Ook bank moet eigen hypotheekverdiensten prijsgeven
Onafhankelijk en afhankelijk advies even duur

Voor wie het toevallig gemist heeft: vanaf 2013 weet u altijd precies wat u betaalt voor een hypotheekadvies. Uw onafhankelijk hypotheekadviseur brengt vanaf die datum de eigen verdiensten helder in kaart en verrekent deze niet meer met de rente die u betaalt voor uw hypotheek. Deze transparante werkwijze is bij financieel adviseurs al ingevoerd. Nieuw is dat ook de banken open moeten zijn over hun verdiensten.
Een goed hypotheekadvies bestaat uit drie fasen:
1) Inventarisatie van de situatie
2) Advies over de beste oplossing
3) Bemiddeling tussen de klant en de hypotheekverstrekker
Fase 1 is in de meeste gevallen gratis. De financieel adviseur en
consument bekijken samen welke hypotheekmogelijkheden een klant
heeft. Een onafhankelijk adviseur onderzoekt of de hypotheken van
verschillende aanbieders aansluiten bij de wens van de
consument. Een bank bekijkt welke van de eigen producten aansluit
bij deze wens. De aanbieder is uiteraard de bank zelf.
In fase 2 wordt het advies uitgewerkt en omgezet tot een
offerte. Ook worden aanvullende wensen als risicoafdekking,
aflossingswensen en -eisen en gedetailleerde hypotheekvoorwaarden
bij oversluiten of verhuizen in kaart gebracht. Voor fase twee
worden - in overeenstemming met de consument - advieskosten in
rekening gebracht.
In fase 3 wordt het proces in gang gezet. De offertes worden
daadwerkelijk aangevraagd met als doel: een hypotheek die past bij
de gewenste situatie, ofwel: die past bij de consument en bij de
woning. Wordt een aanvraag afgewezen, dan gaat de adviseur op zoek
naar alternatieven. Bij een bankofferte is deze hernieuwde
zoektocht uiteraard niet van toepassing. De afwijzer is in dat
geval de bank zelf. Voor fase 3 worden bemiddelingskosten in
rekening gebracht.
Vergelijken moet kunnen
In het algemeen overleg met Jan Kees de Jager bleek een
meerderheid van de Tweede Kamer (VVD, PVV, CDA en D66) voorstander
te zijn van openheid bij de banken. Volgens SP'er Ewout Irrgang
niet helemaal hetzelfde: "Onafhankelijk advies is anders dan advies
van een bank, die een eigen dienst aanprijst". CDA'er Elly Blanksma
gaf expliciet aan dat "ook niet een deel van de kosten versleuteld
mag worden". Wie in de toekomst een hypotheekofferte bij de bank
aanvraagt, zal de kosten van advies expliciet zien staan.
Uitspraken van ABN AMRO en SNS hebben duidelijk gemaakt dat het
advies tussen de € 2.000 en € 3.000 gaat kosten.
Het openbaar maken van de bankverdiensten is een goede
ontwikkeling voor de consument. Die kan daarmee de kosten goed
tegen elkaar afzetten. De AFM gaat nu controleren of de banken zich
ook aan de gemaakte afspraken houden. De wijze van advisering,
afhankelijk bij banken versus onafhankelijk bij adviseurs, blijft
wezenlijk van elkaar verschillen. Hierin is het de consument
die zelf moet aangeven waar hij of zij zich prettiger bij
voelt.