''We hadden een crisis en zo'n crisis willen we in de toekomst voorkomen met nieuwe regels.'' Regels voor banken, regels voor consumenten en regels voor overheden. Niets mis mee, want enige behoefte aan regulering was er wel. Elke zichzelf respecterende instantie maakt daarom nieuwe regels. De AFM, De Nederlandsche Bank en natuurlijk de ministeries. Maar ook internationaal komen er meer regels. Van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF. Dan kan het natuurlijk gebeuren dat die regels weleens bijten.

Hameren op veiligheid
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) wil graag dat banken minder risico lopen bij het verstrekken van hypotheken. Daardoor mogen consumenten van de AFM minder lenen en dat wat er geleend wordt moet voor een groot deel binnen dertig jaar afgelost zijn. Veiligheid voorop, ook voor de consument. Dat er in Nederland amper gedwongen woningverkoop plaatsvindt in verhouding tot het buitenland, wordt buiten beschouwing gelaten. In Europa wil men ook dat banken minder risico's nemen. Vandaar het besluit dat lange leningen met langlopende middelen gefinancierd moeten worden.

Rentekloof
Het gevolg voor de consument is een groter wordende kloof tussen de prijs van een hypotheek met een variabele rente en een veiliger hypotheek met een lang vastgestelde rente. Als de tarieven verder uiteenlopen, dan worden consumenten door banken gemotiveerd om risicovollere hypotheken af te sluiten. Dat is precies wat de AFM nu juist uit alle macht met nieuwe regels probeert te voorkomen. Zeker de kwetsbare groep starters wordt zo gedwongen om risico's te lopen waar zij vatbaarder voor zijn dan kapitaalkrachtiger doelgroepen, of om veel meer te betalen voor veiligheid. Meer betalen gaat ten koste gaat van de maximale hypotheeksom die toch al niet meer om over naar huis te schrijven is, juist door de AFM regels.

Alle tijd gehad
Volgens Bart van Leeuwen, woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), is het nog veel te voorbarig om te stellen dat de prijzen daadwerkelijk zullen stijgen. De strengere bankregels zijn namelijk al veel langer bij de hypotheekverstrekkers bekend en zij hebben volgens hem alle tijd gehad om daar op in te spelen. Het volledige nieuwe pakket aan regels hoeft bovendien pas over acht jaar volledig ingevoerd te zijn.

De banken zelf beschikken over een gedragscode. Daarin worden onder druk van de overheid steeds meer punten toegevoegd met betrekking op de hypotheekverstrekking. Gematigdheid en conservatisme zijn de toverwoorden. Deze golf van behoudendheid heeft een enorm remmende werking op de woningmarkt, die inmiddels zo langzaam vooruit kruipt dat er nauwelijks nog iets te remmen valt. Het wordt langzamerhand tijd voor een oplossing die de woningmarkt op gang helpt, in plaats van regels die de problemen enkel vergroten.

Bvdl