Het EIB verwacht wel dat het nog tot 2014 duurt voordat er weer meer gebouwd gaat worden. Pas in 2017 zal de bouw van nieuwe woningen weer op een gezond niveau zijn. Dat is daarmee meteen de oorzaak van de krapte. Zodra de markt weer aantrekt, is de bouw hoe dan ook te laat om aan de vraag te kunnen voldoen. Van Hoek is er van overtuigd dat die vraag weer op stoom komt. Net als mensen die de aankoop van een nieuwe auto of keuken uitstellen in tijden van crisis, zijn er mensen die de aankoop van een huis uitstellen maar uiteindelijk toch in actie komen. "Het reservoir van starters die thuis zijn blijven wonen wordt steeds voller. Dat moet een keer in beweging komen", zegt Van Hoek. Een conclusie die Wegwijs al eerder trok.

Makelaars gaan drukke tijden tegemoet
De starters hebben de sleutel. Zodra zij een eerste huis kopen, komt de woningmarkt weer in beweging. De kans is groot dat net als in de nieuwbouw ook de prijzen van bestaande woningen stabiliseren. Van Hoek: "Nederland heeft momenteel zeer veel huizen te koop staan. Maar in tegenstelling tot landen als Spanje en Ierland zijn dat allemaal bewoonde huizen. Allemaal mensen met een wens om te verhuizen. Als de markt in beweging komt, zal dat een enorme activiteit teweeg brengen." Voor makelaars, notarissen en hypotheekadviseurs liggen drukke tijden voor de boeg.

'Weinig beleidsaanpassing nodig'
De voorzichtige verwachtingen van de EIB-directeur zijn opvallend optimistisch, zeker in vergelijking met andere organisaties die zich op de woningmarkt concentreren. Makelaarsverenigingen en sommige politieke partijen zijn aanmerkelijk negatiever en roepen het kabinet op meer maatregelen te treffen om de markt weer op gang te brengen. Volgens Van Hoek zijn er geen vergaande maatregelen nodig om weer tot een gezonde woningmarkt te komen. Alleen de rigide leenrestricties voor starters zijn hem een doorn in het oog. "Er is geen rationele reden te bedenken waarom een 28-jarige academicus hetzelfde mag lenen als een 55-jarige die al aan de top van zijn inkomensmogelijkheden zit."

In oktober 2010 kreeg de Rabobank nog een boete van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) omdat jonge, hoog opgeleide starters een paar procent hogere hypotheek konden krijgen. Een volstrekt onredelijke straf die schadelijk is voor de woningmarkt, volgens Van Hoek. Toch verwacht hij dat ook starters binnenkort in grotere aantallen de markt gaan betreden. "Als je minder krijgt dan je hoopte kun je twee dingen doen: genoegen nemen met een eenvoudiger woning, of je kunt wachten tot je een paar jaar later wel het inkomen hebt om dat huis te kopen."