Prijsballon woningen loopt langzaam leeg
Langjarig gemiddelde keerpunt?
Nederlandse huizen zijn de afgelopen maand weer een stukje goedkoper geworden. Ten opzichte van januari 2010 zijn de woningprijzen gemiddeld 1,1 procent gedaald, zo blijkt uit cijfers van het CBS en het Kadaster. Van een abrupte ineenstorting van de prijzen zoals in de jaren tachtig is geen sprake, maar het lijkt er op dat de lucht die eind jaren negentig in de koopsommen werd gepompt langzaam weer uit de ballon ontsnapt. Mogelijk probleem: wat gebeurt er als de prijzen weer in de buurt van het langjarig gemiddelde komen?
Gerekend vanaf 1947 nemen de huizenprijzen toe met een vrijwel constante factor: ongeveer 5,15 procent per jaar. Jarenlang ging die vlieger op, maar eind vorige eeuw kwam daar een einde aan. Economische voorspoed ging gepaard met steeds soepeler regels voor het verkrijgen van een hypotheek. Vooral het feit dat een hypotheeksom voortaan op twee inkomens berekend mocht worden in plaats van één, liet de huizenprijzen ontploffen. In 1999 stegen de woningprijzen met maar liefst 19 procent in een jaar tijd.
Gezonde lijn in 2013?
Wie de grafiek nu bekijkt, ziet een flinke bubbel die sinds de crisis van 2008 langzaam weer leegloopt en nu steeds dichter in de buurt komt van de 'gezonde lijn'. De woningmarktexperts van de ING en Rabobank voorspelden in oktober dat de huizenprijzen dit jaar en volgend jaar met 1 procent zouden stijgen. Ergens in 2013 zou de gezonde lijn dan weer bereikt zijn. De eerste gegevens van 2011 wijzen op een verder dalende prijs. Het snijpunt kan dus al veel eerder bereikt zijn. Maar blijven we vanaf dan ook weer netjes de lijn van het historische groeipercentage volgen?
Toezicht geen oplossing
Het ligt in de lijn der verwachting dat de markt erdoorheen zal zakken. Onzekere tijden gaan nu gepaard met steeds strengere regels voor hypotheekverschaffing. In plaats van structurele oplossingen om de markt te vereenvoudigen en de omloop van woningen weer op gang te brengen, wordt in de politiek gekozen voor de weg van de minste weerstand en het probleem wordt verplaatst naar de banken. Het steentje dat Den Haag denkt bij te dragen heet 'toezicht'. Maar toezicht op een falend systeem verandert helaas niets.
Als er geen extreme maatregelen worden genomen, dan leidt het geen twijfel dat de huizenprijzen weer op het normale prijsniveau terechtkomen. Een forse daling daar aan vooraf laten gaan, veroorzaakt echter een zinloze golf van familiaire drama's. Volgens de cijfers van het CBS en het Kadaster was er in januari bijna een verdubbeling van het aantal onvrijwillige woningveilingen ten opzichte van een jaar eerder. Bij lange na nog niet op een niveau om ons zorgen over te maken, maar op menselijk vlak is elke gedwongen verkoop er één te veel.
