De woorden van Hoogervorst kunnen in de categorie oorlogsretoriek geschaard worden. Wanneer komen de honderdduizenden gezinnen van Hoogervorst in de problemen? Als de looptijd van de hypotheek is afgelopen en de bank de leensom terug wil zien. "Die som moet echt wel afgelost worden", zegt Hoogervorst in de Telegraaf. Dat wordt echter pas een probleem als er een restschuld is. Dat is al moeilijk voorstelbaar, al was het maar vanwege de natuurlijke geldontwaarding.

Voorbeeld
Bij een zeer geringe inflatie van gemiddeld 1 procent per jaar is een woning die nu 200.000 euro kost, over dertig jaar 266.900 euro waard. De werkelijke inflatie ligt in Nederland echter veel hoger. De Nederlandse inflatie bedroeg in de laatste 30 jaar gemiddeld 2,24 procent. Een woning die nu 200.000 kost zal met dat inflatiepercentage in 2041 380.219 euro waard zijn. Dat de bank tegen die tijd de oorspronkelijke leensom terugbetaald wil krijgen, zal dan geen enkel probleem meer zijn.

De waarschuwing van Hoogervorst over een schuld na dertig jaar raakt kant noch wal. Wanneer er echter wel een probleem kan ontstaan, is als de huizenmarkt meerdere jaren achter elkaar terugloopt en een eigenaar tussentijds wil of moet verhuizen. Het waardeverlies wordt dan niet opgevangen door een reeds afgelost deel en er zal een schuld ontstaan. Momenteel verkeren we in de situatie van een teruglopende markt. Voor startende kopers is (gedeeltelijk) aflossen daarom nu een veilige keuze. Maar voor eigenaren van een woning die al een tiental jaar geleden is aangeschaft met een aflossingsvrije hypotheek, is het totaal niet veiliger of rendabeler om die om te zetten naar een variant met aflossing.

Paternalistische trend
"Heel veel woningeigenaren beseffen helemaal niet dat ze zo'n hypotheek hebben," zegt Hoogervorst voorts in het interview. Los van de vraag of deze bewering klopt, is deze uitspraak een schoffering voor de financieel adviseurs in Nederland. Wat de AFM-baas hiermee feitelijk zegt, is dat heel veel mensen een hypotheekvorm is aangepraat waarvan ze niet weten wat die inhoudt. Dat een hypotheekadviseur inventariseert wat de maximale risico's zijn die een klant wil en kan dragen, maakt blijkbaar niet uit. De AFM opereert vanuit de gedachte dat alle hypotheekeigenaren op financieel gebied van toeten noch blazen weten en per definitie tegen zichzelf in bescherming genomen dienen te worden. Een paternalistische onderschatting van zowel adviseur als klant.

Beter zou het zijn, als het afschaffen van de aflossingsvrije hypotheek onderdeel zou uitmaken van een veel groter pakket aan hervormingen op de woningmarkt. Het klopt dat het in stand houden van een zo groot mogelijke schuld ten behoeve van een zo groot mogelijke fiscale aftrekpost, contraproductief werkt. De aflossingsvrije hypotheek is echter niet het probleem zelf, maar slechts een bijproduct van een slecht functionerend stelsel. Afschaffen en vervolgens stilzitten is niets meer dan symptoombestrijding. In het nieuwe Wegwijs Magazine leest u meer ideeën op hypotheekgebied en zelfs een stappenplan voor de overheid op weg naar een gezond functionerende huizenmarkt.

BvdL