Na twee-en-een-half jaar van crisis op de woningmarkt is nog steeds geen fractie van herstel te zien. Integendeel, het aantal verkochte woningen heeft begin 2011 zelfs een dieptepunt bereikt. In de ons omringende landen is herstel allang aan de orde. In Nederland niet. Het verschil? In Nederland wordt de woningmarkt sterk beïnvloed door overheidsmaatregelen. Maatregelen die het herstel in de weg staan. Maatregelen waarmee de overheid niet alleen haar burgers, maar ook zichzelf zwaar benadeelt.

De vreugde over het behoud van de hypotheekrenteaftrek is weggeëbd. Want, wat heb je aan fiscale aftrek als je geen hypotheek kunt krijgen? Als een starter geen woning meer van een doorstromer kan kopen, kan de doorstromer zelf ook geen woning kopen. Ditzelfde geldt ook kopers en verkopers die daarna in de rij aansluiten. Door starters aan banden te leggen, blokkeert de overheid een ketting van gemiddeld 4,3 verkopen. Ernstig is dat de overheid dit zelf niet in de gaten lijkt te hebben.

Van blokkade naar oplossing
Het onderzoekscentrum van Wegwijs.nl signaleert in de paragraaf "Hoe de overheid de woningmarkt blokkeert" negen belangrijke blokkades. Deze oorzaken worden uitgebreid omschreven in het magazine dat op 15 april bij 89.000 abonnees op de mat valt.

Reddingsplan ten laste van overheid
Naast de visie van de professoren Peter Boelhouwer, Piet Eichholz en Dick Brounen, specialisten in de woningmarkt, en een kort verslag van de huidige stand van zaken bij de verkoop van huizen, publiceert de redactie een compleet 'Reddingsplan voor de Woningmarkt'. Dit reddingsplan vormt direct een concept-convenant. De belangrijkste onderdelen van dit reddingsplan zijn dat de overheid voor starters tot en met de leeftijd van dertig jaar gedurende een periode van vijf jaar de overdrachtsbelasting laat vallen en de minister het te beperkte hypotheekbeleid aan dient te passen aan het veel royalere huurbeleid.

Reddingsplan ten laste van bedrijfsleven
De liefde kan in dit reddingplan niet van één kant komen. Het bedrijfsleven, waaronder banken, makelaars, hypotheekadviseurs en notarissen, dient ook een duit in het zakje te doen. Banken, die al een tijdje  behoorlijke rentemarges rekenen, wordt gevraagd om starters tot en met de dertig jarige leeftijd een extra rentekorting te bieden van 0,3 tot 0,4% gedurende een periode van vijf jaar. Makelaars, hypotheekadviseurs en notarissen wordt gevraagd voor dezelfde groep gedurende een periode van drie jaar hun advies- c.q. transportkosten met circa 50% te reduceren.

Starters moeten opschieten
Het reddingsplan faciliteert primair de starter tot en met dertig jaar. Bij algehele onderschrijving van dit concept-convenant dalen de 'kosten koper' voor starters tijdelijk van 10% naar slechts 1,5 %. Bovendien krijgen de starters rentevoordelen in dit plan. De dertigjarige leeftijd fungeert bij starters bovendien als een deadline. Besluiten zij niet tijdig een huis te kopen dan verliezen zij al deze privileges. De verwachting is dat starters zich geen twee keer zullen bedenken en daarmee de dynamiek op de woningmarkt zullen aanzwengelen.

Investering levert winst op
De berekeningen uit het reddingsplan maken duidelijk dat zowel overheid als bedrijfsleven deze investering snel zullen terugverdienen en zelfs winst zullen maken. Door de extra activiteiten van starters komt immers ook de doorstroming direct op gang. Dat betekent dat nu eindelijk overdrachtsbelasting gaat binnenkomen bij een toenemend aantal verkochte woningen uit de duurdere sector. Ook het bedrijfsleven gaat, ondanks deze investering, meer verdienen vanwege de grotere omzet. Daarnaast zal de bouw weer aantrekken en daalt de werkloosheid, waardoor minder uitkeringen behoeven te worden verstrekt.

Afbouw aftrek hypotheekrente
Eén van de blokkades op de woningmarkt is de onzekerheid over de renteaftrek in de toekomst. Het rapport maakt aan die onzekerheid een eind. De fiscale aftrek blijft volgens het rapport voortaan minimaal voor honderd procent doorlopen tot vijf jaar na aankoop of tot de 35-jarige leeftijd. Daarna wordt de aftrek bij iedereen met 1/30^e deel per jaar afgebouwd. Vanwege de zeer beperkte 'kosten koper', is het mogelijk om pas vijf jaar na de start van de hypotheek met de aflossing van vijftig procent van de hypotheeksom te beginnen. Tegen die tijd is het salaris meestal fors toegenomen. De vermindering van de fiscale aftrek wordt bovendien amper gevoeld omdat de inflatie in het voordeel van de rentebetaler werkt. Volgens het rapport blijft de renteaftrek voor iedereen dus in stand, zij het dat deze in de loop der jaren bij iedereen wordt afgebouwd. Kopers die pas op latere leeftijd een huis wensen te kopen, hebben in dit plan een nadeel.

Het item hypotheekrenteaftrek lijkt, wanneer op deze wijze aangepast, een politiek minder beladen onderwerp, zelfs voor het huidige kabinet. Een positieve oplossing voor dit heikele onderwerp, zoals in dit rapport voorgesteld, maakt het voor de overheid ook acceptabel om de voorgestelde wijzigingen met betrekking tot overdrachtsbelasting en versoepeling van het hypotheekbeleid richting starters te accepteren. Het complete 'Reddingsplan voor de Woningmarkt' is te vinden in het op 15 april verschenen magazine. Klik hier om deze pagina's op deze website te lezen. Dit Inleiding, opzet en uitwerking van het reddingsplan treft men aan op de pagina's 12 tot en met 27.