Eurozone in zwaar weer
De grote landen beraden zich

Het klonk zo mooi in 2002: de invoering van de Euro. Met de start van een nieuw millennium een geste van eenheid. Vanaf die tijd kon over de grens moeiteloos betaald worden met dezelfde munt. Er werden duidelijke afspraken gemaakt over de toegestane hoogte van een staatsschuld (60% van de totale begroting) en het tekort op de begroting (3%). De eenheid was na openstellen van de economische grenzen een goede boost voor de Nederlandse Economie -maar liefst 70% van de Nederlandse inkomsten is afkomstig uit de Eurozone-.
Dit jaar werd bekend dat Griekenland haar cijfers jaren rooskleuriger had voorgesteld en daarmee de afspraken schond. Niet veel later volgden Italië en Spanje met een te hoge staatsschuld. Wereldwijd reageerden de beurzen op deze onthullingen. De Europese schuldencrisis was een feit. Is de euro een bodemloze put?
Hoe kon het gebeuren
De discussie over de aanpak van dit soort landen die hun financiële, fiscale en economische situatie niet onder controle hebben laait in alle hevigheid op. De Nederlandse tweede kamer is abrupt terug van reces en Duitsland en Frankrijk bekokstoven plannen voor een Europese economische samenwerking met een uniformer beleid. Het lijkt evident dat de oorzaak van deze schuldencrisis te vinden is in de handhaving van de afspraken over de limieten van de staatsschuld en het tekort op begrotingen. De afspraken waren fantastisch, maar de handhaving ervan lag bij de landen zelf. Nu blijkt dat cijfers te verdraaien zijn en maar weinig gecontroleerd worden is de stabiliteit van de euro als munteenheid ver te zoeken.
Eurobonds
De financial times gooide vorige week de knuppel in het hoenderhok door de oplossing te zien in eurobonds. Een middel om landen met een zwakke economie een kans te geven. Deze landen kampen met een hoge rente op leningen, omdat beleggers hun risico's willen afdekken. Een eurobond voor Europa houdt in dat er een lening voor de hele Eurozone in een andere valuta wordt afgegeven. Hiermee is de kans op stabilisatie van de markt groter. Met een dergelijke eurobond komen de schulden van Duitsland, Frankrijk en Nederland op de grote hoop met de schulden van Griekenland, Ierland en Portugal. Nadeel hiervan is dat landen met een sterke economie opeens een hogere rente betalen voor hun leningen. De rente van Duitsland is slechts 2,3% terwijl de rente van Griekenland oploopt tot 6%.
Economische samenwerking
Het moge duidelijk zijn dat Duitsland en Frankrijk hier geen heil in zien. Een echte oplossing is het ook niet omdat de onrust binnen de zone blijft bestaan. Het werkelijke probleem -het gebrek aan handhaving- wordt hiermee niet weggenomen. Duitsland en Frankrijk overleggen over maatregelen op bestuurlijk niveau. Merkel en Sarkozy pleiten voor een Economische samenwerking die de handhaving van Europese afspraken kracht bij moet zetten. Duitsland en Frankrijk lijken nu af te stevenen op een Europese Overheid die de financiële en economische structuur van de aangesloten landen gaat controleren. Tegenstanders bemerken gekscherend dat het plan koers zet richting "de Verenigde Europese Staten" en een verlies van soevereiniteit.
Nederland
De tweede kamer is terug van reces, om de rekenfout die premier Rutte in Juli maakte nader toe te lichten. Er wordt vanuit Nederland 50 miljard meer geïnvesteerd in het noodfonds voor Griekenland. Het debat wat de afgelopen twee dagen plaatsvond stond echter ook in het kader van de huidige situatie in Europa. De Nederlandse politici zijn het er over eens dat het gebrek aan handhaving de oorzaak is van alle problemen en dat ook aan Nederland te wijten valt. De oplossingen en de mate waarin wij onze soevereiniteit weggeven aan Europa blijven echter een punt van discussie. Van Dijck sprak namens de Partij van de Vrijheid nogmaals uit dat de PVV het gedoogkabinet niet steunde in de financiële tegemoetkoming aan Griekenland. De SP stond niet achter de overdracht van verantwoordelijkheden aan de Europese Unie. D66 steunt de plannen wel en ook Groenlinks lijkt te porren. Belangrijk vinden alle partijen wel dat de handhaving en sancties strenger worden.
Het rommelt en blijft rommelen in de Eurozone. Hoewel de berichten over de financiële situatie niet rooskleurig zijn brengt de Eurozone ook veel goeds. De open grenzen, unanimiteit en uniformiteit zijn goed voor een sterkere positie van Europa als economisch blok. Als de handhaving strenger wordt en de zwakkere economieën een solide structuur krijgen is er wellicht in de toekomst ruimte voor het sprookje. Vooralsnog waait er echter nog een zware storm door Europa, waarvan de schade zich langzamerhand steeds verder ontrafelt.