Directeur van de Consumentenbond, Bart Combée, neemt de Rabobank het eerst op de korrel.  Ruim 25.000 consumenten tekenden de petetitie 'Stop de hoge hypotheekrente' die de bond in februari op haar website plaatste. Met 5.200 kwamen de meeste protesten van Rabobank-klanten. De 3.600 van ING zijn goed voor een tweede plaats. Ook de banken met een minder groot marktaandeel zijn schuldig, zo is de mening. Klanten zouden volgens de bond al twee jaar een hypotheekrente betalen die een volle procent te hoog ligt.

Banken niet onder de indruk
Al in het najaar van 2009 kwam de renteopslag van banken in het consumentenprogramma Kassa aan de orde. In de periode daarna kwamen onder andere Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond op voor de belangen van de huiseigenaar. Ook in de politiek was de kwestie onderwerp van geprek. Als banken zelf minder kosten maken bij het aantrekken van kapitaal, moeten zij dit voordeel toch doorgeven aan de klant? De banken zelf vinden van niet.

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) stelt dat de marge weliswaar hoger ligt, maar dat ook het risico voor banken is gestegen. De NVB draait het dus om: de marge is nu niet te hoog maar deze was in het verleden onrealistisch laag. Dat buitenlandse banken een lagere hypotheekrente bieden, is volgens de vereniging te wijten aan verschillende omstandigheden. Nederlanders kiezen doorgaans voor langere perioden waarin de rente vast staat. Dit brengt een hoger prijs met zich mee en betekent ook dat rentedalingen niet direct doorvertaald worden, aldus de NVB.

Het afdwingen van een lagere hypotheekrente is tot nu toe weinig succesvol. De petitie van de Consumentenbond brengt daar naar verwachting weinig verandering in. Pas wanneer de concurrentie toeneemt tussen hypotheekverstrekkers, zal de marge van de banken daadwerkelijk afnemen.  Deze concurrentie is nu laag, onder meer door de afwezigheid van buitenlandse aanbieders die nog wel eens flink met de rente willen stunten.

Forse renteopslag
De opslag die banken rekenen bij het verstrekken van een hypotheek is fors, daar bestaat geen twijfel over. Ook is deze opslag weinig anders dan begin 2010. De hypotheekrente voor een hypotheek met een rentevast termijn van 10 jaar ligt nog steeds circa 0,95 procent hoger dan verwacht mag worden op basis de kapitaalmarktrente. Ter vergelijk; in maart 2008 was dit slechts 0,19 procent, hoewel die opslag onder het historische gemiddelde lag.

Deze rente is bepalend voor de kosten die banken zelf maken bij het aantrekken van kapitaal, dat vervolgens in de vorm van hypotheken weer aan de bankklanten wordt verstrekt.

Acties van consumentenorganisaties kunnen wellicht de winstmarge van banken omlaag brengen. De kans dat banken zich zonder slag of stoot gewonnen geven is echter gering. Uiteindelijk zal de hypotheekrente op termijn eerder omhoog dan omlaag gaan. Een overzicht van de laagste hypotheekrente wordt op de rentepagina van Wegwijs per uur bijgehouden. Meer specifieke informatie over hypotheken met de laagste (rente)lasten is op te vragen via de informatiekaart.