Dat het vertrouwen van beleggers op een laag pitje stond, werd al duidelijk toen onlangs de Amerikaanse overheid haar plan voor de schuldenlast lanceerde. In plaats van enthousiasme waren de reacties lauw en nam het wantrouwen snel weer de overhand. Echte paniek sloeg toe toen niet duidelijk was of Europese overheden wel voldoende hebben aan de financiële steun van de Europese Centrale Bank, die miljarden verstrekt ter ondersteuning.

Aderlating AEX
Ook Nederlandse aandelen verloren in enkele dagen meer dan vijf procent van hun waarde. Over enkele weken gezien, is de daling zelfs meer dan 10 procent. De AEX dook zelfs onder de 300 punten, een stand die voor het laatst november vorig jaar op de borden stond. De massale verkopen van beleggers werken als een katalysator. Om nog grotere verliezen te voorkomen, verkopen andere beleggers ook hun aandelen.

Nieuwe recessie?
Met name de overheidsschulden zijn de reden voor de kelderende koersen. Deze schulden zijn al langer bekend en zijn op zichzelf geen reden tot paniek. Zorgwekkender is het gebrek aan oplossingen. Toezichthouders, centrale banken en politici trachten het tij te keren. Een van de middelen daarbij is bijvoorbeeld het verstrekken van 'noodleningen' aan overheden.

Beleggers hebben na alle eerdere pogingen helaas weinig vertrouwen meer in het effect van de maatregelen. De kans op een nieuwe recessie groeit. Overheden schroeven hun uitgaven terug, wat weerslag heeft op de werkgelegenheid en de koopkracht van consumenten. Daarnaast doen ook bedrijven een stapje terug omdat zij verwachten dat de vraag naar producten en diensten afneemt. Deze afname van economische groei is een schrikbeeld voor beleggers. De waarde van de ondernemingen waar ze in beleggen is namelijk mede gebaseerd op de verwachte winst in de toekomst.

Overdreven reactie
De grote uitverkoop is een paniekreactie. Zoals altijd is angst een slechte raadgever. Het is duidelijk dat er niet te onderschatte problemen zijn. Wanneer bijvoorbeeld Italië en Spanje in acute betalingsproblemen komen, is dit niet eenvoudig te verhelpen. Beleggers gaan echter voorbij aan de waarde die bedrijven hebben, ongeacht de stand van de economie. In principe is de waarde van de AEX namelijk een graadmeter van de waarde en winstgevend van bedrijven. Op dit moment hebben de 'omgevingsfactoren' echter de overhand.

Ook in 'uitdagende omstandigheden' kan geld verdiend worden. Een van de Nederlandse ondernemingen die dit bewijst, is Unilever. De onder andere voedingsmiddelenproducent rapporteerde onlangs een verder gestegen winst.

Vroeg of laat komen de financiële markten weer tot bezinning. De duikvlucht van de koersen is echter een duidelijk signaal naar politici en beleidsmakers die er maar niet in slagen overheidsproblemen in te dammen. Alleen beleggers met stalen zenuwen zien de huidige stand van de aandelenkoersen als een mooi moment om in te stappen.