Gevolgen tsunami voor aandelen en hypotheekrente
Japanse aardschok doet financiële markten schrikken

Het noorden van Japan is getroffen door een van de zwaarste aardbevingen uit de geschiedenis van het land. Na de aardbeving volgde een tsunami die met metershoge golven alles op haar weg vernielde. Duidelijk is dat de ramp veel persoonlijk leed tot gevolg heeft en men vreest een stijging van het aantal slachtoffers. De materiële en financiële schade is van ondergeschikt belang. Desondanks is duidelijk dat de aandelenbeurzen en de rente zullen reageren op de gebeurtenissen.
(Noot van de redactie: de redactie van Wegwijs is geschokt door de gebeurtenissen in Japan en de gevolgen die dit heeft voor de mensen in het getroffen gebied. De wereldwijde financiële gevolgen van de ramp zijn ondergeschikt aan het emotionele leed. Echter, Wegwijs Magazine en Wegwijs Actueel hebben tot doel een uitleg te geven over de invloed van wereldwijde zaken op de eigen portemonnee. Uiteraard leeft Wegwijs in grote mate mee met de slachtoffers in het getroffen gebied.)
Beleggers reageren wereldwijd geschrokken op de berichtgeving. Met name aandelen van verzekeraars werden massaal van de hand gedaan. De omvang van de schade wordt pas later duidelijk en verzekeraars tasten in het duister over de schade die door verzekerden in het gebied wordt geclaimd. Ook de aandelenkoersen van andere bedrijven daalden wereldwijd. Beleggers zijn beducht voor de effecten die de ramp heeft op de wereldeconomie.
Rente eerst omlaag en vervolgens omhoog
Op korte termijn is te verwachten dat de ontwikkelingen leiden tot een beperkte daling van de rente. Door de schrik omtrent de tsunami neemt de vraag naar geld in de wereld slechts zeer tijdelijk af. Japanse bedrijven in het getroffen gebied zijn niet in staat hun dagelijkse gang van zaken voort te zetten, evenals de handel die zij bedrijven met het buitenland. Dit drukt de rente in beperkte mate. Nadat de schade is geïnventariseerd, is het te verwachten effect juist tegenovergesteld. De uiteindelijke heropbouw van de getroffen gebieden zorgt voor werkgelegenheid en nieuwe investeringen. De vraag naar geld neemt weer toe en de rente stijgt vervolgens extra. Een vergelijkbare ontwikkelingen was merkbaar na de tsunami in 2004, toen de rente op kortlopende leningen fors steeg.
Gevolgen aandelen op langere termijn
De aandelenkoersen daalden wereldwijd fors op het nieuws. Ook hier speelt het schrikeffect en het wegvallen van de handel van Japanse ondernemingen een grote rol. Dit samen met de gigantische geldsommen die in rook zijn opgegaan toen de vloedgolf kantoorgebouwen, woningen en voertuigen vernielde. De aandelen waren sowieso al in een mineurstemming. Zorgen over met name de Spaanse en Portugese economie gingen vooraf aan de ramp in Japan. Op korte termijn lijkt het risico op een verdere daling van de koersen groot.
Wrang is echter dat in de nabije toekomst andere bedrijven zullen profiteren van de ramp. Het meest concrete voorbeeld is het aantrekken van bouwbedrijven die een bijdrage leveren aan de wederopbouw. Op termijn zal de bedrijvigheid dus weer aantrekken en daarmee ook de koersen van aandelen. Wel brengt dit kosten met zich mee waar ook overheden voor op zullen draaien. Het geld dat voor het herstel nodig is, wordt gedeeltelijk geleend. Deze toenemende vraag naar geld draagt bij aan een stijging van de langetermijnrente op lange termijn.