Volgens het HDN, de instantie waar ongeveer de helft van alle nieuwe hypotheekaanvragen passeert, is het aantal aanvragen in augustus gezakt naar de helft van het aantal in de juliweken. Ook in september ging het bergafwaarts met het aantal aanvragen: een kwart lager dan in dezelfde periode van vorig jaar. En dat terwijl de eerste weken van september 2010 al als matig beschouwd konden worden.

Record aantal koopwoningen: kwart miljoen
Dat het ondanks de verlaging van de overdrachtsbelasting in snelle schreden bergafwaarts gaat met de woningmarkt kon eerder al worden geconstateerd aan de toename van het te koopstaande woningbestand. Tussen medio juni, de start van de belastingverlaging, en 1 september nam de woningvoorraad niet af maar met 3.499 toe, van 243.120 naar 246.719.

Vorige week passeerde het aanbod aan bestaande koopwoningen het twijfelachtige record van een kwart miljoenen en slechts één week later staat de teller al op 252,125, een toename van bijna 6.500 woningen in ruim drie weken tijd. De woningvoorraad is daarmee ongekend groot en ruim acht maal zo groot als eind negentiger jaren.

Hypotheekverstrekkers: weinig te doen
Volgens Bas Millenaar, directeur van de Hypotheekshop, is het erg rustig in de hypotheekwinkels. De dalende vraag naar hypotheken wordt ook gevoeld door Rabodirecteur Bert Bruggink, die over het aantal hypotheekaanvragen spreekt als een "alle time low". Ook andere banken laten zich soortgelijke termen uit. De naargeestige visie op de toekomst van de woning- en hypothekenmarkt kon Wegwijs ook al destilleren uit de grote stilte van de kant van makelaarsverenigingen. Na een eerste euforische beschouwing medio juli, kwamen van de NVM en de VBO geen positieve geluiden meer.

Verkooptijd veel langer!
Opvallend blijft wel dat makelaarsorganisaties niet schromen om het publiek steeds weer een rad voor ogen te draaien voor wat betreft het aantal maanden dat een gemiddelde woning te koop staat. De NVM gaf in het tweede kwartaal nog aan dat de gemiddelde verkooptijd net iets boven de vijf maanden uitkwam. Op het begin september in Nieuwegein gehouden congres van de VBO, de Vereniging van Bemiddelaars in Onroerend Goed, werd ook over een periode van ruim vijf maanden gesproken.

Meerdere individuele makelaars hadden het in de wandelgangenechter over een gemiddelde verkooptermijn van meer dan twintig maanden. Dat laatste gemiddelde sluit beter aan bij de door de markt zelf geleverde cijfers: een woningvoorraad van ruim 250.000 en een aantal verkochte woningen per maand van gemiddeld ruim 10.000. Met een dergelijk laag aantal verkopen ben je in vijf maanden tijd niet klaar, mede gezien het feit dat de instroom minstens zo groot blijft. Makelaarsverenigingen lijken dus de markt te willen beïnvloeden met onrealistisch positieve cijfers.

Kabinet niet slim genoeg
Door de amateuristische wijze waarop het kabinet de verlaging van de overdrachtsbelasting heeft gecommuniceerd (de verlaging had moeten worden gecombineerd met van de commerciële markt afgedwongen extra faciliteiten) investeert het kabinet nu miljoenen aan extra uitgaven in de markt waar geen extra inkomsten tegenover staan. Integendeel zelfs, ook de opbrengsten uit de woningmarkt nemen af door het geringere aantal verkopen. De hypotheekbanken, nota bene gesteund door de minister van Financiën, De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, zijn de grote veroorzakers van het debacle in de woningmarkt. Zij hebben, volstrekt ten onrechte, een forse rem gezet op het verstrekken van voldoende hypotheken aan starters. Ten onrechte omdat het aantal gedwongen verkopen in Nederland altijd laag is geweest en geen aanleiding kon zijn de hypotheekverstrekking zo erg te beknotten.

De banken zullen door dit gedrag binnenkort in de door henzelf gegraven kuil vallen, want als gevolg van de hypotheekbeperking dalen de prijzen van woningen rigoureus. Dat betekent dus ook dat de banken de miljoenen onderpanden voor hun even zo vele hypotheken minder waard zien worden. Nu buitenlandse banken, die kennelijk minder rente nodig hebben, hun intrede gaan doen op de door Nederlandse banken in de steek gelaten hypotheekmarkt, wordt het hoog tijd dat onze eigen banken weer echt gezonde initiatieven gaan nemen.