Economische onrust trekt spaar- en hypotheekrente omlaag
Rentedaling zet voorlopig door

De langetermijnrente op de Westerse markten is gestaag aan het dalen. De financiële beerput in de zuidelijke Europese landen en het stagneren van de Amerikaanse economie zijn daar de grootste oorzaken van. Daarnaast speelt het seizoenseffect een rol bij de daling van de lange rente. In de afgelopen decennia daalde de rente over het algemeen iets in de maanden mei tot en met juli. De daling van de langetermijnrente heeft ook een drukkend effect op de spaarrente. Prettige berichten voor mensen die een hypotheek willen sluiten. Minder goede berichten echter voor de vele mensen die hun geld alleen op spaarrekeningen durven zetten.
Het is momenteel lastig om de het renteniveau te voorspellen. De meeste financiële experts gaan er nog steeds vanuit dat de kapitaalmarktrente, die de langetermijnrente beïnvloedt en dus ook de hypotheekrente, in de komende twee jaar zal gaan stijgen en fors zelfs. Het gaat daarbij om een potentiële stijging die rond de 1,5 procent ligt. Dat zou betekenen dat bijvoorbeeld tien jaar vast hypotheken opstomen naar een niveau van rond zeven procent. Dat zijn percentages die de markt sinds medio negentiger jaren niet meer gewend is. Volgens normaal scenario zou de korte rente en dus ook de spaarrente een stijging kunnen verwachten van zelfs twee á drie procent.
Economie zakt iets in
In het afgelopen half jaar is de economie sterk aangetrokken. Consumenten waren een stuk positiever en trokken in veel gevallen weer hun portemonnee. Het best was dit te zien aan de gestaag stijgende verkoop van auto's. De auto-industrie, die jaren op z'n gat heeft gelegen, profiteerde als eerste van de inhaalslag. Ook andere sectoren trokken aan.
Zo'n vier weken geleden ontstonden de eerste zorgen. De grote schuldenberg in de Verenigde Staten zorgde voor wantrouwen. Menigeen uitte zijn bezorgdheid over de wijze waarop de Amerikaanse overheid deze schuld zou moeten wegwerken. Deze sfeer lijkt invloed te hebben op het koopgedrag aan de overkant van de oceaan. Die zorgen zijn zo groot dat de inkoopmanagers van de bedrijven die de producten moeten maken, hebben besloten minder in te kopen, bang als zij zijn om te blijven zitten met grote voorraden onverkochte producten.
Lagere geldbehoefte
Marktanalisten, die de toekomst van de economie willen voorspellen, kijken als eerste naar het gedrag van inkoopmanagers. Dat gedrag is in de Verenigde Staten de laatste weken behoorlijk negatief. Bedrijven houden als gevolg hiervan de portemonnee even wat langer op zak en beperken hun inkoop. Dat heeft direct gevolgen voor het niveau van de rente. Bij een lagere vraag naar geld uit de markt daalt de rente. De zorgen over de economie worden ook vertaald naar de aandelenmarkten. Nadat de AEX even de 370 had aangetikt, sloeg de onzekerheid toe. De afgelopen weken dook de AEX weer regelmatig onder de 360. De zorgen over de richting van de economie worden zichtbaar in het jojo-effect op de aandelenkoersen.
Spaarrente
Vanwege het enthousiaste koopgedrag van consumenten in het afgelopen halfjaar begonnen links en rechts in Europa de prijzen alweer te stijgen. Als gevolg hiervan is de Europese Centrale Bank (ECB) begonnen met het verhogen van de zeer lage korte rente. Deze verhoging werkt in vertraagd tempo door op de spaarrente. De Europese economie is in het eerste kwartaal sterk gegroeid en zeer sterk zelfs vergeleken met het eerste kwartaal van 2010. Nu echter opnieuw zoveel geld moet worden gepompt in de Griekse economie, wordt ook een kleine terugslag op de Europese economie verwacht. Nu de zorgen over een goede voortgang van de economie groter worden, zal de ECB de verdere verhogingen die zij in petto had voorlopig wellicht op de lange baan schuiven. Jammer voor de vele spaarders in Nederland die nu de spaarrente voorlopig niet of amper zullen zien stijgen.
Uit zichzelf hebben banken niet erg de neiging om de spaarrente te verhogen. Volgens een recent onderzoek van ING sparen de Nederlanders als gekken, ongeacht het abominabele renteniveau. Dit maakt duidelijk dat Nederlanders nog steeds een beetje huiverig zijn om hun geld in aandelen te stoppen. De spaarrente zal daarom nog wel een behoorlijk tijdje op een laag niveau blijven.
Mensen die snel een hypotheek nodig hebben, doen er goed aan om heel even te wachten. Sinds medio april is de kapitaalmarktrente met een kwart procent gezakt. In de komende weken zullen de banken daarom de rente hoogstwaarschijnlijk iets laten dalen. Dat zal gemiddeld 0,1 tot 0,15 procent zijn. Over de weken daarna valt nog niet veel te zeggen. Een fikse rentestijging zit er echter voorlopig even niet meer in.