Grieken weer aan het infuus
Wat er gebeurt als een land de eurozone verlaat
Griekenland zit tot de nek in de schulden. Op de reguliere kapitaalmarkt is het niet meer mogelijk om tegen een redelijk tarief geld te lenen voor Zuid-Europeanen. Het geld waarmee het Griekse begrotingstekort opgevuld wordt, heeft Griekenland kunnen lenen omdat het leunt op sterke eurolanden zoals Duitsland, Frankrijk en Nederland. Politieke leiders uit deze landen hebben de grootste moeite om dit steunbeleid aan de eigen bevolking te verantwoorden. Waarom zouden wij moeten betalen voor de problemen waar Griekenland zichzelf in gewerkt heeft? Een geheime bespreking in Luxemburg, Duitse speculaties op een vertrek en boze Grieken gooiden dit weekend nieuwe olie op het vuur. Wat zou een vertrek van de Grieken uit de eurozone betekenen?
In Luxemburg vergaderden vorige week vrijdag Duitsers, Fransen, Italianen, Spanjaarden en Grieken onder leiding van Jean-Claude Juncker, minister-president van Luxemburg en voorzitter van de EU. Onderwerp van gesprek waren de schulden van probleemkind Griekenland. Veel meer was er niet bekend. Sterker nog, Junckers persvoorlichter ontkende vrijdagavond glashard dat er überhaupt een ontmoeting zou plaatsvinden. Voer voor geruchten dus. De bespreking was er wel degelijk, het Duitse opinietijdschrift Der Spiegel gokte op een vertrek van Griekenland uit de eurozone. Daarop schoten de Grieken in een stuip en noemden de speculaties 'crimineel'. Minister Jan Kees de Jager was vooral boos dat hij niet was uitgenodigd voor het samenzijn.
Niet in het belang van de Grieken
De belangrijkste reden om aan te nemen dat de Grieken geen plannen hebben voor een afscheiding van de muntunie, is dat het absoluut niet in hun voordeel is. Allereerst voorzien de gemaakte afspraken tussen de eurolanden niet in de mogelijkheid van een vertrek. Als de Grieken zich toch los willen maken, zullen ze ook direct afstand moeten doen van hun lidmaatschap van de EU als geheel. Een stap die hen in economisch en politiek opzicht volstrekt zou isoleren in het internationaal verkeer. Buitenlandse investeringen in Griekenland zouden opdrogen. Het vertrouwen in de Grieken zou dalen tot een absoluut dieptepunt met grote recessies tot gevolg.
Bankrun
De herinvoering van de oude drachme zou bovendien niet de Griekse staatsschuld reduceren, zoals vaak gedacht wordt. De koers van de drachme zou weliswaar flink zakken wat de export bevordert, maar de uitstaande schulden van Griekenland zijn aangegaan in euro's en moeten ook in euro's terugbetaald worden. Daar zullen dan veel meer drachmes voor nodig zijn, wat leidt tot een verhoging van de toch al niet malse Griekse schuld. Een volledig bankroet is dan onafwendbaar. De Grieken zelf zullen hun banksaldo liever in harde euro's zien, dan in zwakke drachmen. De bankrun die dat tot gevolg heeft zou alle Griekse banken over de kling jagen.
Bron illustratie: Der Spiegel
EU voorzitter Juncker nodigde de vier landen uit met de grootste bijdragen aan het noodfonds. Nederland is het vijfde land en viel als eerste buiten de boot voor een uitnodiging.
Niet in het belang van de eurolanden
De eurozone zelf zal een Grieks vertrek niet toejuichen. Hoewel er geen dure en risicovolle garanties gegeven hoeven worden, zullen de binnenlandse banken wel enorme verliezen lijden op hun Griekse leningen en ook met overheidssteun overeind gehouden worden. De rente op staatsobligaties van gezonde eurolanden zal behoorlijk oplopen, omdat beleggers in staatsschuld een risico-opslag zullen vragen voor een eventueel vertrek uit de eurozone.
Een eenvoudige oplossing is niet voorhanden. Griekenland heeft meer geld nodig, Portugal houdt z'n hand al op en Ierland ligt inmiddels ook aan het infuus. Een stap terug doen naar pre-euro tijden is niet meer mogelijk. Een stap verder gaan in de richting van een politieke unie lijkt net zo onmogelijk. Euro-sceptische partijen scoren hoog bij verkiezingen zoals Finland onlangs liet zien. De eurocrisis is nog lang niet voorbij.
