De aanvullende eis van Argenta viel op omdat enkele maanden geleden ook de Rabobank al een lans brak voor herinvoering van de annuïteitenhypotheek. De Rabobank koppelde aan deze aanbeveling geen lagere tarieven maar had met de benadrukking van deze hypotheekvorm duidelijk een fiscaal doel. De annuïteitenhypotheek zorgt namelijk niet alleen voor ultra lage aanvangslasten, maar ook voor een voor de overheid aantrekkelijker fiscaal regime.

Historie: naar fiscaal gerichte hypotheken
Toen in 1975 de annuïteitenhypotheek op de markt kwam, moest deze concurreren met de lineaire hypotheek. Bij de lineaire hypotheek moest, naast betaling van de rente, jaarlijks ook 1/30^e deel van de hypotheek worden afgelost. Dit aflossingsbestanddeel was fors en omdat vanwege het afgeloste deel ook het rentebestanddeel per jaar met 1/30^e deel daalde, was dit aantrekkelijker voor de overheid dan de huidige nogal fiscaalgerichte hypotheekvormen.

De aftrekbaarheid van de rente ging bij kopers echter een steeds grotere rol spelen. Als gevolg daarvan kwam als tegenhanger van de lineaire hypotheek de annuïteitenhypotheek. Bij de annuïteitenhypotheek was het aflossingsbestanddeel in de eerste jaren van de hypotheek veel lager. In de zeventiger jaren moest op een hypotheeksom van € 100.0000,- in het eerste jaar slechts een aflossing worden betaald van zo'n € 750,-. Dat was natuurlijk veel lager dan bij de lineaire hypotheek waarbij op een dergelijke hypotheeksom  naast de rente verplicht € 3.333,- moest worden afgelost.

Maandlast lager
De maandlast van de annuïteitenhypotheek is in de eerste jaren ook lager dan die van de beleggingshypotheek, de hypotheek op levensverzekeringsbasis , de spaarhypotheek en zelfs lager dan de jongste hypotheekvorm, de bankspaarhypotheek. Toch zit er bij de annuïteitenhypotheek een klein addertje onder het gras, een fiscaal addertje. Het lage aflossingsbestanddeel in de eerste jaren loopt namelijk langzaam op. Heel langzaam, want bij veel annuïteitenhypotheken is op de helft van de looptijd, na 15 jaar dus, nog slechts 30 procent van de hypotheeksom afgelost.

In de laatste 15 jaar loopt die aflossing echter sterk op en daalt daarmee de rentebetaling fors. De bruto maandlast aan rente en aflossing van de annuïteitenhypotheek blijft van de eerste dag tot de laatste dag van de hypotheek volstrekt gelijk, maar de fiscale aftrekbare rentebedrag wordt met het jaar kleiner, waardoor de netto maandlast vooral in de laatste jaren sterk oploopt. Leuk voor de overheid, maar minder leuk voor de huiseigenaar.

Nieuwe toekomst
Toch lijkt deze hypotheekvorm uit de oude doos een nieuwe toekomst tegemoet te gaan. Voor nieuwe kopers is de lage maandlast in de eerste jaren aantrekkelijk. De overheid heeft namelijk slechts een verplichting opgelegd van 50% aflossing van de waarde van de woning en niet voor 100%.  De helft van de hypotheek mag dus aflossingsvrij blijven.

Tegelijk ziet de overheid dat er toch op de hypotheek wordt afgelost waardoor op de lange termijn de fiscale aftrekbaarheid kleiner in omvang wordt. Bovendien wordt de hypotheeksom door die aflossing lager waardoor banken minder risico lopen en Nederland ook internationaal minder kritiek zal krijgen Nederland is momenteel namelijk wereldkampioen hypotheken, waar het de hoogte van de hypotheeksommen betreft.

Oplossing fiscale aftrekbaarheid?
Als de overheid de annuïtaire aflossing verplicht stelt, heeft het kabinet daarmee tegelijk een deel van het probleem van de fiscale aftrekbaarheid opgelost, zonder haar afspraken binnen het kabinet en die met de PVV geweld aan te doen. Huiseigenaren hoeven dan ook niet al te veel te treuren want het grootste deel van de aflossing valt pas in de laatste tien jaar van de hypotheek. Tegen die tijd zal het salaris behoorlijk gestegen zijn en zal de ook de inflatie aanzienlijk hebben toegeslagen. Met een gemiddelde inflatie van 2,5 procent per jaar (dat gemiddelde lag de afgelopen dertig jaar hoger) is de waarde van de hypotheekschuld na ongeveer 20 jaar gedaald naar circa 60 procent van het oorspronkelijke bedrag. De annuïteitenhypotheek lijkt dus van beide kanten toekomst te hebben.

Voor degenen die gebruik willen maken van het huidige lage rentetarief is het zinvol te weten dat dit hoogstwaarschijnlijk slechts kort zal duren. Door de sinds vorige week zichtbare economische opleving kan de rente weer omhoog schieten.