Het meest opvallende kenmerk van het Deense hypotheekmodel is de manier waarop het geld voor een woningaankoop beschikbaar wordt gesteld. In Nederland leent de bank het aankoopbedrag uit aan de koper, in ruil voor een al dan niet vaste hypotheekrente. Bij de Denen fungeert de bank meer als doorgeefluik en zijn het bijvoorbeeld verzekeraars of pensioenfondsen die de hypotheeksom beschikbaar stellen. Deze partijen ontvangen de hypotheekrente en de bank rekent een bepaald percentage per ondergebrachte hypotheek.

Minder risico voor de bank
Wanneer een huiseigenaar de hypotheeklasten niet meer kan betalen, wordt de woning gedwongen verkocht. Wanneer dit niet voldoende oplevert voor het afbetalen van de hypotheek, maakt de bank daar verlies op. Bij de Deense opzet ligt dit risico meer verspreid. Degene die het geld verstrekt, loopt het meest risico en dat is dan niet meer alleen de bank. Door het verspreiden van de druk, is het voor banken gemakkelijker om te bemiddelen in hypotheken. Bovendien wordt op die manier ook gebruik gemaakt van de vaak goed gevulde kas van pensioenfondsen en andere financiële grootmachten.

Wat heb je er als huizenkoper aan?
De huizenkoper merkt er op het eerste gezicht weinig van. De hypotheek loopt in zijn ogen nog steeds via de bank, alleen de geldstroom op de achtergrond loopt anders. Door het laatste wordt het verkrijgen van een hypotheek gemakkelijker. Men is immers niet meer alleen afhankelijk van de zuinige banken die zo weinig risico willen lopen. En dat is positief, want een soepele hypotheekvertrekking kan de vastzittende woningmarkt van het slot krijgen.

Hypotheekrente
Ook wat betreft hypotheekrente zijn er verschillen. Wie nu een huis koopt, betaalt een vaste rente voor zolang de rentevaste termijn duurt. Dit is jammer wanneer de marktrente, de basis voor de hypotheekrente, daalt. Bij het Deense model is het mogelijk om ook tussentijd te profiteren van rentedalingen. Dit zonder dat de bank, zoals nu het geval is, een boeterente in rekening brengt. Stijgt de rente dan kan je eventueel middels tussentijdse aflossing je hypotheekschuld verlagen. In dat geval blijven de maandlasten gelijk. In Denemarken ligt de hypotheekrente standaard lager dan in Nederland, onder andere door het hypotheekmodel. Het is echter wat voorbarig om te stellen dat dit ook in ons land zo werkt, aangezien dit van meer factoren afhangt. Bijvoorbeeld de mate waarin de geldverstrekker het risico loopt dat de huizenkoper zijn lasten niet meer kan betalen.

Met de aanstaande verkiezingen zal ook de aandacht voor de woningmarkt weer toenemen. Dé kans voor betrokkenen om alternatieven als het Deense hypotheekmodel aan te dragen. Het concreet doorvoeren van de hervormingen is een en ander verhaal. Dat gaat niet van de een op de andere dag. Wie voor die tijd van plan is een woning te kopen, kan op Wegwijs terecht voor een overzicht van de laagste actuele hypotheekrentes.