Wat is het ook al weer, die dekkingsgraad? De dekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen van een pensioenfonds en het totaal aan verplichtingen naar de gepensioneerden. De Nederlandse overheid verplicht de fondsen een dekkingsgraad aan te houden van 105 procent. Voor elke 100 euro die aan pensioen moet worden uitgekeerd, dient het fonds 105 euro verplicht in kas aan vermogen aan te houden. De marge wordt aangehouden om te voorkomen dat er in slechte tijden te weinig geld beschikbaar is om gepensioneerden te voorzien van hun pensioen.  

Veel te krap bij kas
Nagenoeg alle grote pensioenfondsen voldoen op dit moment niet aan de door de overheid voorgeschreven dekkingsgraad van 105 procent. Het ABP meldde per 30 april 2012 een dekkingsgraad van 94%. Bij andere grote fondsen is de dekkingsgraad ook ondermaats (PME: 90,5%, Zorg en Welzijn: 96 procent). Even voor het perspectief, voor de crisis in 2007 bedroeg de dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen gemiddeld 140 procent. In juni presenteren de fondsen de laatste stand. Een stand waar nu al een donderwolk boven hangt.  

Lage rente probleem voor pensioenfondsen
De fondsen kampen met twee problemen. Enerzijds is het lastig om in deze tijden een goed rendement te maken op aandelen. De grootste aandelenklap viel echter in 2008. In dat jaar zagen Nederlandse pensioenfondsen hun kapitaal met 236.817 miljoen euro teruglopen. In de opeenvolgende jaren werd dit voor een klein deel goedgemaakt.

Winst maken op aandelen is echter door de opgelaaide eurocrisis niet gemakkelijk. Een nog groter probleem voor de fondsen is de gedaalde rente. Pensioenfondsen moeten een schatting maken van de inkomsten die ze in de toekomst hebben. Dit doen ze op basis van de rente die de overheid verstrekt bij het aangaan van een lening. Deze rente is in de afgelopen weken gedaald tot een historisch lage niveau. Voor pensioenfondsen houdt dit in dat ze door de gedaalde rente rekening moeten houden met minder inkomsten.

Nederlander betaalt verlies zelf
Eerder dit jaar gaven 103 Nederlandse pensioenfondsen aan te korten op de pensioenen, variërend van 0,5 tot maar liefst 7%. Reeds gepensioneerden ontvangen dan simpelweg minder pensioen per maand. Ook voor deelnemers die nog bezig zijn met de pensioenopbouw, kunnen worden geconfronteerd met een korting op de pensioenen. Bijvoorbeeld het ABP stelt 'het pensioen dat u tot 1 april 2013 hebt opgebouwd, wordt door de maatregelen mogelijk 0,5% lager'. Zeker voor een pensioen in opbouw kunnen enkele procenten resulteren in een fors lager pensioen. Iedere procent die nu niet wordt opgebouwd, kan in de resterende jaren immers ook geen rendement meer opleveren. Verder worden pensioenen niet aangepast aan de inflatie. Terwijl producten en diensten duurder worden, wordt dit niet verwerkt in de pensioenopbouw. Om de pensioenen toch enigszins op peil te houden, moet meer premie worden ingelegd. Kortom, een opeenstapeling van maatregelen die de deelnemer geld kost.

Zelf oplossen
Zelf extra sparen voor pensioen is altijd een optie. Een optie die op dit moment steeds meer aan te raden lijkt. Voordeel van zelfstandig pensioen opbouwen is de ruimere hoeveelheid aan mogelijkheden. Wie pensioen opbouwt in een fonds, is afhankelijk van het beleid van dat fonds. Wie zelf pensioen opbouwt, kan de verschillende mogelijkheden vergelijken en zelfs de verhouding bepalen tussen rendement en risico. Hierbij geldt altijd dat zekerheid geldt kost en risico meer winst op kan leveren, maar ook kans biedt op een groter verlies.

Wie op de pensioenleeftijd niet volledig afhankelijk wil zijn van de overheid of het pensioenfonds, vult zelf zijn of haar pensioen aan. Ook al lijkt het voor sommigen nog ver weg. Hoe eerder de opbouw start, hoe minder geld dit maandelijks kost. Meer weten over het fiscaal vriendelijk opbouwen van een aanvullend pensioen? Vul de informatiekaart in.