In de politiek is het moddergooien inmiddels in volle gang en zijn de partijen bezig de piketpaaltjes uit te zetten voor de nieuwe verkiezingen. Jammer voor oppositiepartijen als de PvdA, maar deze verkiezingen vinden na de zomer plaats. Iets dat het CDA goed uitkomt en tijd geeft om de zwalkende koers van de partij bij te sturen. Wilders krijgt intussen behoorlijk de wind van voren. Niet alleen prominenten als Dries van Agt en Neelie Smit Kroes leverden forse kritiek. Ook partijen als de VVD noemen zijn handelen onverantwoord. Voormalig partijgenoot Hero Brinkman trapt na door te stellen dat Wilders nooit de intentie had om daadwerkelijk tot een akkoord te komen.

Nederland meer tijd nodig?
Europese toezichthouders en kredietbeoordelaars wachten niet op meer politieke stabiliteit in Nederland. Op 30 april dient de overheid in Brussel een plan aan te leveren dat duidelijk maakt waar de 14,2 miljard aan bezuinigingen vandaan moeten komen. Eurocommissaris Olli Rehn gaf een duidelijke hint door aan te geven dat 'nog geen enkele EU-lidstaat uitstel heeft aangevraagd en ik verwacht niet dat Nederland dit gaat doen'. Toch is de kans groot dan Minister Jan Kees de Jager moet aankloppen voor meer tijd.

Na kredietbeoordelaar Fitch waarschuwt nu ook Moody's de Nederlandse regering. De val van het kabinet is nadelig voor de financiële betrouwbaarheid van de Nederlandse overheid. Grote beleggers houden er al rekening mee dat de kredietbeoordelaars Nederland een lagere status geven. Niet best, want dit heeft een stijgende rente tot gevolg. Extra rente voor een lening die Nederland keihard nodig heeft. Geld dat in de zakken van andere landen verdwijnt.

Waarom is Brussel zo streng?
Brussel geeft geen miljardenboete voor het te laat inleveren van het begrotingsplan. Dat gebeurt pas wanneer de overheid er niet in slaagt het overheidstekort te beperken tot maximaal drie procent. Kortom, de uitgaven van de overheid mogen niet meer dan drie procent verschillen van de inkomsten uit bijvoorbeeld belastingen. Er is Brussel alles aan gelegen om landen als Nederland te motiveren deze afspraken ook na te komen. Hetzelfde geldt overigens voor Frankrijk, waar de opkomende socialisten de begrotingsafspraken het liefst wat oprekken. Iets dat de PVV en in mindere mate ook de PvdA nastreven.

De huidige crisis in Europa is namelijk ontstaan door de grote uitgaven van overheden. Wanneer Nederland als een van de beste jongetjes in de klas zijn verplichtingen niet nakomt, smeult ook elders in Europa rebellie. Want waarom zouden landen als Duitsland en België zich dan wél aan het strikte beleid houden? Ook wordt het dan lastig om de keiharde bezuinigen in probleemlanden als Spanje en Italië te rechtvaardigen. 

Bezuinigen alleen geen oplossing
Het halen van Europese begrotingnormen is van belang, zeker om de betrouwbare status van Nederland veilig te stellen. Toch bestaat er ook iets als te fors bezuinigen. Wanneer we minder te besteden krijgen, is het beperken van uitgaven een logisch gevolg. Met de plannen uit het Catshuis zouden de meeste bevolkingsgroepen er 2,5 tot 3,5 procent op achteruit gaan. Wanneer je besluit de aankoop van die nieuwe auto hierdoor toch maar even uit te stellen, gaat dit direct ten koste van de economische groei. En juist die groei is nodig om ook de inkomsten die de staat uit belastingen haalt op peil te houden. De nu kritische kredietbeoordelaars waarschuwden eerder al voor bezuinigingen die de groei te veel zouden aantasten. De oplossing ligt dan ook in het midden, bezuinigen is noodzakelijk, maar niet ten koste van alles. De wens van Wilders om het verlies aan koopkracht te beperken tot 1 procent lijkt echter volstrekt onhaalbaar.

Aangezien de verkiezingen toch na de zomer plaatsvinden, rest het nu demissionair kabinet de zware taak Brussel tevreden te stellen. Wachten met het doorvoeren van bezuinigingen tot na september is geen optie. Al is het alleen al omdat zowel Europese toezichthouders als kredietbeoordelaars de duimschroeven verder aandraaien. Het is te hopen dat de verdeelde politiek een cliché als 'handelen in het landsbelang' nu eens een keer waar kan maken. Daar past geen verkiezingsretoriek en moddergooien bij.