Sterkste stijging hypotheekrente voorbij, maar …
Zeer tijdelijke(!) impasse na vier maanden continue stijging

Tussen 1 september en 31 december van het net afgelopen jaar is de hypotheekrente fors gestegen. De kapitaalmarktrente, waaraan de hypotheekrente gelieerd is, steeg in deze korte tijd met een vol procent. Met de jaarwisseling is de rust op het rentefront tijdelijk teruggekeerd. De marktrente daalde zelfs met een tiende procent. Alle geldverstrekkers dooreen genomen is de hypotheekrente met 0,8 procent gestegen. De rentelast van een gemiddelde nieuwe hypotheek is daarmee € 170,- per maand hoger komen te liggen dan in september. Dat komt neer op een verzwaring van de netto maandlast van ongeveer € 100,-.
Vanwege nieuwe overheidsregels en een forse verzwaring van de aflossingsregels (red. zie artikel "Woningmarkt stort in januari in!" van 29 december) zullen de aanvangslasten voor starters die een volledige hypotheek nodig hebben, ingaande dit jaar nog stuk extra verzwaard worden. Sinds het begin van het nieuwe jaar is echter een impasse opgetreden in de continue rentestijging die sinds het eind van de zomer plaatsvond. De impasse lijkt echter zeer tijdelijk.
Adempauze
De impasse op rentegebied is voor veel mensen, die belang hebben bij het renteniveau, aanleiding zich af te vragen of de opwaartse druk op de rente nu definitief voorbij is, of dat deze impasse slechts een adempauze is naar een volgende periode van stijging. Voor veel mensen die al heel lang in overweging hebben een woning aan te schaffen, is de trend waarin de hypotheekrentecurve zich beweegt uiteraard van belang. Volgens insiders in de financiële markt is de huidige impasse inderdaad slechts een adempauze tot verdere stijging in de komende jaren.
Verdere rentedaling of weer stijging?
Van belang is echter wel te weten hoe lang deze impasse zal voortduren en of de huidige impasse zelfs nog tot enige daling van de rente op korte termijn zal leiden. Korte-termijn-rentebewegingen zijn moeilijk te voorspellen. Vooral de financieel zwakke Zuid Europese landen kunnen van invloed zijn op de rente. Er is een kans dat de recente kleine daling na deze week weer stopt. Veel is afhankelijk van wat er in het weekend op de financiéle markten gebeurt.
Hypotheekbanken zitten met hun rente al een aardige tijd hoog in de boom. Het verschil tussen de marktrente en de door banken aan consumenten gevraagde hypotheekrente is driemaal zo hoog als een jaar of vijf geleden en twee maal zo hoog als het langjarig gemiddelde. Banken verdedigen deze grotere rentemarge op grond van de hogere risicofactoren die zij bij het aantrekken van geld hebben, vergeleken met de jaren vóór de kredietcrisis.
Eventuele daling beperkt
In de banksector staan echter steeds meer buitenlandse banken te dringen om hun hypotheken op de Nederlandse markt af te zetten. Deze concurrentieslag, die vooral in de eerste twee kwartalen zal plaatsvinden, zou kunnen leiden tot het weer tijdelijk laten inzakken van de rentemarge bij Nederlandse banken.
De jaren sinds de Tweede Wereldoorlog overziende dalen de tarieven over het algemeen tot gemiddeld de maand juli om daarna vaak sterk te stijgen. Gezien de bijzondere omstandigheden van na de kredietcrisis zou normalitair voor de komende maanden een situatie worden verwacht die het midden houdt tussen een zeer beperkt dalende en een gelijkblijvende rente. In de tweede week van januari is er een lichte daling ingezet van gemiddeld 0,1 procent. Het is momenteel zeer de vraag of die tendens zal doorzetten.
De mouvementen op rentegebied zijn momenteel zeer moeilijk te voorspellen. De zorgen om de financiële situatie van Portugal, Spanje, Hongarije en zelfs België leggen een bepaalde druk op het marktrenteniveau. Dat kan voor Nederland zowel opwaarts als neerwaarts uitpakken al naar gelang de omstandigheid of Nederland wel of niet zal dienen als veilige haven voor het parkeren van internationaal geld. Ook economische factoren kunnen een rol spelen. De plotseling opwaartse druk op de rente in de laatste twee dagen van de week, zal bij hypotheekbanken de animo om op korte termijn de rente iets te laten zakken weer wegnemen.
Laatste nieuws: De laatste dagen van deze week is de marktrente zo hard gestegen dat de totale rentedaling van de afgelopen weken daarmee teniet is gedaan. Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat de Chinese overheid deze week heeft besloten om de Zuid-Europese landen bij te staan met het volstorten van hun staatsleningen. Anderzijds deelde Europese Bank president Trichet donderdag mee dat de Europese inflatie aan het toenemen is, waardoor de kansen op verhoging van de geldmarktrente door de ECB groter zijn geworden. Beide standpunten en het gegeven dat deze week definitief blijkt dat de economie verder aantrekt, geven een opwaartse druk op de hypotheekrente.