Afgestudeerde academici en HBO'ers kunnen niet inschatten waar ze na hun opleiding een baan zullen vinden. Meestal moeten starters juist over de grenzen van de eigen studentenstad heenkijken, omdat binnen de stad de arbeidsmarkt vaak al verzadigd is juist vanwege de aanwezigheid van hun opleiding. Het is voor hen ondoenlijk om zich vooraf in alle mogelijke steden bij een woningcorporatie in te schrijven. In het gunstigste geval heeft de student zich wel ingeschreven en vindt hij ook nog eens een baan in de stad waar hij ingeschreven staat.

Huurwoning onmogelijk
Starters zouden op basis van hun inkomen wel recht hebben op een sociale huurwoning. Maar de grootste steden in Nederland hebben inmiddels wachtlijsten die in sommige gevallen oplopen tot tien jaar. Stel dat een student zich inschrijft bij aanvang van zijn opleiding. Als hij dan zes jaar na zijn afstuderen eindelijk aan de beurt is, heeft de overheid er al voor gezorgd dat hij de woning helemaal niet in mag omdat zijn salaris te hoog is. Meer dan 33.000 euro per jaar? Dan mag je sinds 1 november niet meer in een sociale huurwoning wonen. Hoewel hij dan waarschijnlijk wel in aanmerking komt voor een hypotheek, is zijn inschrijving volstrekt nutteloos geweest.

Verplicht studentenkamer uit
In het ongunstigste geval vindt een student een baan in een andere stad dan waar hij gestudeerd heeft en wil hij daar graag gaan wonen. In zijn studentenstad en kamer blijven wonen is namelijk vaak geen optie, want net als vele andere studenten is hij contractueel verplicht de kamer te verlaten binnen drie maanden na het afstuderen. In de andere stad staat hij niet ingeschreven bij een woningbouwcorporatie, dus moet hij op zoek naar een huurhuis in de vrije huursector.

Vrije huursector klein en onbetaalbaar
Vanwege de enorme vraag en het summiere aanbod zijn de woonlasten van huurhuizen in de vrije sector soms tot drie keer hoger dan een koophuis. Daarbij zijn verhuurders bij het accepteren van huurders minstens zo streng als banken waar het gaat om inkomenseisen. Zo mag de huur in veel gevallen maximaal een vijfde deel van het brutoloon uitmaken.

Voorbeeld: Een startersappartement is te huur voor 750 euro per maand exclusief gas, water en licht en exclusief servicekosten. Kopers nemen het appartement over voor 119.500 euro. Een gemiddelde hypotheek met een tien jaar vaste rente is verkrijgbaar tegen 4,35 procent rente. Met inachtneming van aanschafkosten, belastingen en aftrekposten betekent dat de netto rentelasten 287 euro per maand zijn. Een fractie van de 750 euro die een huurder voor de woning verschuldigd is.

De vrije huurmarkt valt dus ook af voor de starter. Meer dan een kamer in een studentenhuis kan hij zich van zijn bescheiden startsalaris dus niet veroorloven. Helaas vist hij op zoek naar een eenvoudige studentenkamer in een vijver waarin ook tienduizenden studenten vissen en naast hem vele andere hoogopgeleide starters die geen huisvestingsopties hebben.

Kopen dan maar?
Als jong afgestudeerde student kon je vroeger op basis van je hoge inkomensvooruitzichten nog wel eens een potje breken bij de bank. Tegenwoordig niet meer. Banken zijn strenger dan ooit bij het verstrekken van een hypotheek. Zou hij wel een hypotheek krijgen dan zou vanwege beperkende maatregelen de maximale leensom van een startsalaris in dure steden niet hoog genoeg zijn voor het goedkoopste startersappartement.

Een student die na zijn studie graag iets zelfstandigs wil of moet verhuizen vanwege een eerste baan, kan flink in de problemen komen. Het ontwikkelen van voldoende starterswoningen, zowel koop als huur, is noodzakelijk en kan bijdragen aan het oplossen van verschillende problemen: de woningnood onder starters en de kamernood onder studenten. Bovendien neemt ook de filedruk af vanwege minder forenzen.  Als banken ook weer wat toegeeflijker worden met de hypotheekverstrekking voor starters, kunnen ook doorstromers hun woning weer kwijt. En als zelfs zij weer huizen gaan kopen is dat een verlossing voor de hele woningmarkt.