Historisch verlies status Amerika
Aandelenkoersen verder omlaag

Beleggers op Europese aandelenbeurzen begonnen de week uiterst nerveus. Grote koersdalingen op beurzen elders in de wereld deden het ergste vermoeden. De toch al sombere stemming werd versterkt door ratingbureau Standard & Poor's, dat de financiële status van de Amerikaanse overheid verlaagde. Het land verloor daarmee voor het eerst sinds de tijd van George Washington de hoogst haalbare status. Ook in Nederland was het effect merkbaar, de Nederlandse beurs dook meer dan vier procent in de min.
Waar ministers van financiën met zalvende woorden proberen de financiële markten tot bedaren te brengen, hebben ratingbureaus geen boodschap aan rust. Bureaus als Moody's en Standard and Poor's beoordelen de kredietwaardigheid van zowel bedrijven als overheden. In hun oordeel houden ze geen rekening met de stemming van beleggers en de gevolgen van hun handelen. Zo werden de VS, in een toch al instabiele markt, door Standard and Poor's een stapje terug gezet op de financiële betrouwbaarheidsladder. In plaats van AAA is de nieuwe status AA+, een stapje lager.
Waarom een probleem?
Van drie A's naar twee, is dat nu reden voor tumult? Op termijn kan het verlagen van de status van een land grote gevolgen hebben. Beleggers verwachten een hogere tegemoetkoming naarmate ze meer risico lopen. Wanneer de Amerikaanse overheid geld wil lenen, moet ze daar dus een hogere rente tegenover stellen. Een probleem, aangezien de leningen en bijbehorende kosten toch al onverantwoord hoog zijn. Het bijkomende gevaar is dat de overheid minder uitgeeft en economische groei verdampt.
Op korte termijn is er echter nog geen man overboord. Ook Standard and Poor's ziet de Amerikaanse overheid dan nog als een betrouwbare partij. Het is vooral het politieke onvermogen om de schulden van de overheid terug te brengen, waardoor de status naar beneden is gegaan. Wat dat betreft kan de regering van Obama zich de kritiek persoonlijk aanrekenen.
Europa rommelt aan
Ook in Europa is er geen sprake van een goed gecoördineerde politieke aanpak voor de schuldencrisis van de Zuid-Europese landen. Franse en Duitse regeringsleiders hebben hun visie op de schuldenproblematiek gegeven maar daarmee is dan ook wel zo'n beetje alles gezegd. De overheden zijn voornamelijk bezig met de eigen landsbelangen in plaats van met een gezamenlijk beleid. De Europese Centrale Bank (ECB) is inmiddels begonnen met het kopen van Italiaanse obligaties. Hiermee voorziet de toezichthouder de Italiaanse overheid van kapitaal, zodat de regering geen hogere rente voor leningen aan beleggers hoeft te verstrekken. Het effect van dergelijke noodmaatregel is kortstondig, zo liet het verleden zien. Het is dweilen met de kraan open.
Beleggers straffen de onduidelijke en zwalkende politieke acties af en maken met het massaal verkopen van aandelen duidelijk het vertrouwen verloren te hebben. Aandelen hebben in nog geen twee weken 15 procent van hun waarde verloren. Actie is geboden om een verdere neergang te voorkomen. Op dit moment is kopen alleen verstandig voor beleggers met een lange horizon. Wachten op de eerste tekenen van een stabilisatie of herstel, is nu het devies. Dat die rust er komt, is een zekerheid. Onzeker is wanneer deze komt.