Op 20 april van 2011 stonden in totaal 232.434 bestaande woningen te koop. Dit aantal is ook een historisch record. Tegelijk is het gemiddelde aantal kopers het afgelopen halfjaar sterk gedaald. In januari van dit jaar lag dit aantal nog op 8.368. In de afgelopen maanden is dit aantal iets opgelopen tot een gemiddelde van 9.453 kopers. In het voorjaar neemt het aantal woningen dat in de verkoop komt normaliter al toe. De toename van het aantal kopers blijft echter achter.

Crisis sinds oktober 2007
In de afgelopen twintig jaar stonden er gemiddeld 7 woningen ter beschikking aan geïnteresseerde kopers. Dit aantal speelde voor het laatst een rol in oktober 2007 toen elke koper kon kiezen uit 7,1 woningen. Op dat moment stonden in totaal bijna 120.000 woningen te koop in Nederland. Al vóór de kredietcrisis liep dit aantal op tot ruim 9 woningen per koper, met een totaal te koop staand huizenbestand van bijna 155.000. Het aantal kopers bedroeg in de laatste maand voor de kredietcrisis nog 16.568. Tot eind 2008 was het aantal woningen per koper nog nimmer boven de 10 uitgekomen.

Minste woningen in 1998
Geldt het huidige record op de huizenmarkt als een triest hoogterecord, volstrekt anders was de sfeer zo'n dertien jaar geleden. In maart 1998 had een koper slechts de keuze uit 2,3 woningen. Het totale bestand aan potentiële koopwoningen in Nederland haalde toen nog niet de 30.000. Anno 2011 is de koopwoningenvoorraad dus het achtvoudige daarvan. Vooralsnog geldt de situatie van maart 1998 als het absolute dieptepunt in het aantal beschikbare woningen. Dit geldt voor veel groepen, zoals bijvoorbeeld woningverkopers en makelaars, als het hoogtepunt van de woningmarkt. Als gevolg van deze krapte steeg de gemiddelde huizenprijs in 1999 met maar liefst 19 procent.

Topverkoop eind 2005
Het hoogste aantal woningen dat ooit in één maand werd verkocht, was 24.042. Dat hoge aantal werd door het Kadaster geregistreerd in december 2005. Omdat het Kadaster pas registreert nadat het transport bij de notaris heeft plaatsgevonden, ongeveer 2,5 maanden ná het tekenen van het voorlopig koopcontract bij de makelaar, kan gesteld worden dat deze topverkoop gemiddeld tussen half september en half oktober via makelaars heeft plaatsgevonden. De topverkoop per eind 2005 had te maken met het feit dat men toen nog nét kon genieten van de extreem lage hypotheekrente. In juli 2005 lag deze hypotheekrente op laagste niveau sinds het jaar 1540, namelijk op 3,45%. Sinds 2005 heeft het renteniveau de stijgende lijn weer te pakken. Het dieptepunt in aantal verkopen vond plaats in januari 2010 toen slechts 7.708 woningen 'over de toonbank' gingen.

Kopersmarkt
De woningmarkt wordt stabiel geacht bij een stand van gemiddeld 7 woningen per koper. Onder die stand wordt gesproken van een verkopersmarkt, een markt waarin de verkoper de prijs bepaalt. Staan er gemiddeld meer dan 7 woningen aan een koper ter beschikking om een keuze uit te maken, dan wordt gesproken van een kopersmarkt. De koper maakt dan qua prijs en voorwaarden de dienst uit in de onderhandelingen. Al sinds oktober 2007 is dus sprake van een kopersmarkt, een markt waarin de prijzen gemiddeld dalen.

Een langdurige eenzijdige situatie in de economie kan niet als gezond worden beschouwd. De stagnatie op de woningmarkt leidt inmiddels tot moeilijke situaties binnen gezinnen, vooral bij echtscheidingen, maar ook tot vele faillissementen in de bouw en bij makelaars en hypotheekadviseurs. Het lijkt onontkoombaar dat de overheid haar verantwoordelijkheid oppakt en maatregelen neemt om de woningmarkt aantrekkelijker te maken. Het vorige week door het Wegwijs Kenniscentrum gelanceerde "Reddingsplan Woningmarkt" is daar wellicht een handreiking voor.