Nederland heeft op dit moment € 407 miljard euro aan schulden uitstaan. Nederland heeft dit geld geleend, zonder onderpand. Stelt u zich eens voor dat Nederland verkleind zou worden tot uw gezin. Met vrouw en twee kinderen zou u gezamenlijk € 98.000 euro schuld hebben. Geen schuld waarbij u een huis als onderpand zou hebben. Maar een schuld op zichzelf.

De situatie is moeilijk te bevatten. Immers: geen enkele bank is bereid om uw gezin zo maar € 98.000 uit te lenen zonder dat daar een onderpand, zoals bijvoorbeeld uw huis, tegenover zou staan. Dat krijgt u niet voor elkaar. Sterker nog: al zouden de banken dan willen, dan mogen ze dat niet eens. Nederland als land kan dat wel: geld lenen zonder dat daar iets tegenover staat. Immers: als land kun je moeilijk gedwongen worden om bijvoorbeeld één van je provicies te verkopen als je je schuld niet kunt betalen.

Terug naar u. Uw gezin heeft een schuld van € 98.000. Jaarlijks betaalt u € 2.000 á € 3.000 rente per jaar. Uw familie, vrienden en kennissen leggen druk op u: u moet écht deze schuld aflossen, maar u twijfelt. Op zich kunt u de rente prima betalen. Maar tegelijkertijd is het zonde om zo maar elk jaar een paar duizend euro te missen. Tegelijkertijd is uw oom onlangs in de schulden terechtgekomen. U heeft hem toen nog een paarduizend euro geleend. Daar kunt u nu wel naar fluiten.

U besluit toch om te bezuinigen. U neemt als eerste een aantal eenvoudige maatregelen die niet zo hard aankomen. U gaat even niet meer naar het theater, niet meer naar de bioscoop en minder uit eten. Ook heeft u de donaties aan het WNF en Artsen zonder Grenzen teruggedraaid. Het extra weekendje weg komt te vervallen en u leert pianospelen via Youtube in plaats van via de muziekschool. De boodschappen koopt u bij Jumbo in plaats van Albert Heijn en die laptop kan best nog een jaartje mee. Die nieuwe iPad wacht maar even.

Maar dan komen de moeilijke punten: hoe hard is die tweede gezinsauto nodig? Verkopen of niet? Uw dochter heeft net een studie Rechten afgerond maar wil verder studeren. Iets heel anders. Dat kost duizenden euro's. Maar een ongelukkige dochter is ook geen alternatief.  En die knie-operatie. Hoe hard is die nodig? Bezuinigen op uw gezondheid. Is dat verstandig? En het gaat ook wel erg ver om het kostgeld van uw thuiswonende kinderen te verhogen.

De macro-economie van Nederland en micro-economie van uw gezin verschillen niet zoveel. De argumenten om te moeten bezuinigen zijn min of meer vergelijkbaar: Problemen in Europa en tegelijkertijd druk vanuit Europa. Een schuld die hoog maar wellicht nog betaalbaar is. Aflossen maar hierdoor gevolgen creëren, die niet altijd goed in te schatten zijn, omdat de omgeving er zoveel invloed op heeft of kan hebben.

Dat de interim-coalitie met forse bezuinigingen komt, was bekend en is logisch. Een forse schuld hebben zonder enig onderpand is voor u als gezin onverstandig en daarom niet toegestaan. Daar steekt de overheid een stokje voor. Het is logisch dat Nederland op haar beurt ook geen enorme schuld zou moeten hebben. Europa steekt daar niet echt een stokje voor, maar legt wel forse druk. Een deel van de maatregelen die de Nederlandse overheid nu neemt zijn logisch, puur financieel en behapbaar. Maar andere maatregelen? Een deel van de Nederlanders zal de € 350,- aan eigen risico liever niet betalen. Medisch noodzakelijke handelingen eind 2013 zullen mogelijk worden uitgesteld tot 2014…