De GBR heeft een macht aan profeten achter zich, onheilsprofeten. Elke maand tovert hij een verse uit zijn hoed. Het zijn vaak jonge, nieuwe sterren aan zijn firmament. Deze week vond hij er weer één bij De Nederlandsche Bank (DNB): Joanne Kellermann, de nieuwe directeur Pensioenen

Klaas op spreekgestoelte
Het is nog maar even geleden dat menigeen een zucht van verlichting slaakte. Aartspessimist en langdurig baas van DNB, Nout Wellink, nam afscheid. De opluchting duurde maar even want van zijn 44-jarige opvolger, Klaas Knot, had nog niemand gehoord. Dat kon natuurlijk niet. Klaas Knot klom daarom op het spreekgestoelte om politiek en banken te adviseren om voortaan niet meer dan 90 procent hypotheek te verstrekken. Dat de meeste starters geen rijke pa en ma hebben die eventjes 10 procent van de koopsom plus de koperskosten konden ophoesten, deerde even niet. De naam van Klaas Knot was gevestigd. De woningmarkt kromp ineen.

"Pas op", zei Joanne
Na Klaas, kwamen nog vele politici hardop getuigen van de slechte situatie waarin Nederland verkeerde. Dat veel bedrijven floreren en zeer veel winsten hoger waren dan een jaar geleden, werd even onder het vloerkleed geveegd. Dat de maandlasten van woningen momenteel op het niveau zitten van 2002, en daarmee dus zeer aantrekkelijk zijn, daar hoor je niemand over. Zeker Joanne Kellermann niet.

Joanne Kellermann is een andere directeur van de DNB. De DNB grossiert erin. Joanne gaat echter over alle pensioenverzekeraars in Nederland. Zij had echter nog niets gezegd, althans niet in het groot. Deze week brak Joanne echter los: "Pas op", zei zij, "Geef vooral niet zoveel geld uit. Ga sparen of los bij voorkeur je hypotheek af. Want als je dat niet doet dan kan het nog wel eens slecht met je aflopen. Straks, als je aan je pensioen toe bent, dan kan het wel eens tegenvallen. En, als je je hypotheek niet tijdig aflost, dan zit je straks met de gebakken peren, want de prijzen van huizen zullen gaan zakken".

'Dom volk'
Nu heeft Joanne misschien nog niet in de gaten dat wij met z'n allen al enkele jaren wisten dat de prijzen van huizen aan het zakken waren. En, dat het met de pensioenen niet zo best ging, stond pas in 2009 in de krant. Dus ook dat vergt nog een extra waarschuwing. Joanne heeft natuurlijk goed in de gaten dat je bijzonder populair wordt als je, vooral vanuit een ivoren toren, even het vingertje opheft naar het domme volk.

Wat zij kennelijk niet in de gaten heeft is dat het spaargeld in Nederland, sinds 2008, gestegen is van 180 miljard naar 330 miljard euro. Dus hoezo verder sparen? Bijna heel Nederland speelt al op zeker. En … wat te zeggen van de huizenprijzen. Deze zijn sinds 2008 al met gemiddeld € 44.000,- gedaald. Zover gedaald zelfs dat zij begin dit jaar door de langjarige onderlijn zijn gezakt. Huizen zijn nu dus al minder waard dan de "werkelijke waarde" historisch bezien. Een 'hartstikke' goede reden om nu eindelijk eens te gaan kopen dus. 

Een nieuwe hoogconjunctuur?
Van types als Joanne wordt je bepaald niet vrolijk. Niet vreemd dus dat het consumentenvertrouwen dezer dagen een absoluut dieptepunt heeft bereikt. Jammer, jammer, want er zijn zoveel aanwijzingen dat Nederland aan de voet staat van een aanstormende hoogconjunctuur, hetgeen niemand natuurlijk durft te zeggen.

Omdat de winsten stijgen, staan de Nederlandse aandelen momenteel circa 40 procent te laag. Dat komt hoofdzakelijk door de pessimisten en niet omdat de bedrijven waarvan die aandelen zijn, het nu zo slecht doen. Zij doen het prima.Naar het zich laat aanzien, worden dit jaar net iets meer dan 100.000 woningen verkocht. Het normale aantal is echter 200.000. Althans, dat was van 1997 tot 2007 normaal. De afgelopen vier jaar hebben ruim 300.000 kopers, waarvan 180.000 startende kopers, vanwege de heersende negatieve sfeer de aankoop van een woning maar even uitgesteld. Dat kan echt niet blijven.

Jantje, Truusje en Klazien blijven echt niet eeuwig bij pa en moe thuis wonen. Een stuwmeer van kopers wacht daarom op de eerste positieve signalen en stort zich dan op de woningmarkt. De eerste geluiden zijn er al. Langzaam begint door te dringen dat nog dit jaar een aflossingsvrije hypotheek kan worden gesloten die dertig jaar lang volledig aftrekbaar blijft. Dat zorgt voor lagere lasten. In combinatie met de lage prijzen en de relatief lage rente is het dus een ideaal jaar om te kopen.

Stuwmeren
Economieën kennen perioden van stagnatie en perioden van bloei. Auto's, wasmachines, koelkasten, stofzuigers en allerlei andere materialen die wij dagelijks nodig hebben, zijn aan slijtage onderhevig. Je kunt aankopen dus niet blijven uitstellen. En uitstellen, dat is nu juist in de voorbije periode te vaak gebeurd, waardoor de economie kromp. Ook op dit terrein dreigt een stuwmeer van uitgestelde aankopen over te stromen.

"Pas op, pas op". Horen we daar niet iemand die ons duidelijk wil maken dat de aanstaande bezuinigingen ons jaren in welvaart achteruit zullen doen gaan?  Die iemand heeft daar inderdaad gelijk in. Over drie jaar zijn wij helaas weer terug op het niveau van 2005. 2005? Was dat niet het jaar waarin een record aantal woningen werd verkocht, de economie bloeide, het consumentenvertrouwen tientallen procenten boven nul stond, de aandelenmarkten er vrolijk uitzagen en de pensioenfondsen mede daardoor een voortreffelijke dekkingsgraad hadden? Ja, dat was dat jaar! Daar moeten we natuurlijk niet naar terug.

Recessie voorbij?
Tot verrassing van velen bleek Nederland in het eerste kwartaal van dit jaar niet meer in recessie te zitten. Dat is natuurlijk een vreselijk bericht voor massa's politici die zich net met de ellende van de natie hadden willen optuigen. Gelukkig stonden er meteen een aantal realisten op die het kortstondige geluk in de kiem konden smoren.

Het is duidelijk dat doemdenkers, onheilsprofeten en pessimisten momenteel strijden om de eerste plaatsen op het publiciteitspodium. Hij of zij die hen weerstaat en nu initiatieven neemt, heeft de grootste kans om straks in tevredenheid terug te kijken. Als het stuwmeer van kopers straks loskomt, ontstaan er vreselijke draaikolken. Kolken waarin het stuwmeer aan onheilsprofeten vanzelf zal verdwijnen. Edoch, tot verkiezingsdatum 12 september zal onze Grote Boze Regisseur nog wel boven onze economie blijven hangen.