zij bijvoorbeeld relatief eenvoudig hun huis verkopen aan een maatschappij en deze vervolgens terughuren of ze konden kiezen voor een opeethypotheek. Voor deze oplossingen zijn tegenwoordig steeds minder banken en financiële instellingen bereid mee te werken.
Helaas neemt het aantal mensen dat op zoek is naar een dergelijke oplossing ook toe. Een aantal ouderen zal door de bezuinigingen op de AWBZ binnenkort meer zorgkosten voor eigen rekening moet nemen. Of er mogelijkheden zijn om de overwaarde te verzilveren zonder te verhuizen, hangt af van de situatie van de woningeigenaar. Als de bank wel meewerkt, wat zijn dan de opties?
De opeethypotheek
De meest voorkomende opeethypotheek is in naam een hypotheek, maar fungeert eigenlijk als doorlopend krediet. De bank stelt een bepaald kredietplafond vast, een limiet tot waar de lener vrij mag opnemen. Dat plafond is vastgesteld op basis van de executiewaarde van de woning. De woning dient ook als onderpand voor de lening. Aan het einde van de looptijd moet de volledige leensom worden terugbetaald, of moet de opeethypotheek worden verlengd. Het voordeel van deze manier om de overwaarde te verzilveren, is dat de lener eigenaar blijft van het huis en profiteert van verdere waardestijgingen. Het nadeel is dat het kan gebeuren dat aan het einde van de looptijd de klant de woning moet verlaten.
'Sale and lease back'
De woningeigenaar kan er ook voor kiezen om de woning aan een gespecialiseerde maatschappij te verkopen, maar er wel te blijven wonen. De verkoper wordt dan een huurder van de kopende maatschappij. In het bedrijfsleven heet deze constructie ook wel 'sale and lease back'. Het bedrag dat voor de woning wordt betaald, is bijvoorbeeld 60 procent of 90 procent van de waarde van de woning. Hoe lager het percentage, hoe lager daarna ook de huur is die de maatschappij rekent. Voordeel is dat er geen zorgen meer zijn over onderhoud of WOZ, nadeel is dat de verkoper niet profiteert van een waardestijging van het huis en dat er een probleem ontstaat als de bewoner heel oud wordt.
