Als eerste is het van belang om te bepalen of er sprake is van een klacht of van een onjuiste handelswijze. Bij een klacht kan er juridisch volledig juist zijn gehandeld, maar heeft de manier van handelen mogelijk niet voldaan aan de redelijk te verwachten fatsoennormen. Bij een onjuiste handelswijze valt een organisatie duidelijk iets te verwijten op basis van wettelijke gronden. Simpeler gezegd: is een organisatie onredelijk of overtreedt de organisatie écht de wet?

Klacht indienen of proces beginnen?
In veel gevallen zal u niet precies weten welke van de twee aan de orde is. Het vergt immers flink wat vakkennis om in te kunnen schatten of één van de algemene voorwaarden van een organisatie wel volledig in overeenstemming is met de wet. Organisaties die zich bezig houden met de teksten uit de wet, kunnen u hiermee helpen. Hieronder worden ze opgesomd. Let goed op: prijsverschillen kunnen aanzienlijk zijn dus bedenk goed welke organisatie u benadert.

Kifid
Wanneer u een klacht heeft over een financieel product of een financiële dienst, kunt u deze indienen bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, kortweg Kifid. Het Kifid gaat er vanuit dat u eerst heeft getracht om er samen met de betreffende organisatie uit te komen. De adviezen van het Kifid zijn bindend en kunnen in drie niveaus worden verdeeld: Financiële ombudsman, Geschillencommissie en Commissie van Beroep. Komt u er op een bepaald niveau samen niet uit, dan kunt u een stap hoger gaan. Daar kunnen echter kosten aan verboden zijn. Kijk voor meer informatie op hun site.

Nationale Ombudsman
De Nationale Ombudsman is vergelijkbaar met de Kifid maar richt zich voornamelijk op overheidszaken. De doorloop van een klachtenproces is eenvoudiger dan bij het Kifid. De ombudsman kan direct ingrijpen of veder onderzoeken en rapporteren. De uitspraken of oplossingen van de Nationale Ombudsman zijn niet bindend. Is er blijvende ontevredenheid, dan zult u uw gelijk moeten halen via de rechter.

Rechtswinkel, Juridisch loket en gesubsidieerde rechtsbijstand
Staat u in uw recht, of vermoedt u dat dit het geval is, en vindt u de weg naar de jurist of advocaat te kostbaar, dan heeft u drie mogelijkheden. De rechtswinkel en juridisch loket zijn beide instanties waar vrijwilligers of studenten u bijstaan op juridisch gebied. De hulp is gratis en is veelal geschikt voor praktische zaken. Voor meer gecompliceerde zaken is het benaderen van een advocaat veelal noodzakelijk.

In Nederland bestaat er echter zoiets als gesubsidieerde rechtsbijstand voor mensen met een lager inkomen. Tot € 23.800 bruto inkomen bij een alleenstaande en voor samenwonenden/gehuwden € 33.600, met een inkomen van maximaal € 20.014 per persoon, bestaat er recht op gesubsidieerde rechtsbijstand. Voorheen werd dit "hulp via een pro deo advocaat" genoemd. De eigen bijdrage kan hierbij oplopen tot € 700,-. Nog steeds een aardig bedrag maar een peuleschil ten opzichte van de kosten van een advocaat.

Rechtsbijstandverzekering
Bij een rechtsbijstandverzekeraar werken advocaten, juristen en mediators. Via een rechtsbijstandverzekeraar wordt u betrekkelijk snel op de hoogte gebracht van het feit of een discussie of conflict in uw voordeel zal uitvallen. Komt het aan op een juridische procedure, dan draagt de verzekeraar de kosten. Uitzondering hierbij is de situatie wanneer de verzekeraar verwacht dat u weinig kans heeft om een rechtszaak te winnen. Maar normaal gesproken neemt de rechtsbijstandverzekeraar de gehele zaak voor u uit handen.

Een rechtsbijstandsverzekering kost € 150 tot € 200 per jaar. Premieverschillen tussen verzekeraars kunnen hierbij fors oplopen. Wegwijs kan meer informatie verschaffen over de voordeligste rechtsbijstandverzekering. Zie hiervoor de kaart aan de onderzijde van dit artikel.

Jurist of advocaat
Een jurist of advocaat via een regulier kantoor kost € 200 tot € 300 per uur. In sommige gevallen worden advocaatkosten geheel of gedeeltelijk vergoed bij het winnen van de zaak maar wanneer er geen duidelijke schuld kan worden aangetoond, zult u deze kosten zelf moeten betalen. Een bedrag dat vele duizenden euro's hoog kan zijn.

Een goedkoper alternatief wordt geboden SRK Rechtsbijstand of de Vereniging Eigen Huis. Deze partijen vragen 'slechts' € 130,- per uur voor hun advocaten. Bij de Vereniging Eigen Huis moet deze juridische bijstand uiteraard wel te maken hebben met de woning. Of het verstandig is om te kiezen voor een goedkopere advocaat per uur, valt te lezen in het artikel 'Advocaat per uur te duur'