Val kabinet kost ons veel geld
Aandelen omlaag, rente omhoog

Lang zag het er naar uit dat de besprekingen in het Catshuis een akkoord zouden opleveren. Zelfs de oppositie was verrast toen Wilders de handdoek in de ring gooide en het kabinet deed vallen. Waar politiek den Haag nog scherven ruimt, reageerden financiële markten direct op de actualiteit. Aandelen van Nederlandse bedrijven dalen fors en de rente stijgt. Met name het laatste was te verwachten en is slechts nieuws. Ook voor de trend van de hypotheekrente heeft de kabinetsval gevolgen.
Beleggers reageerden onmiddellijk door aandelen van de hand te
doen. De beurs (AEX) stond al snel op een verlies van meer dan 2,5
procent. Die daling is overigens niet enkel aan de breuk van het
kabinet toe te schrijven. Ook de financiële situatie in landen als
Spanje en Italië bepalen opnieuw het sentiment onder
beleggers.
Banken de dupe
Zoals vaak bij instabiliteit zijn het vooral de aandelen van
banken die een forse stap terug doen. SNS Reaal verloor bijna 9
procent van haar beurswaarde en ING gaf meer dan 7,84 prijs. De
bankencrisis is nog niet achter de rug en beleggers verkopen de
bankaandelen om hun beleggingsrisico te beperken. Meer dan andere
bedrijven zijn banken er de dupe van wanneer het lenen van geld
duurder wordt. Ze maken dan meer kosten, wat ten koste gaat van de
winst en de financiële betrouwbaarheid. En dat geld 'duurder' wordt
is nu al te merken aan de Nederlandse staatsrente.
Stijgende staatsrente
Eind vorige week stond de rente voor een tienjarige
staatsobligatie nog op 2,25 procent. Dit is de rente die de
Nederlandse overheid betaalt bij het aangaan van een lening. Deze
rente is door de toegenomen politieke onrust gestegen naar 2,39
procent. Dat is nog niets vergeleken bij de rente die de Spaanse
(5,96%) of Italiaanse (5,7 %) regering betaalt, maar toch slecht
nieuws.
De hoogte van de rente wordt bepaald door de financiële
stabiliteit van een regering. Daalt het vertrouwen, dan willen
geldverstrekkers een hogere rente om het toegenomen risico te
compenseren. Het probleem is dat een hogere rente een
sneeuwbaleffect tot gevolg kan hebben. De overheid betaalt dan een
steeds hogere rente en het overheidstekort stijgt vrolijk mee.
Nederland zit niet in de gevarenzone, maar krijgt zo wel steeds
meer moeite om te voldoen aan de bezuinigingseisen van
Brussel.
Duitsland lachende derde
De Duitse staat hoeft minder rente te verstrekken om toch
investeerders over de streep te trekken. Dit was al zo, maar het
verschil wordt door deze politieke wanvertoning alleen maar groter.
De rente op een staatslening bij onze oosterburen daalde licht naar
1.657 procent. De Duitsers zijn dus lachende derde bij de
onzekerheid in Nederland. Diezelfde positie hebben zij in
bijvoorbeeld Frankrijk, waar de socialisten de eerste slag van de
verkiezingsstrijd wonnen.
Oppositiepartijen in hun nopjes
Oppositiepartijen als de PvdA en de SP staan aan de zijlijn klaar
om te vertellen wat nu de juiste stappen zijn. Met nieuwe
verkiezingen in het vooruitzicht ruiken ze nieuwe kansen. Het
uitstellen van bezuinigingen resulteert op termijn in alleen maar
hogere tekorten en straffere besparingsmaatregelen. De Nederlandse
overheid heeft Europa er lang op gewezen dat het voldoen aan de
regels rondom begrotingstekorten van essentieel belang is. Nu is
het uitgerekend Nederland dat meer flexibiliteit op dat vlak goed
zo kunnen gebruiken.
Hypotheekrente omhoog
De hypotheekrente voor hypotheken met een rentevast termijn van
tien jaar of langer is gerelateerd aan de rente op
staatsobligaties. Banken zullen bij aanhoudende onzekerheid de
hogere staatsrente verwerken in hun hypotheektarieven. De huidige
woningmarkt is daar niet bij gebaat.