Beleggers reageerden onmiddellijk door aandelen van de hand te doen. De beurs (AEX) stond al snel op een verlies van meer dan 2,5 procent. Die daling is overigens niet enkel aan de breuk van het kabinet toe te schrijven. Ook de financiële situatie in landen als Spanje en Italië bepalen opnieuw het sentiment onder beleggers.

Banken de dupe
Zoals vaak bij instabiliteit zijn het vooral de aandelen van banken die een forse stap terug doen. SNS Reaal verloor bijna 9 procent van haar beurswaarde en ING gaf meer dan 7,84 prijs. De bankencrisis is nog niet achter de rug en beleggers verkopen de bankaandelen om hun beleggingsrisico te beperken. Meer dan andere bedrijven zijn banken er de dupe van wanneer het lenen van geld duurder wordt. Ze maken dan meer kosten, wat ten koste gaat van de winst en de financiële betrouwbaarheid. En dat geld 'duurder' wordt is nu al te merken aan de Nederlandse staatsrente.

Stijgende staatsrente
Eind vorige week stond de rente voor een tienjarige staatsobligatie nog op 2,25 procent. Dit is de rente die de Nederlandse overheid betaalt bij het aangaan van een lening. Deze rente is door de toegenomen politieke onrust gestegen naar 2,39 procent. Dat is nog niets vergeleken bij de rente die de Spaanse (5,96%) of Italiaanse (5,7 %) regering betaalt, maar toch slecht nieuws.  

De hoogte van de rente wordt bepaald door de financiële stabiliteit van een regering. Daalt het vertrouwen, dan willen geldverstrekkers een hogere rente om het toegenomen risico te compenseren. Het probleem is dat een hogere rente een sneeuwbaleffect tot gevolg kan hebben. De overheid betaalt dan een steeds hogere rente en het overheidstekort stijgt vrolijk mee. Nederland zit niet in de gevarenzone, maar krijgt zo wel steeds meer moeite om te voldoen aan de bezuinigingseisen van Brussel.

Duitsland lachende derde
De Duitse staat hoeft minder rente te verstrekken om toch investeerders over de streep te trekken. Dit was al zo, maar het verschil wordt door deze politieke wanvertoning alleen maar groter. De rente op een staatslening bij onze oosterburen daalde licht naar 1.657 procent. De Duitsers zijn dus lachende derde bij de onzekerheid in Nederland. Diezelfde positie hebben zij in bijvoorbeeld Frankrijk, waar de socialisten de eerste slag van de verkiezingsstrijd wonnen.

Oppositiepartijen in hun nopjes
Oppositiepartijen als de PvdA en de SP staan aan de zijlijn klaar om te vertellen wat nu de juiste stappen zijn. Met nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht ruiken ze nieuwe kansen. Het uitstellen van bezuinigingen resulteert op termijn in alleen maar hogere tekorten en straffere besparingsmaatregelen. De Nederlandse overheid heeft Europa er lang op gewezen dat het voldoen aan de regels rondom begrotingstekorten van essentieel belang is. Nu is het uitgerekend Nederland dat meer flexibiliteit op dat vlak goed zo kunnen gebruiken.

Hypotheekrente omhoog
De hypotheekrente voor hypotheken met een rentevast termijn van tien jaar of langer is gerelateerd aan de rente op staatsobligaties. Banken zullen bij aanhoudende onzekerheid de hogere staatsrente verwerken in hun hypotheektarieven. De huidige woningmarkt is daar niet bij gebaat.