Circa 1 op de 3 Nederlanders verwacht dat zijn pensioen lager uitvalt dan zeventig procent van het laatstverdiende loon. Hiermee is de perceptie realistischer dan in 2009 toen slechts 10 procent een dergelijke pensioenhoogte verwachtte. Ondanks de meer reële kijk is het opmerkelijk dat het gros van de mensen toch rekent op een pensioen van 70 procent of meer.

Pensioen niet waardevast
De door pensioenfondsen beheerde pensioengelden zijn niet waardevast. Met andere woorden, niet zeker is dat pensioenen worden aangepast aan de inflatie. Wanneer dit niet het geval is, worden producten en diensten duurder terwijl de pensioenen, ofwel inkomsten,  onveranderd blijven. Per saldo een achteruitgang dus. In het voorjaar van 2011 rekende 42 procent van de Nederlanders nog op een waardevast pensioen. In het vervolg van 2011 daalde dit naar 18 procent. Nu het versoberen van de pensioenen steeds concreter wordt, zal het vertrouwen in de pensioenhoogte verder averij oplopen.

Dekkingsgraad ABP en Zorg en Welzijn onvoldoende
Pensioenfondsen dienen volgens regels van DNB een dekkingsgraad te hebben van 105 procent. Dit houdt in dat ieder fonds vijf procent meer aan inkomsten ontvangt dan dat er uitgaven gedaan worden. Of te wel: 100 procent plus een veiligheidsmarge. De gemiddelde dekkingsgraad van alle pensioenfondsen schommelt momenteel rond de 98 procent.  De grootste pensioenfondsen van Nederland, het ABP en Zorg en Welzijn, rapporteerden eind november een dekkingsgraad van 94 procent.

Actie noodzakelijk
Al in 2009 sommeerde DNB verschillende pensioenfondsen om met een plan te komen ter verbetering van de dekkingsgraad. Echter, de dalende aandelenkoersen en de lage rentestand doorkruiste de herstelplannen. De lage rente is voor de fondsen problematisch omdat ze minder rente-inkomsten ontvangen en dus meer kapitaal moeten beheren om hetzelfde aan pensioen uit te kunnen keren.

Om op 1 januari 2014 aan de eisen van DNB te voldoen, moeten naar verwachting 125 Nederlandse pensioenfondsen maatregelen treffen. Een verlaging  van de pensioenen ligt voor de hand. Dit brengt de kosten terug waardoor de financiële positie van het fonds verbetert.

Wel of niet versoepelen?
De dekkingsgraad is een instrument waarmee kan worden beoordeeld of een pensioenfonds in de toekomst voldoende financiële slagkracht heeft om aan de pensioenverplichtingen te voldoen. Dit is echter een momentopname. Het lijkt erop dat de historisch lage rente op termijn weer op zal veren. Ook op de aandelenmarkten is vroeg of laat herstel te verwachten. In één klap, zou de dekkingsgraad van de fondsen dan weer op peil zijn. Deze wetenschap maakt het lastig om het punt te bepalen waarop de fondsen concrete maatregelen moeten treffen. Maar dat er maatregelen genomen zullen worden, staat vast.

In de komende maanden maken pensioenfondsen bekend welke stappen zij precies ondernemen. Wat ze ook gaan doen, de toekomstig gepensioneerde is bij voorbaat slechter af. De pensioenverwachtingen van Nederlanders zullen in 2012 ongetwijfeld verder neerwaarts worden bijgesteld. Wie een pensioentekort voor wil zijn, kan onderzoeken welke mogelijkheden tot aanvulling er zijn. Meer informatie hierover is verkrijgbaar via het onderstaande formulier.